Thị trường chứng khoán thế giới tháng 4/2022 có nhiều biến động khi chỉ số chứng khoán Mỹ giảm hơn 10% từ đỉnh.

Biến động trên phản ánh kỳ vọng của nhà đầu tư Mỹ rằng thanh khoản của thị trường tài chính sẽ bị thắt chặt, Fed sẽ nâng lãi suất tổng cộng 10 lần trong năm 2022 và giảm bảng cân đối kế toán nhanh hơn dự kiến.

Thị trường chứng khoán Trung Quốc cũng giảm 12% từ đỉnh trong giai đoạn này do lo ngại về việc phong tỏa nhiều thành phố chủ chốt để chống dịch sẽ có tác động tiêu cực lâu dài tới nền kinh tế nước này.

Trong những tháng tiếp theo, có hai yếu tố của thế giới tiềm tàng khả năng tác động mạnh vào nền kinh tế và thị trường chứng khoán Việt Nam.

Thứ nhất là sự chậm lại của Trung Quốc bắt đầu có tác động mang tính lan tỏa. Nhập khẩu trong tháng 3/2022 của Trung Quốc đã giảm sút ở diện rộng các mặt hàng và đây là lần đầu tiên giảm sút kể từ tháng 8/2020.

Áp lực từ đứt gãy chuỗi cung ứng từ Trung Quốc cùng sự giảm sút của thị trường tiêu dùng nội địa do phong toả sẽ tiếp tục tác động trực tiếp tới nền kinh tế toàn cầu cũng như Việt Nam, trước hết là những ngành phụ thuộc trực tiếp.

Thứ hai là chính sách của Fed tiếp tục tạo áp lực lên thị trường tài sản. Bitcoin đã giảm gần 20% trong tháng 4/2022, trong khi vàng giảm 10% từ đỉnh tháng 3/2022.

Ngược lại, USD tăng giá mạnh nhờ cả ba yếu tố: Fed thắt chặt chính sách tiền tệ, châu Âu đối mặt nguy cơ đình trệ và Nhân dân tệ suy yếu do triển vọng kinh tế.

Tuy nhiên, thị trường tài chính toàn cầu đã phản ánh những rủi ro trên khi những yếu tố ngắn hạn đã khá cực đoan, gồm: tỷ lệ put/call (tỷ lệ đặt bán) của sàn NYSE đã ở mức độ cao nhất của giai đoạn 2018 và tiệm cận kỷ lục của giai đoạn đại dịch Covid bắt đầu xảy ra vào năm 2020, trong khi tỷ lệ nắm giữ cổ phiếu theo thống kê của Goldman Sachs đã thấp, ở vùng chỉ xảy ra 1% thời gian của lịch sử.

Tuyên bố tại cuộc họp Uỷ ban Thị trường mở (FOMC) của Fed trong tháng 5 có thể là thời điểm giải tỏa các áp lực ngắn hạn cho thị trường tài chính toàn cầu, tạo điều kiện cho việc phân hóa. Trong trung hạn, Fed sẽ nâng lãi suất chậm lại trong trường hợp lạm phát nguội đi và tỷ lệ thất nghiệp vượt 4%.

Trong tháng 4, VN-Index đã giảm 8,4%. Định giá thị trường của nhóm VN30 tiệm cận gần vùng chỉ xảy ra 1% thời gian trong lịch sử 3 năm gần đây.

Dòng tiền đầu cơ chịu nhiều thiệt hại từ đầu năm và đã rút khỏi thị trường, thể hiện ở thanh khoản sụt giảm ở mức thấp nhất một năm.

Những giai đoạn dòng tiền đầu cơ bi quan và rút lui luôn tạo nên những cơ hội để dòng tiền đầu tư dài hạn quay lại.

Sự vận động này sẽ bắt đầu tạo nền giá vững cho những cổ phiếu cơ bản có định giá hấp dẫn và triển vọng tăng trưởng mạnh mẽ.

Báo cáo quý I/2022 của 683 doanh nghiệp đến ngày 29/4/2022 cho thấy tăng trưởng lợi nhuận quý I/2022 là 42,9%; trong đó, những ngành vốn hóa lớn như ngân hàng có mức tăng trưởng gần 36%, hóa chất tăng trưởng 461%...

Tại các đại hội đồng cổ đông vừa qua, ban lãnh đạo nhiều doanh nghiệp tự tin với kế hoạch tăng trưởng trên 20% năm nay, dù đã tính tới những yếu tố bất lợi của giá hàng hóa và sự hồi phục của tiêu dùng có thể chậm hơn.

Hiếm khi nào nhà đầu tư phải chịu nhiều nỗi lo cùng một lúc như hiện nay, từ áp lực lạm phát, lãi suất tăng, xung đột Ukraine, Fed thắt chặt chính sách tiền tệ, Trung Quốc lockdown cho tới thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong nước bị siết lại, kiểm soát đầu cơ, hạn chế tín dụng bất động sản…

Hệ quả là chúng ta đang có mức định giá VN30 dự phóng 2022 ở mức 11 lần, thấp hiếm thấy, gần tương đương các giai đoạn khủng hoảng.

Kinh nghiệm nhiều năm của chúng tôi trên thị trường chứng khoán cho thấy, tin xấu và sự bi quan luôn là bạn tốt của nhà đầu tư. Tin xấu càng nhiều, lo lắng và thận trọng càng lớn, định giá càng rẻ và hiệu quả đầu tư sẽ càng cao.

Sự cực đại của dòng tiền rẻ và dễ dãi đã đi qua, nền kinh tế và thị trường chứng khoán đang chuyển tiếp sang một trạng thái mới. Ở đó, cơ hội đến nhiều hơn từ sự vận động nội tại của từng doanh nghiệp, vươn lên trong môi trường dần bình thường hóa, không còn các gói kích thích và vắng bóng dòng tiền FOMO.

Từ đây, năng lực cạnh tranh và khả năng tận dụng cơ hội để tăng trưởng sẽ là chìa khóa tạo sự khác biệt với từng doanh nghiệp cũng như cổ phiếu mà họ đại diện.

Tác giả: Thanh Hường