Sau nhiều ngày không ghi nhận ca mắc Covid-19 mới trong cộng đồng, ngày 26/3 vừa qua, Việt Nam đã ghi nhận thêm liên tiếp 4 trường hợp nhập cảnh trái phép dương tính với SARS-CoV-2 tại Hải Phòng (2), TP.HCM (1) và Bình Dương (1).

Các chuyên gia đánh giá Việt Nam có thể sớm kiểm soát tình hình với những kinh nghiệm sẵn có cùng điều kiện thuận lợi về thời gian phát hiện ca bệnh. Tuy nhiên, nếu không quyết liệt trong khoanh vùng, dập dịch, khả năng bùng phát dịch vẫn là rất lớn.

Cần kiên quyết dập dịch trước dịp nghỉ lễ

Trao đổi với Zing, bác sĩ Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM), đánh giá: “Điều may mắn là các ca mắc mới trở về Việt Nam từ ngày 22/3, chỉ vài ngày trôi qua nên khả năng truy vết sẽ dễ dàng hơn. Tuy nhiên, điều quan trọng là chúng ta khai thác được lịch trình của họ. Đồng thời, tất cả người dân phải nâng cao cảnh giác, tiếp tục có ý thức phòng bệnh, thông báo cho cơ quan y tế khi có người thân từ nước ngoài trở về”.

Công tác kiểm soát dịch Covid-19 tại sân bay Nội Bài (Hà Nội). Ảnh: Duy Hiệu.

Trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh nhận định nếu chúng ta không kiên quyết trong việc truy vết các ca bệnh này cũng như thực hiện đúng hướng dẫn 5K của Bộ Y tế về phòng bệnh, cảnh giác trước những trường hợp nhập cảnh, Việt Nam hoàn toàn có thể hứng chịu làn sóng dịch bệnh tiếp theo.

“Chúng ta đang tiến rất gần tới chuỗi ngày lễ, đặc biệt, thời gian bầu cử cũng sắp diễn ra. Lúc đó, mật độ lưu thông là rất lớn, tình hình sẽ trở nên đặc biệt nguy hiểm nếu chúng ta không kiên quyết dập dịch”, vị chuyên gia này nhận định.

Về nguồn lây ngoại lai, bác sĩ Trương Hữu Khanh cho biết thời gian qua, Việt Nam đã nâng cao cảnh giác trước tình trạng nhập cảnh trái phép qua đường mòn, lối mở. Tuy nhiên, trường hợp ở Bình Dương mới đây đã lây nhiễm SARS-CoV-2 thẳng qua cửa khẩu Mộc Bài (Tây Ninh). Trong khi đó, các trường hợp tại TP.HCM, Hải Phòng được phát hiện mắc bệnh sau khi nhập cảnh trái phép bằng tàu cá tại Phú Quốc.

Công tác lấy mẫu xét nghiệm sàng lọc Covid-19 tại Hà Nội. Ảnh: Việt Hùng.

Do đó, bác sĩ Khanh nhấn mạnh chúng ta phải triển khai rộng rãi hơn việc ngăn chặn các trường hợp lây nhiễm ngoại lai, nhập cảnh trái phép. Người dân trong nước cũng cần hợp tác, phát hiện và khai báo thân nhân, người xung quanh từ nước ngoài trở về. Qua đó, chúng ta mới có thể ngăn chặn đợt bùng phát dịch tiếp theo.

Khó khăn trong kiểm soát biên giới

Đồng quan điểm, Phó giáo sư, tiến sĩ Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, đánh giá tình hình dịch ở Campuchia hiện rất phức tạp. Việt Nam có đường biên giới khá dài với quốc gia này, kết hợp việc đi lại, giao thương giữa người dân 2 nước cũng rất lớn, nhiều người Việt sang Campuchia sinh sống, làm ăn. Do đó, nguy cơ lây lan dịch bệnh từ đây là rất lớn, đặc biệt với những trường hợp nhập cảnh trái phép.

“Ở Campuchia, chúng ta có nhiều người Việt đã nhiễm SARS-CoV-2. Những người này khi trở về và không được quản lý tốt có nguy cơ lây cho cộng đồng rất lớn. Trong đó, các trường hợp nhập cảnh trái phép cần được biệt được chú ý và phát hiện sớm”, ông Phu nhấn mạnh.

Với 10 trường hợp nhập cảnh trái phép vào Việt Nam thông qua tàu cá tại Phú Quốc vừa qua, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng nhận định đây là một mối nguy hiểm. Tuy nhiên, chúng ta đã có sự cảnh giác trước tình huống này.

Ông Phu nói: “Trước đây, chúng ta từng phát hiện những trường hợp tương tự khi các đối tượng nhập cảnh trái phép qua tàu cá. Hiện tại, với kinh nghiệm sẵn có, chúng ta đang thực hiện truy vết rất quyết liệt những trường hợp này. Do đó, đợt dịch đang bùng phát này không quá đáng lo ngại”.

Công tác kiểm soát dịch Covid-19 tại sân bay Tân Sơn Nhất (TP.HCM). Ảnh: Duy Hiệu.

Tuy nhiên, đây cũng là lời cảnh báo với những nguồn lây ngoại lai. PGS Trần Đắc Phu đánh giá khó khăn của chúng ta hiện nay là việc quản lý, kiểm soát các trường hợp nhập cảnh trái phép. Nguyên nhân là ngoài đường bộ, việc quản lý đường biển còn gặp nhiều khó khăn. Cùng với đó, lưu lượng giao thương, đi lại ở khu vực giao giữa Việt Nam và Campuchua là rất lớn.

“Vừa qua, Ban chỉ đạo Quốc gia Phòng, chống dịch Covid-19 cũng đã quán triệt việc quản lý đường biên giới và yêu cầu các địa phương giáp ranh Campuchia nâng cao cảnh giác, ngăn chặn những trường hợp nhập cảnh trái phép. Bằng mọi biện pháp, chúng ta phải phát hiện ca bệnh sớm nhất có thể, tránh lây lan virus ra cộng đồng, dẫn tới một làn sóng bùng phát dịch thứ 4 trên cả nước. Việc phát hiện sớm và cách ly ngay là rất quan trọng”, vị chuyên gia này cho hay.

Trước tình hình hiện nay, PGS Phu nhận định việc đầu tiên chúng ta phải làm là xét nghiệm trên diện rộng ở những khu vực, địa phương có nguy cơ, qua đó sớm phát hiện các trường hợp nhiễm SARS-CoV-2 trong cộng đồng. Tiếp tới, các cơ quan quản lý khải khẩn trương khoanh vùng, cách ly, từ đó mới có thể dập dịch thành công.

Bên cạnh đó, chúng ta phải thực hiện nghiêm túc hướng dẫn 5K của Bộ Y tế về phòng dịch. Qua đó, người dân có thể chủ động giảm khả năng lây nhiễm của bản thân nếu không may xuất hiện ca mắc.

PGS Trần Đắc Phu khuyến cáo: “Những người dân sinh sống ở khu vực gần biên giới khi gặp trường hợp nhập cảnh trái phép hoặc có người thân từ nước ngoài trở về nên động viên họ đi khai báo hoặc thông tin ngay cho cơ quan y tế địa phương để nhanh chóng cách ly, tránh để lây lan virus ra cộng đồng”.

Tác giả: Quốc Toàn