Số liệu thống kê từ Cơ quan Thống kê châu Âu (Eurostat), nhập khẩu hàng rau quả của EU (HS 06, 07, 08, 20, không tính mã HS 080131 và 080132) trong 4 tháng đầu năm 2022 đạt 28,7 triệu tấn, trị giá 39,9 tỷ USD, giảm 2,5% về lượng, nhưng tăng 6,1% về trị giá so với cùng kỳ năm 2021.

Trong đó, Hà Lan và Tây Ban Nha là thị trường cung cấp hàng rau quả lớn nhất trong khối EU. Tiếp theo là Đức, Pháp, Bỉ, Italia và Ba Lan.

Hiệp định EVFTA được ký kết và thực thi, các chủng loại hàng rau quả của Việt Nam có nhiều cơ hội thâm nhập sâu hơn vào thị trường EU. Đặc biệt, với mức cam kết thuế quan được xoá bỏ ngay khi Hiệp định có hiệu lực tạo lợi thế cho các chủng loại hàng rau quả của Việt Nam trong việc cạnh tranh với các thị trường có thế mạnh về hàng rau quả nhưng chưa có FTA với EU như Thái Lan, Trung Quốc, Malaysia, Indonesia.

Các doanh nghiệp ngành hàng rau quả của Việt Nam có nhiều cơ hội đẩy mạnh xuất khẩu rau quả sang thị trường 500 triệu dân này.

Rau quả Việt xuất khẩu sang thị trường EU chiếm thị phần không đáng kể (ảnh: Hoàng Hà)

Tuy nhiên, 4 tháng đầu năm nay, dù giá trị xuất khẩu rau quả Việt vào thị trường EU tăng tới 29,4% so với cùng kỳ, song mới dừng ở con số 63,2 triệu USD.

Với con số trên, rau quả Việt mới chỉ chiếm gần 0,1% lượng rau quả nhập khẩu của EU trong 4 tháng đầu năm. Hiện, Việt Nam xếp thứ 43 trong các thị trường cung cấp hàng rau quả cho EU.

Đáng chú ý, EU nhập khẩu nhiều nhất là chủng loại rau và một số loại củ, thân củ, rễ ăn được (HS 07); quả và quả hạch ăn được, vỏ quả thuộc họ cam quýt hoặc các loại dưa (HS 08) trong 4 tháng đầu năm 2022. Tuy nhiên, cả hai chủng loại này EU nhập khẩu từ Việt Nam chỉ chiếm tỷ trọng rất nhỏ, lần lượt là 0,02% và 0,11% trong tổng lượng nhập khẩu. Trong khi đó, mã HS 08 có nhiều chủng loại quả mà Việt Nam đang có thế mạnh vải, nhãn, chôm chôm, thanh long, dứa, dưa...

Bộ trưởng NN-PTNT Lê Minh Hoan từng chia sẻ, khi họp trực tuyến với 27 đại sứ nước ta tại EU cuối năm ngoái, ông mới biết nông sản Việt Nam bán ra nước ngoài rất ít, lâu lâu mới có vài thương vụ, mà phần lớn chỉ bán ở cửa hàng gốc Á như Việt Nam, Thái Lan.

Theo ông, chỉ khi nào đưa nông sản Việt vào được hệ thống phân phối chính quy của họ thì mới định hình thương hiệu cho mặt hàng nông sản của quốc gia. Khi đó, mới có sức lan tỏa, người tiêu dùng trên thế giới mới biết đến.

Các chuyên gia trong ngành cho rằng, thị trường EU đòi hỏi rất khắt khe về truy xuất nguồn gốc và các tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm, đặc biệt là an toàn vệ sinh thực phẩm. Vì vậy, các DN cần tìm hiểu, nắm bắt rõ thông tin về thị trường, từ thị hiếu người tiêu dùng cho đến những quy định, tiêu chuẩn về quy tắc xuất xứ, an toàn vệ sinh thực phẩm...

Thống kê từ Tổng cục Hải quan, 7 tháng năm 2022, xuất khẩu hàng rau quả của nước ta đạt 1,93 tỷ USD, giảm 15,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, Trung Quốc, Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản và Thái Lan là 5 khách hàng lớn nhất của rau quả Việt xuất khẩu.

Không chỉ riêng thị trường EU, các thị trường khác rau quả Việt Nam cũng chiếm tỷ lệ khá khiêm tốn.

Theo số liệu thống kê 10 thị trường hàng rau quả lớn nhất thế giới của Trung tâm Thương mại quốc tế (ITC) và cơ quan hải quan Trung Quốc trong 5 tháng đầu năm 2022, hàng Việt chiếm tỷ trọng không đáng kể, chỉ từ 0,17-1,77% trong tổng lượng rau quả nhập khẩu. Riêng thị trường Trung Quốc và Hàn Quốc, tỷ trọng lần lượt là 9,5% và 5,75%.

Tác giả: Tâm An