Chế biến cá tra xuất khẩu. (Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN)

Tại đại hội cổ đông thường niên năm 2022, nhiều doanh nghiệp thủy sản đặt mục tiêu doanh thu hàng nghìn tỷ đồng. Thủy sản cũng là một trong những ngành được giới chuyên gia kỳ vọng sẽ tăng trưởng, dù thực tế vẫn còn khó khăn.

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tính chung quý 1/2022, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản ước trên 12,8 tỷ USD, tăng 15,3% so với cùng kỳ năm trước. Riêng giá trị xuất khẩu thủy sản ước đạt 2,4 tỷ USD, tăng 38,7%.

Đặc biệt, mặt hàng cá tra, sau nhiều năm gặp khó thì kim ngạch xuất khẩu quý này đã đạt 606 triệu USD, tăng tới 82%; tôm đạt 929 triệu USD, tăng 39,7%.

Cá tra cũng là sản phẩm chủ lực của Công ty cổ phần Vĩnh Hoàn khi đóng góp 617 tỷ đồng doanh thu trong 3 tháng đầu năm 2022, tăng trưởng 30% so với cùng kỳ năm 2021.

Tại Đại hội cổ đông thường niên năm 2022 mới diễn ra, doanh nghiệp đặt mục tiêu doanh thu thuần 13.000 tỷ đồng, tăng 44% so với năm trước và lãi sau thuế 1.500 tỷ đồng, tăng 46%. Đây cũng là kế hoạch cao nhất kể từ khi doanh nghiệp niêm yết.

Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển đa quốc gia I.D.I cũng vừa công bố báo cáo thường niên năm 2021 với dự báo tình hình kinh doanh khả quan, doanh thu năm năm 2022 ước đạt 8.301 tỷ đồng, tăng 45% so với doanh thu đạt được năm 2021, dự kiến doanh thu từ cá tra fillet đạt gần 4.100 tỷ đồng. Chỉ tiêu lợi nhuận sau thuế ước tính tăng hơn 6 lần lợi nhuận năm 2021 lên trên 900 tỷ đồng; trong đó, mảng cá tra fillet vẫn mang lại khoản lợi lớn nhất 666 tỷ đồng.

Năm 2022 được giới phân tích kỳ vọng xuất khẩu thủy sản sẽ phục hồi hoàn toàn. Theo Công ty Chứng khoán KIS Việt Nam, dịch bệnh được kiểm soát tốt ở các thị trường sẽ thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ ở mức cao so với năm 2021.

Bên cạnh đó, thuế suất ưu đãi của các Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA), Hiệp định thương mại tự do Việt Nam -Vương quốc Anh (UKVFTA) và các thị trường tiềm năng thuộc Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương như Mexico, Canada, Nhật Bản là những động lực then chốt tạo ra lợi thế cạnh tranh với các nước cung ứng khác.

Cùng quan điểm này, Công ty Chứng khoán Ngân hàng BIDV (BSC) nhận định, nhu cầu sẽ tăng trưởng mạnh sau thời gian dài bị dồn nén bởi COVID-19; trong đó, thị trường Mỹ đang tăng mạnh, các nhà nhập khẩu Mỹ tăng cường việc nhập khẩu cá tra khi mà diện tích nuôi trồng cá da trơn tại Mỹ vẫn đang giảm trong 3 năm liên tiếp, ảnh hưởng đến nguồn cung cấp cá da trơn nội địa tại Mỹ. Đây cũng là nhân tố chính cho đà tăng mạnh của ngành cá tra tại thời điểm hiện nay.

Thị trường Trung Quốc cũng sẽ là nhân tố quyết định đà tăng trưởng của ngành cá tra trong nửa cuối năm 2022. BSC cho rằng Trung Quốc sẽ dần tiến tới việc mở cửa trở lại với một thị trường có mức tiêu thụ cá tra ngang ngửa Mỹ và nhu cầu bị dồn nén trong 2 năm dịch.

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) dự báo quý 2/2022, xuất khẩu cá tra sang các thị trường lớn đều giữ mức tăng trưởng cao, nhất là châu Âu khi nhu cầu tiêu thụ gia tăng do giá cá tra cạnh tranh và có thể lấp khoảng trống ở một số phân khúc với sản phẩm cá thịt trắng như cá tuyết, cá minh thái bị thiếu hụt nguồn cung từ Nga.

Theo VASEP, khủng hoảng lương thực, thực phẩm cũng đang diễn ra ở châu Âu, giá cả tăng vọt do thời gian qua chuỗi cung ứng bị tắc nghẽn, nhu cầu bùng nổ, thị trường năng lượng toàn cầu bị ảnh hưởng nặng nề vì cuộc xung đột Nga-Ukraine khiến thị trường lương thực toàn cầu đang “nóng.”

Lần đầu sau nhiều năm giảm sút, xuất khẩu cá tra sang EU tăng 86,2% so với quý I/2021 với giá trị xuất khẩu đạt 46,7 triệu USD. Giá trị xuất khẩu cá tra sang các thị trường lớn trong khối như: Hà Lan tăng 86%; Đức tăng 97%; Bỉ tăng 120%; Tây Ban Nha tăng 67%.

Chế biến tôm xuất khẩu. (Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN)

Tuy nhiên, Tổng thư ký VASEP Trương Đình Hòe cho biết các doanh nghiệp thủy sản đang gặp khó khăn khi Thành phố Hồ Chí Minh thu phí sử dụng hạ tầng khu vực cửa khẩu cảng biển đối với hàng hóa vận tải bằng đường thủy nội địa và quy định kiểm dịch hàng thủy sản đông lạnh đối với những nguyên liệu nhập khẩu dùng làm thực phẩm chế biến xuất khẩu.

Theo tính toán của các chuyên gia VASEP, từ Khánh Hòa vào cảng Cát Lái (Thành phố Hồ Chí Minh) đã có tới 7 trạm thu phí BOT. Mỗi container phải đóng tiền qua trạm 2 lượt đi và về. Như vậy, tổng mức đóng phí qua 1 trạm là 360.000 đồng/container, theo đó, 1 container hàng doanh nghiệp hiện đã trả thêm phí cầu đường 2,5 triệu đồng/container.

Như vậy trung bình mỗi năm một doanh nghiệp thủy sản ở Khánh Hòa với 3.000 container xuất khẩu/năm phải trả thêm 7,5 tỷ đồng/năm tiền phí trạm BOT.

Nếu gánh thêm khoản phí mới này, một doanh nghiệp thủy sản quy mô trung bình ở ngoài Thành phố Hồ Chí Minh sẽ phải chi trả thêm khoảng 5,5 tỷ đồng/năm. Trong khi đó, hiện tại các cảng biển cũng đang thu rất nhiều loại phí liên quan đến hạ tầng của cảng như phí cầu tàu, phí lưu container, lưu bãi, phí cắm điện, nâng hạ container.

Các phí mới này sẽ làm gia tăng thêm gánh nặng chi phí, giảm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong bối cảnh mới phục hồi và phát triển sau dịch bệnh.

Trước đó, ngành thủy sản đã ghi nhận một số doanh nghiệp như Công ty cổ phần Nam Việt (Navico) bị “ăn mòn” lợi nhuận do phí cước tàu, vận chuyển. Cụ thể, lũy kế năm 2021, doanh thu thuần của công ty ghi nhận tăng nhẹ 0,77%, lên mức 3.504 tỷ đồng nhưng lợi nhuận sau thuế lại giảm 37%, về 127,8 tỷ đồng.

Ông Hồ Quốc Lực, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Thực phẩm Sao Ta, chia sẻ không chỉ giá cước vận tải tăng, doanh nghiệp thủy sản đang đối mặt tình trạng phí chồng phí khi hàng loạt vật tư đầu vào đều đồng loạt “bắt tay” tăng giá.

Hiện, giá tôm giống nhập về đều tăng từ 5-7%; giá cá giống tăng từ 25-30%, thức ăn thủy sản tăng giá trên 5%. Đáng ngại hơn, giá một số hóa chất sử dụng trong nuôi trồng tôm tăng tới 20-30%.

Dù đối mặt với nhiều cơ hội và thách thức đan xen, trên thị trường, cổ phiếu ngành thủy sản duy trì được định giá tốt, là một trong những điểm sáng khi thị trường “đỏ lửa.”

Đóng cửa phiên giao dịch ngày 6/5, cổ phiếu NAV của Công ty cổ phần Nam Việt có giá 25.000 đồng/đơn vị; cổ phiếu IDI của Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển đa quốc gia I.D.I có giá 24.900 đồng/đơn vị; cổ phiếu FMC của Công ty cổ phần Thực phẩm Sao Ta có giá 67.900 đồng/đơn vị và cổ phiếu VHC của Công ty cổ phần Vĩnh Hoàn là 105.600 đồng/đơn vị./.

Tác giả: Diệp Anh