Ngày 2/3, Văn phòng Chính phủ thông báo chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính, trong đó yêu cầu dứt khoát không đầu tư cao tốc 2 làn xe, gây lãng phí vốn, khai thác không hiệu quả và mất thêm thời gian, thủ tục để nâng cấp.

Thủ tướng chỉ đạo Bộ KH&ĐT rà soát việc bố trí vốn cho các dự án cao tốc đảm bảo tối thiểu bốn làn xe, có làn dừng khẩn cấp.

Quan điểm không làm cao tốc hai làn xe được Thủ tướng nêu khi thị sát dự án Tuyên Quang - Phú Thọ cuối tháng 1/2023. Dự án này được triển khai theo 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 có 2 làn xe, hoàn thành vào quý III; giai đoạn 2 sau năm 2025, nâng lên 4 làn xe.

Cao tốc không có làn dừng khẩn cấp hạn chế hiệu quả đầu tư: Ảnh: PLO.

Thủ tướng cho rằng, đây là tuyến kết nối với cao tốc Hà Nội - Lào Cai, tương lai kết nối lên Hà Giang nên rất quan trọng. Nếu chỉ đầu tư 2 làn xe, hiệu quả không cao, không đáp ứng yêu cầu phát triển.

Sau đó, Thủ tướng yêu cầu tất cả cao tốc phải có tầm nhìn dài hạn, đáp ứng tiêu chuẩn tối thiểu 4 làn ôtô, có làn dừng khẩn cấp, vận tốc thiết kế 80-100 km/h.

Thiếu vốn, đầu tư dàn trải gây lãng phí

Ông Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội các Nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam (VARSI) cho rằng, về mặt kỹ thuật, tiêu chuẩn Việt Nam về đường cao tốc phải có giải phân cách cứng ở giữa để 2 làn xe chạy liên tục ngược chiều nhau với tốc độ cao. Đường cao tốc có số lượng làn xe không ít hơn 2, tức tối thiểu phải 2 làn xe chạy và thêm làn dừng khẩn cấp mỗi bên.

Tuy nhiên, thời gian vừa qua, do tình trạng thiếu vốn và lưu lượng xe tham gia giao thông nhiều đoạn tuyến chưa cao nên Bộ GTVT đã đưa ra quy định riêng về phân kỳ đầu tư, trong đó nhiều đoạn tuyến chưa có làn dừng khẩn cấp.

Theo ông Chủng, đối với cao tốc 2 làn có lưu lượng xe ít, khi đưa vào khai thác xe chạy trên tuyến thoải mái, không phát sinh nhiều bất cập. Tuy nhiên, khi lưu lượng tăng cao, chưa nói đến trường hợp xảy ra tai nạn gây ùn tắc trên tuyến mà chỉ cần xe trọng tải lớn lưu thông với tốc độ 60 km/h đã hạn chế rất nhiều khả năng lưu thông của các xe phía sau trên đường cao tốc.

“Việc đầu tư cao tốc 2 làn chưa có làn dừng khẩn cấp, sau này có tiền mới đầu tư tiếp sẽ tốn kém hơn nhiêu so với làm ngay một lúc. Vì thế, chỉ đạo của Thủ tướng không làm đường cao tốc 2 làn sẽ tránh được lãng phí phát sinh, đồng thời giúp suất đầu tư cao tốc hiệu quả hơn nhiều”, ông Chủng nói.

Ông Chủng cho rằng, trong điều kiện nguồn vốn còn hạn chế, Chính phủ nên đầu tư vào những tuyến cấp bách thực sự quan trọng để đảm bảo hiệu quả đầu tư, còn nếu nguồn vốn hạn hẹp vẫn đầu tư dàn trải, không đảm bảo kết nối hiệu quả đầu tư sẽ không cao.

“Thực tế đường cao tốc Hà Nội - Móng Cái, sau khi đầu tư hoàn thành lưu lượng tăng vọt, trước đây chạy 7 giờ thì này chỉ hơn 3 giờ, trong khi cũng tuyến cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn (64 km) nhưng do đoạn từ Lạng Sơn lên Hữu Nghị không làm nên hiệu quả khai thác không đem lại như mong đợi.

Trong điều kiện thiếu vốn thì chủ trương đầu tư nên chọn lựa, ưu tiên đầu tư cho hoàn thiện kết nối 2 điểm đầu trục tăng trưởng phát triển kinh tế thì sẽ hiệu quả hơn”, ông Chủng nói.

Tác giả: Vũ Điệp