Tp.Hà Nội đang khẩn trương tổ chức lập điều chỉnh tổng thể quy hoạch chung xây dựng thủ đô sau 10 năm triển khai thực hiện. Trong điều chỉnh lần này, nhiều vấn đề tồn tại ở giai đoạn phát triển vừa qua sẽ được xem xét giải quyết.

Những hạn chế ảnh hưởng vai trò của Thủ đô

Đánh giá quy hoạch chung xây dựng thủ đô đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 tại hội thảo khoa học rà soát, đánh giá Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô và định hướng Nhiệm vụ quy hoạch Điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, gắn với định hướng phát triển đô thị Tp.Hà Nội, ông Nguyễn Trúc Anh - Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội cho biết, đến nay các đồ án quy hoạch được duyệt đã đáp ứng yêu cầu phục vụ đầu tư xây dựng và quản lý đô thị trên địa bàn Thành phố, phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô.

Công tác quy hoạch, xây dựng và quản lý đất đai, quản lý đô thị, trật tự, kỷ cương xã hội được tăng cường. Nếp sống văn minh đô thị có chuyển biến tích cực. Về cơ bản, diện mạo Thủ đô đã có nhiều thay đổi. Đô thị Hà Nội từng bước được hiện đại hóa và vị thế của thủ đô ngày được nâng cao trong phạm vi toàn quốc, khu vực và quốc tế...

Viện trưởng Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội Lưu Quang Huy cho biết, trên cơ sở các nội dung rà soát, đánh giá của Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội, có 8 vấn đề cần giải quyết tại định hướng nhiệm vụ điều chỉnh tổng thể quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội.

Trong đó, các vấn đề cần giải quyết đó là: Hạn chế tăng dân số tại khu vực nội đô. Cụ thể, khu vực nội đô lịch sử tiếp tục kiên định với chủ trương giảm dân số; khu vực nội đô mở rộng không tăng thêm dân số; bổ sung dân số cho khu vực Bắc sông Hồng và phía Đông Vành đai 4 để khai thác, sử dụng đất được hiệu quả hơn.

Nghiên cứu khả năng phát triển mô hình “thành phố trong thành phố” tại khu vực phía Bắc (gồm các huyện: Đông Anh, Mê Linh, Sóc Sơn); phía Tây (thành phố mới Hòa Lạc) và một số “thị xã trong thành phố”.

Diện mạo Thủ đô đã có nhiều thay đổi.

Tuy nhiên, theo Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội, vẫn còn một số hạn chế đó là chưa phát huy được vai trò, tiềm năng, thế mạnh và chưa chia sẻ chức năng, hỗ trợ phát triển lẫn nhau của Thủ đô Hà Nội trong Vùng thủ đô, với vai trò là đô thị trung tâm; là trung tâm chính trị - hành chính quốc gia, là trung tâm lớn về văn hóa, giáo dục, khoa học và công nghệ, kinh tế và giao dịch quốc tế của cả nước; quy mô dân số đã vượt ngưỡng dự báo; việc quản lý, kiểm soát dân số tại khu vực đô thị trung tâm và giãn dân nội đô gặp nhiều khó khăn.

Với việc tạo lập khu vực “hành lang xanh" với tỉ lệ 70% quỹ đất toàn Thành phố đã tạo nên những giới hạn của sự phát triển đô thị, ảnh hưởng đến chức năng và vai trò của Thủ đô Hà Nội.

Cùng với đó khu vực hành lang hai bên sông Hồng chưa phù hợp với quy hoạch phòng chống lũ và quy hoạch đê điều hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình. Kết cấu hạ tầng đô thị chưa theo kịp nhu cầu phát triển đô thị, tính đồng bộ chưa cao. Tiến độ đầu tư kết cấu giao thông còn chậm. Công tác quy hoạch chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển bền vững…

Điều chỉnh để phù hợp

“Trong lần điều chỉnh này sẽ nghiên cứu lại định hướng giảm dân tại khu vực để phân bổ lại đảm bảo tính khả thi, phù hợp thực tiễn và Luật Cư trú. Đồng thời, sẽ đề nghị có cơ chế chính sách rõ ràng trong quá trình di dời theo Quyết định 130, đảm bảo bàn giao quỹ đất sau khi di dời cho TP để phát triển các tiện ích đô thị, hạ tầng xã hội và hạ tầng kỹ thuật khu vực. Bên cạnh đó, cũng sẽ rà soát kỹ tình trạng pháp lý tại các khu vực có nhiều đơn thư khiếu kiện trong thời gian qua do vướng mắc về quy hoạch”, Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc - Nguyễn Trúc Anh thông tin.

Ông Lưu Quang Huy - Viện trưởng Viện Quy hoạch Xây dựng cho biết, điều chỉnh tổng thể quy hoạch chung xây dựng thủ đô là đáp ứng yêu cầu thực tiễn; phù hợp với xu thế phát triển kinh tế - xã hội Tp.Hà Nội giai đoạn 2021-2025 và các năm tiếp theo. Từng bước nâng cao chất lượng, môi trường sống, cơ sở hạ tầng và cảnh quan đô thị; bảo đảm tính kế thừa, không ảnh hưởng lớn đến các dự án đầu tư đang triển khai.

Nghiên cứu lại mô hình cấu trúc đô thị để điều chỉnh cho phù hợp, đáp ứng khả năng phát triển mô hình "Thành phố trong Thành phố" và "Thị xã mới trong Thành phố".

Đồng thời, nghiên cứu hoàn chỉnh, tái cấu trúc không gian chức năng, hạ tầng khu vực đô thị trung tâm trong chùm đô thị thủ đô và chùm hệ thống đô thị trong Vùng thủ đô. Nghiên cứu cấu trúc không gian lấy trục sông Hồng là trục xanh làm trung tâm phát triển, phát triển cân đối không gian hai bên trục sông Hồng và phát triển phía Bắc sông Hồng thành đô thị hiện đại, đồng bộ hạ tầng để trở thành động lực phát triển…

Phát triển cân đối không gian hai bên trục sông Hồng và phát triển phía Bắc sông Hồng thành đô thị hiện đại.

Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam - ông Trần Ngọc Chính cho biết, Hà Nội là đô thị đặc biệt, lại là Thủ đô của cả nước nên cần phải có cách làm khác, phải là khát vọng, niềm kiêu hãnh của cả nước.

Tốc độ đô thị hóa của Việt Nam hiện đạt trên 40%, cao nhất Đông Nam Á nhưng việc thực hiện nhiệm vụ quy hoạch cả nước chưa đạt yêu cầu. Chất lượng đô thị, chất lượng quy hoạch đô thị chưa tốt, nhất là vấn đề dự báo phát triển kinh tế - xã hội. Vẫn còn sự chồng chéo trong công tác quy hoạch giữa các ngành, các cấp…

Giải pháp trong tương lai phải rà soát, đánh giá công việc cụ thể đối với những việc đã làm trong 10 năm qua và có dự báo chiến lược.

Ngoài ra, chương trình mục tiêu, thành phố phải có lựa chọn tư vấn nước ngoài hoặc có một cuộc thi về xây dựng ý tưởng để làm quy hoạch Hà Nội, cùng với Viện Quy hoạch Hà Nội để thực hiện nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch chung. Trong lần điều chỉnh quy hoạch này cần làm rõ mục tiêu xây dựng thủ đô văn hiến, hòa bình, sáng tạo, anh hùng. Hà Nội làm thế nào phải xứng tầm là niềm kiêu hãnh của cả nước.