(Ảnh minh họa: Tiến Lực/TTXVN)

Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đề ra nhiệm vụ nghiên cứu và thiết lập cơ chế đặc thù thúc đẩy phát triển Thành phố Hồ Chí Minh trở thành trung tâm tài chính quốc tế.

Đồng thời, Chính phủ cũng đồng ý chủ trương xây dựng trung tâm tài chính mang tầm khu vực ở Đà Nẵng.

Cả hai ý tưởng này đang được hai thành phố và các bên liên quan quyết tâm triển khai thực hiện.

Tuy nhiên, theo ý kiến của các chuyên gia, Thành phố Hồ Chí Minh cần định hình rõ mô hình trung tâm tài chính quốc tế ngay từ đầu, tránh nguy cơ cạnh tranh nội bộ giữa 2 trung tâm về sau.

Tại tọa đàm Tạo đột phá để phát triển kinh tế cả nước và Thành phố Hồ Chí Minh, do Báo Người Lao động tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh ngày 17/2, Tiến sỹ Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế tài chính cho rằng, để xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh, trước hết cần phải thống nhất “hình hài” sẽ như thế nào?

Theo Tiến sỹ Cấn Văn Lực, hiện đang có một số hình dung về trung tâm tài chính nhưng chưa hoàn toàn chính xác. Có người cho rằng đó là một trung tâm tài chính có trụ sở, tòa nhà của khối ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm…

Cũng có người tưởng tượng đây là một trung tâm về đầu tư, thu hút nhiều nhà đầu tư lớn. Hoặc có quan điểm đây là trung tâm giải trí gắn với casino, du lịch… hay trung tâm tài chính quốc tế là tổ hợp của tất cả những thành phần trên.

“Tuy nhiên, đó vẫn là cách tư duy truyền thống, vì hiện thế giới tài chính đang thay đổi rất nhanh chóng. Vấn đề giao dịch số, điện tử, tiền kỹ thuật số, tiền mã hóa… sẽ là xu hướng tài chính tiền tệ thế giới từ 5-10 năm tới, thậm chí là lâu dài. Trong bối cảnh đó, Việt Nam nên định vị như thế nào trong thế giới tài chính tiền tệ có nhiều thay đổi?” Tiến sỹ Cấn Văn Lực nói.

Trên cơ sở đó, Trung tâm tài chính quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh phải xác định trụ cột chính, nên tập trung phát triển các công ty công nghệ tài chính (Fintech) hay ưu tiên lĩnh vực ngân hàng, chứng khoán, đầu tư…

Nhà đầu tư theo dõi bảng giá chứng khoán tại sàn HOSE. (Ảnh: Hứa Chung/TTXVN)

Nếu không xác định ngay từ đầu, có thể dẫn đến sự cạnh tranh nội bộ với trung tâm tài chính mang tầm khu vực đặt ở Đà Nẵng.

Cũng theo vị chuyên gia này, Đề án xây dựng trung tâm tài chính quốc tế phải được gắn với quy hoạch của Thành phố Hồ Chí Minh, gắn với kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội; đồng thời cần có được sự đồng thuận về mặt chính trị.

Tiến sỹ Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện nghiên cứu Chiến lược thương hiệu và cạnh tranh cũng cho rằng thành phố nên lựa chọn mô hình trung tâm tài chính mới chứ không phải theo cách truyền thống, tiếp cận ngay mô hình tài chính tích hợp gắn với đô thị hoá, các dịch vụ chất lượng cao.

Đồng thời, cần có một văn bản pháp lý triển khai ngay đề án xây dựng trung tâm tài chính quốc tế ở Thành phố Hồ Chí Minh để hiện thực hóa ý tưởng đã có từ lâu.

“Một thực tế đáng buồn là một trong những đặc khu của Việt Nam từ những năm 1990 là Hải Phòng, nhưng đến nay nhìn lại chưa đến đâu, một số đề án khác cũng rất ì ạch. Ý tưởng về trung tâm tài chính quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh đã có cách đây hơn 20 năm, đến nay vẫn đang chỉnh sửa. Hy vọng chúng ta 'dám chơi, biết chơi và nhanh,' vì nếu quá 3 năm thì 5 năm này không còn đột phá, khát vọng 2025-2030 khó thành công,” ông Võ Trí Thành nói.

Mới đây, Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xuất nhập khẩu Liên Thái Bình Dương (IPPG) đã ký kết Bản ghi nhớ về việc nghiên cứu lập "Đề án xây dựng trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh."

Theo đó, IPPG sẽ tài trợ sản phẩm nghiên cứu lập Đề án xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh; kết nối các nhà đầu tư, quỹ đầu tư nước ngoài tham gia vào quá trình xây dựng Đề án trung tâm tài chính quốc tế...

Tại tọa đàm, ông Johnathan Hạnh Nguyễn, Chủ tịch Hội đồng thành viên IPPG cho biết vấn đề xây dựng trung tâm tài chính tại Việt Nam đã được bản thân ông đặt vấn đề, làm việc từ năm 2016 đến nay và hiện đã có kế hoạch, lộ trình về việc cần có một trung tâm tài chính Việt Nam đặt tại Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. "Đơn hàng" nghiên cứu đề án này cũng được đặt hàng và chuyển cho một đơn vị tư vấn của Mỹ xây dựng và nghiên cứu.

“Đề án của chúng tôi sẽ được các bộ, ngành góp ý, nhà tư vấn Mỹ cũng đã nghiên cứu kỹ và có tính khả thi rất cao. Nếu được thông qua, theo những gì và phía nhà đầu tư Mỹ đã cam kết bước đầu. Trước mắt họ sẽ đồng ý rót vốn khoảng 10 tỷ USD vào Việt Nam; trong đó 4 tỷ USD ở Đà Nẵng và 6 tỷ USD ở Thành phố Hồ Chí Minh để xây dựng trung tâm tài chính quốc tế,” ông Johnathan Hạnh Nguyễn cho biết.

Ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Đầu tư Tài chính Thành phố Hồ Chí Minh (HFIC) - một trong những đơn vị chủ chốt trong việc xây dựng đề án này cho biết hiện thành phố đã thành lập Ban Chỉ đạo do Chủ tịch Ủy ban Nhân dân làm trưởng ban, các thành viên gồm chuyên gia, nhà nghiên cứu và tổ giúp việc do lãnh đạo HFIC làm tổ trưởng. Đồng thời, đề án cũng được Chính phủ, các bộ-ngành quan tâm, đôn đốc tiến độ.

Trong đề án này, Thành phố Hồ Chí Minh xác định rõ mục tiêu trở thành "hub" (nơi hội tụ) để thu hút các đầu mối, dòng vốn doanh nghiệp, tư nhân, toàn cầu.

Tuy nhiên, đó chỉ là điều kiện cần, còn điều kiện đủ là có vốn rồi thì sử dụng như thế nào để kích hoạt phát triển kinh tế. Thành phố đã giao HFIC lấy ý kiến chuyên gia để tổng hợp, trình Chính phủ, báo cáo lãnh đạo Đảng, Nhà nước.

Về tiến độ, HFIC đã lấy ý kiến chuyên gia xong và hình thành đề cương đề án. Đề án tập trung nêu rõ được sự cần thiết, vai trò, ý nghĩa tầm quan trọng của trung tâm này với kinh tế Việt Nam nói chung; đúc kết kinh nghiệm các trung tâm tài chính quốc tế của thế giới, so sánh chỗ nào tương đồng với điều kiện của Việt Nam về cả kinh tế, thể chế, chính trị.

Cùng đó, xác định trụ cột quan trọng của trung tâm tài chính; xác định rõ mô hình trung tâm tài chính quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Đồng thời, cũng có kiến nghị cơ chế chính sách đột phá và đặc thù, có những sandbox thử nghiệm; cũng như xây dựng chương trình hành động để cụ thể hóa việc xây dựng trung tâm này.

Dự kiến, tháng 4/2022, Đề án xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh sẽ được hoàn chỉnh và trình báo cáo đến cơ quan Trung ương./.

Tác giả: H.Chung