Nhà nước có nắm phần lỗ?

Đường 40m Ngọc Thụy Thượng Thanh tại phường Thượng Thanh, phường Đức Giang, quận Long Biên, TP Hà Nội.

– Diện tích sử dụng đất: Khoảng 15,6 ha do Công ty TNHH MTV Khai Sơn – Hà Nội khởi công xây dựng theo hình thức hợp đồng BT. Sau khi hoàn thiện tuyến đường sẽ được giao lại cho Thành phố quản lý. Đổi lại công ty TNHH Khai Sơn sẽ được triển khai dự án Khai Sơn City rộng 180ha tại khu vực này. Tổng dự toán công trình này  427.962.078.000 đồng. 

Tuyến đường này dài khoảng 3,8km, chiều rộng 40m. Đi qua địa phận các phường Ngọc Thụy, Đức Giang và Thượng Thanhn. Điểm đầu tuyến giao với đường trên đê Tả Hồng, đoạn qua phường Ngọc Thụy. Điểm cuối tuyến giao với tuyến đường khu vực rộng 30m trong KĐT mới Thượng Thanh.

Quy mô mặt cắt ngang của tuyến đường được chia làm 3 đoạn: Đoạn từ điểm giao với đê Ngọc Thụy đến điểm giao với tuyến đường 5 kéo dài; Đoạn từ điểm giao với tuyến đường 5 kéo dài đến điểm giao với tuyến đường quy hoạch trong khu đô thị mới Thượng Thanh có chiều rộng mặt cắt ngang điển hình rộng 38m; Đoạn từ tuyến đường quy hoạch B=40m đến điểm giao với nút xoay đảo tròn trong khu đô thị mới Thượng Thanh có chiều rộng mặt cắt ngang điển hình rộng 30m.

Ngay sau khi nhận được quyết định đầu tư, chủ dự án BT đã "nhanh chóng" triển khai song song 2 việc, làm đường và san lấp diện tích 180ha đất đối ứng. Ngay khi dự án được triển khai, giá đất tăng phi mã vài chục lần so với giá đền bù cho người dân.

Từng trả lời trên VTV, ông Nguyễn Mạnh Hà - Phó Chủ tịch UBND quận Long Biên cho hay, phần lớn đất tại dự án BT của Khai Sơn nằm ở tuyến đường 40m, còn quỹ đất 2 bên đường có cả diện tích đất ở nhưng chủ yếu là đất nông nghiệp. Giá đất nông nghiệp được đền bù là 252.000 đồng/m2, cộng thêm các khoản hỗ trợ khác thì bình quân giá đền bù là 1,6 triệu đồng/m2.

Thế nhưng, như Petrotimes đưa tin, theo một nhân viên môi giới bán hàng của chủ đầu tư Khai Sơn, lô đất đẹp nhất trong dự án đang có giá khoảng 15 tỉ đồng (diện tích từ 76,2-164,3 m2) và mỗi m2 đất ở đây được bán từ 95-99 triệu/m2. Như vậy có hay không việc, tuyến đường mới xây dựng phần nhiều phục vụ chính dự án của chủ đầu tư, làm tăng giá trị bất động sản của dự án?

Trong khi đó, dự án xây dựng tuyến đường hơn 3,7km được UBND TP Hà Nội phê duyệt từ năm 2013 với tổng mức đầu tư khoảng 2.200 tỉ đồng và được chỉ định thầu. Như vậy, chi phí cho 1km đường mất tới 570 tỉ đồng, cao gấp hơn 2 lần so với chi phí làm đường cao tốc 6 làn xe.

Trước đó, qua kiểm toán tại 30 dự án BT, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị xử lý tài chính 4.515 tỉ đồng. Kiểm toán Nhà nước nhận định, việc thực hiện dự án BT không thực sự giảm được gánh nặng cho ngân sách Nhà nước.

Trong báo cáo của Kiểm toán Nhà nước trình Quốc hội, riêng năm 2017 có tới 17 dự án đầu tư xây dựng theo hình thức hợp đồng BT và hầu hết các dự án BT đều lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức chỉ định thầu làm giảm sự cạnh tranh và tiềm ẩn rủi ro chọn nhà đầu tư không đủ năng lực.

Nhiều chuyên gia kinh tế khác cũng lưu ý, dự án BT chỉ phát huy tác dụng khi được đầu tư ở các vùng khó khăn chưa phát triển, chứ không phải ở các khu đô thị lớn như hiện nay.

Chủ đầu tư là ông chủ của loạt biệt thự xây không phép

Công ty cổ phần Khai Sơn – Chi Nhánh Hà Nội là văn phòng đại diện của Công ty cổ phần Khai Sơn có địa chỉ tại tỉnh Bắc Ninh.

Công ty này được thành lập ngày năm 1994, với số vốn điều lệ ban đầu là 828 triệu đồng. Công ty Khai Sơn do 3 thành viên sáng lập: ông Trần Trung Kha, bà Nguyễn Thị Loan và ông Nguyễn Văn Nghiêm.

Ban đầu, công ty này chủ yếu sản xuất gạch, tấm lợp fibro xi măng. Năm 2008, công ty Khai Sơn tăng vốn điều lệ lên 365 tỷ đồng và năm 2011 tiếp tục tăng lên 448 tỷ đồng. Hiện nay, công ty này đã tăng vốn lên gần 1.000 tỷ đồng và do ông Trần Quang Khai (con trai ông Trần Trung Khai) làm Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc.

Bước ngoặt lớn của Công ty Khai Sơn có lẽ đến từ việc đầu tư vào dự án Khu đô thị Khai Sơn – Thuận Thành thuộc địa phận xã Xuân Lâm, Thuận Thành, Bắc Ninh với tổng diện tích quy hoạch là 33ha.

Thời điểm năm 2005, dự án Khu đô thị Khai Sơn chưa có kết quả trúng thầu. Song, công ty Khai Sơn đã “cầm đèn chạy trước ô tô” bằng việc tự đền bù giải phóng mặt bằng và bán đất cho người dân.

Trong khi, ngày 23/1/2007, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh mới có Quyết định số 118/QĐ-UBND phê duyệt kết quả đấu thầu với kết quả là Công ty Khai Sơn trúng thầu.

Không những phân lô bán nền trái phép, công ty Khai Sơn còn quảng bá sai sự thực về dự án. Cụ thể, dự án Khu đô thị Khai Sơn thực chất được UBND tỉnh Bắc Ninh phê duyệt là Khu sản xuất, dịch vụ thương mại, khách sạn, nhà nghỉ và căn hộ cho thuê. Thế nhưng, không rõ có ai “chống lưng” mà công ty Khai Sơn lại tự ý phân lô bán nền và sau đó bỏ hoang dự án nhiều năm.

Ngoài dự án đầu tư theo hình thức BT nói trên, công ty Khai Sơn còn là chủ đầu tư của Khu đô thị Khai Sơn và dự án Khu công nghiệp Khai Sơn - Bắc Ninh. 

Được biết, dự án Khu nhà ở thấp tầng TT1 – Biệt thự Khai Sơn Hill (Khai Sơn Hill) nằm trong dự án Khu chức năng đô thị hai bên tuyến đường từ đê Ngọc Thụy đi khu đô thị mới Thượng Thanh. Đây là dự án công trình dân dụng cấp III thuộc dự án Nhóm A có bao gồm công trình cấp I do Công ty Cổ phần Khai Sơn Chi nhánh Hà Nội có địa chỉ tại số 22 Ngõ Huế, phường Ngô Thì Nhậm, Quận Hai Bà Trưng, Hà Nội là chủ đầu tư.