Ngày 19/11 tới đây, TAND tỉnh Quảng Trị dự kiến sẽ đưa ra xét sử sơ thẩm vụ án dân sự Yêu cầu bồi thường thiệt hại do cơ quan tiến hành tố tụng gấy ra trong hoạt động tố tụng hình sự.

Nguyên đơn là ông Dương Văn Hòa (SN 1957), trú ở thị trấn Gio Linh, huyện Gio Linh (Quảng Trị), là giám đốc Công ty TNHH Thuận Thành, khởi kiện yêu cầu VKSND tỉnh này xin lỗi công khai và bồi thường thiệt hại với tổng số tiền gần 18 tỷ đồng.

Ông Hòa từng là một doanh nhân uy tín, có nhiều đóng góp cho xã hội với việc đi đầu trong việc cung cấp con, cây giống các loại cho nhiều tỉnh thành trong nước cũng như tại thị trường Lào. 

Doanh nhân Dương Văn Hòa trình bày lại hành trình "dính" phải bản án đầy trớ trêu.

Tuy nhiên, khi công ty đang trong đà phát triển mạnh thì cơ nghiệp của ông Hòa bỗng chốc tiêu tan vì một bản án sau này được xác định là không có cơ sở để kết án. Sau khi bị khởi tố, cơ nghiệp của ông xuống dốc không phanh vì yếu tố uy tín thương trường cũng như bản thân ông Hòa bị quản thúc, cấm đi khỏi địa phương. Hàng loạt đơn hàng, hợp đồng bị đình trệ và phải đền bù hợp đồng. Hàng ngàn cây giống không tiêu thụ được phải phá đi để trả lại đất cho người cho thuê. Nhiều vốn liếng, gia sản tích cóp trước đó lần lượt "đội nón" ra đi để khổ chủ trả nợ...

Đặc biệt, không chỉ khốn đốn về mặt kinh tế mà còn hệ lụy về mặt tinh thần, ước mơ tương lai của thành viên trong gia đình ông Hòa bị dang dở với hơn 11 năm ông phải chịu bản án mà bản thân không gây ra.

"Đứa con gái thứ tư của tôi có ước mơ làm công an và từng 2 lần thi vào Học viện Cảnh sát nhân dân các năm 2013 và 2014 với số điểm cao (lần lượt 25,5 và 23,5) nhưng đều không có giấy báo nhập học vì lý lịch của cha. Trong lần thứ 2, cháu làm hồ sơ xét tuyển nguyện vọng 2 vào trường Đại học Ngoại thương Hà Nội nhưng cũng bị chậm do vấn đề lý lịch của tôi. Sau đó cháu phải chấp nhận học tại cơ sở của trường này tại Quảng Ninh", ông Hòa nói trong nước mắt.

Lật lại bản án trớ trêu này, được biết, công ty của ông Hòa là doanh nghiệp chuyên cung cấp cây trồng, vật nuôi cho các nông trường. Ngày 11/4/2007, ông Hòa ký hợp đồng với Trung tâm Khuyến nông, khuyến lâm tỉnh Quảng Trị, nội dung là cung cấp 142 con bò cái giống lai Sin và 148 con bò cái giống nội, vàng cho các hộ dân tại huyện Đakrông và huyện Hướng Hóa theo dự án giảm nghèo của tỉnh.

Để có bò cung cấp cho dự án, ông Hòa ký hợp đồng với một xí nghiệp tại Thanh Hóa mua 150 con bò giống lai Sin với đầy đủ thủ tục, đã tiêm phòng các loại bệnh theo quy định của cơ quan thú y. Sau 2 đợt nhận tổng cộng 104 con bò, ông Hòa mời hội đồng kiểm tra nghiệm thu con giống đến kiểm tra, nghiệm thu.

Hội đồng đã ký biên bản nghiệm thu đạt tiêu chuẩn làm giống hậu bị và đồng ý cho làm thủ tục kiểm dịch động vật chuyển đi cho các hộ dân. Sau khi làm xong thủ tục, số bò trên được ông Hòa chuyển đến các hộ dân tại hai huyện Đakrông và Hướng Hóa.

Từ tháng 6/2007, dịch lở mồm long móng bùng phát tại nhiều huyện, thị của tỉnh Quảng Trị. Thực hiện theo văn bản của cơ quan thú y tỉnh, ông Hòa đã thu hồi số bò giống trên.

Dù vậy, ngày 12/7/2007, CQĐT Công an tỉnh Quảng Trị ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội Làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho động vật, thực vật và Thiếu trách nhiệm gây hiệu quả nghiêm trọng; đồng thời ra quyết định khởi tố bị can đối với ông Dương Văn Hòa về tội Làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho động vật.

Ông Hòa (áo trắng) chỉ vì "dính" phải oan sai mà cơ nghiệp sụp đổ, kéo theo những hệ lụy về mặt tinh thần.

Tiếp đó, tháng 4/2008, VKSND tỉnh Quảng Trị truy tố bị cáo Dương Văn Hòa ra trước TAND tỉnh này về tội danh nói trên. Tháng 8/2008, TAND Quảng Trị xét xử sơ thẩm, tuyên phạt ông Hòa 18 tháng tù giam, dù không xác định được nguồn lây lan dịch bệnh là từ đâu.

Không cam chịu oan sai, bản thân ông Hòa kháng cáo và trải qua nhiều phiên xét xử khác nhau từ TAND Quảng Trị đến Tòa cấp cao tại Đà Nẵng. Tháng 12/2009, VKSND tỉnh Quảng Trị ra quyết định đình chỉ vụ án, miễn trách nhiệm hình sự đối với ông Hòa.

Để minh oan và lấy lại danh dự của bản thân và gia đình, ông Hòa tiếp tục gửi đơn khiếu nại, kêu cứu đến nhiều cơ quan từ Trung ương đến địa phương.

Đến tháng 8/2017, VKSND Tối cao đã ra quyết định chấp nhận nội dung khiếu nại của ông, hủy quyết định đình chỉ vụ án của VKSND tỉnh Quảng Trị. Tiếp đó, VKSND tỉnh này ký quyết định đình chỉ vụ án vì xét thấy hành vi của ông Hòa không cấu thành tội Làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho động vật. Quyết định cũng yêu cầu chính quyền địa phương và các cơ quan, tổ chức hữu quan phục hồi quyền lợi hợp pháp cho ông Hòa.

Tháng 6/2018, VKSND tỉnh đã có quyết định giải quyết bồi thường cho ông Hòa với số tiền 249,5 triệu đồng. Theo đó, VKS chỉ chấp nhận bồi thường tổn thất về tinh thần gần 218 triệu đồng, bồi thường thiệt hại khác 31,75 triệu đồng; không đồng ý bồi thường về sức khỏe, thu nhập bị mất và thiệt hại do tài sản bị xâm phạm.

Không đồng ý động thái này, ông Hòa khởi kiện VKSND tỉnh. Ông Hòa cho biết: "Hiện nay tôi đã cung cấp đầy đủ hồ sơ, chứng cứ đến TAND tỉnh yêu cầu bồi thường tổn thất tinh thần, thiệt hại do tài sản bị xâm phạm, các thu nhập thực tế bị mất, các khoản phạt hợp đồng đối với bên thứ ba và các khoản bồi thường thiệt hại khác. Bản thân tôi và gia đình đang ngóng chờ sự công tâm ở phiên tòa ngày 19/11 tới".

Lê Kông