Ổn định dần
Sau khi Chính phủ ban hành Nghị định số 08/2023/NĐ-CP ngày 5/3/2023 sửa đổi, bổ sung và ngưng hiệu lực thi hành một số điều tại các nghị định quy định về chào bán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ trong nước và quốc tế, thị trường trái phiếu doanh nghiệp bắt đầu có dấu hiệu hồi phục sau thời gian dài “đóng băng”.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, từ khi Nghị định 08/2023 được ban hành, có 15 doanh nghiệp phát hành được 26.400 tỷ đồng trái phiếu ra thị trường, trong khi trước đó, từ cuối năm 2022 và 2 tháng đầu năm 2023, không có trái phiếu nào ra được phát hành.
Cùng với đó, nhiều doanh nghiệp cũng đã đàm phán thành công với các trái chủ trong xử lý vướng mắc về thanh khoản, dòng tiền khi trái phiếu đến hạn. Đây là những tín hiệu vui, cho thấy niềm tin đang quay trở lại với thị trường.
Tổng hợp của Công ty Chứng khoán VNDirect cho thấy, tính đến ngày 23/5/2023, có trên 30 tổ chức phát hành đạt được thỏa thuận gia hạn thời hạn trái phiếu doanh nghiệp với trái chủ và đã có báo cáo chính thức lên Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX).
Đơn cử, Hưng Thịnh Land được điều chỉnh thời gian mua lại trái phiếu trước hạn chậm hơn ngày 20/4/2023 so với thỏa thuận trước đó. Sovico được giãn thời gian đáo hạn 6 lô trái phiếu riêng lẻ từ 36 tháng lên 60 tháng, tức là thay vì thực hiện vào tháng 6 và tháng 7/2023 thì sẽ kéo dài đến tháng 6 và tháng 7/2025. An Khải Hưng và Đầu tư Ngôi sao Gia Định cũng được các trái chủ đồng ý gia hạn thời gian thanh toán gốc và lãi trái phiếu theo từng đợt, trong đó An Khải Hưng được giãn đến tháng 8/2023, còn Đầu tư Ngôi sao Gia Định tới ngày 10/5/2024...
Trong khi đó, Thái Sơn - Long An đã đẩy nhanh được tiến trình thanh toán nợ trái phiếu đến hạn khi chiều ngày 31/5/2023, tức là sau 4 ngày thông báo chậm thanh toán, doanh nghiệp này thanh toán tổng cộng khoảng 668,7 tỷ đồng lãi của 2 lô trái phiếu phát hành vào cuối năm 2021 và đáo hạn vào cuối năm 2029 với mục đích đầu tư dự án Khu thương mại, biệt thự và chung cư cao cấp xã Long Hậu, huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An quy mô 267 ha.
Theo đại diện quỹ PVIAM, việc nhà phát hành và trái chủ đạt được thỏa thuận gia hạn nợ, mua lại trái phiếu trước hạn vào thời điểm này sẽ tạo hiệu ứng cho toàn thị trường. Về phía nhà phát hành, điều này giúp giảm bớt sức ép nợ đến hạn, tạo điều kiện tìm kiếm các phương án kinh doanh, các giải pháp về nguồn vốn... để cải thiện tình hình tài chính, vượt qua khó khăn hiện tại. Với trái chủ, cách làm này cung cấp thêm cơ sở để có phương án hành động cụ thể, tránh trường hợp đồng loạt yêu cầu thanh toán hoặc bán tháo trái phiếu, gây thiệt hại kinh tế cho các bên cũng như làm trầm trọng hơn tình hình hiện tại, khi nhà phát hành đã rơi vào tình trạng gián đoạn thanh khoản và không thể đáp ứng tất cả nghĩa vụ nợ cùng lúc.
Sức ép trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp giảm dần cộng với động thái quyết liệt trong việc tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản đã tạo hiệu ứng tích cực lên thị trường chứng khoán.
Thống kê của VNDirect cho thấy, trong tháng 4/2023, chỉ số VN-Index đứng ở mức 1.049,12 điểm, dù giảm 1,47% so với phiên cuối tháng 3/2023, nhưng vẫn tăng 4,17% so với phiên cuối năm 2022. Giá trị giao dịch bình quân mỗi phiên trên 3 sàn (HOSE, HNX và UPCoM) tuy vẫn giảm 48% so với cùng kỳ năm trước, nhưng tăng mạnh xấp xỉ 30%% so với tháng 3, lên 13.662 tỷ đồng/phiên.
Sang tháng 5/2023, VN-Index đạt 1.075,17 điểm, tăng 2,48% so với tháng trước đó và tăng 6,76% so với cuối năm 2022, thanh khoản sàn HOSE đạt 12.205 tỷ đồng/phiên, tăng 9,75% so với tháng liền trước. Đáng chú ý, hầu hết cổ phiếu bất động sản có thông tin tốt liên quan tới trái phiếu đều tăng tích cực trong khoảng 2 tháng qua có thể đến như NVL, PDR, QCG, TDH, VRC, ITC, SCR…
Kỳ vọng sớm khởi sắc trở lại
VNDirect cho biết, có hơn 35.500 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn trong tháng 6 này, tăng gấp đôi so với tháng 5, cũng là tháng đỉnh điểm giá trị trái phiếu đáo hạn so với các tháng còn lại trong năm, song vẫn có những cơ sở để kỳ vọng thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ sớm khởi sắc trở lại.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi, Chính phủ vẫn đang theo dõi sát sao và đẩy mạnh gỡ vướng cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Theo đó, chỉ trong thời gian ngắn, 2 Nghị định số 65/2022/NĐ-CP và số 08/2023/NĐ-CP được ban hành đã kịp thời giúp các nhà phát hành trái phiếu, trái chủ có điều kiện và công cụ pháp lý, có thời gian để giải quyết những khó khăn trước mắt về dòng tiền, thanh khoản, tài sản đảm bảo… dựa trên nguyên tắc xuyên suốt là hài hòa lợi ích và chia sẻ rủi ro.
“Doanh nghiệp phát hành phải chịu trách nhiệm đến cùng với những nghĩa vụ cũng như cam kết của mình với nhà đầu tư. Nhà nước sẽ giám sát các doanh nghiệp, thị trường để đảm bảo việc thực thi các nhiệm vụ theo đúng quy định của pháp luật. Bản thân các nhà đầu tư cũng phải thượng tôn pháp luật để Nhà nước hỗ trợ và giám sát thị trường theo hướng minh bạch và đảm bảo hài hòa các quyền, lợi ích của các bên”, Thứ trưởng nói.
Một điểm đáng chú ý khác, trong tháng 6/2023, sàn giao dịch trái phiếu doanh nghiệp sẽ được đưa vào vận hành, nhà đầu tư đang nắm giữ trái phiếu có thể bán công khai qua đây, từ đó kỳ vọng sẽ đưa thị trường trái phiếu riêng lẻ vào khuôn khổ.
Ông Đỗ Ngọc Quỳnh - Tổng thư ký Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam nhấn mạnh, điểm mấu chốt ở đây là các doanh nghiệp cần minh bạch thông tin sử dụng vốn trái phiếu theo yêu cầu của Nghị định 65/2022, nói cách khác chính là xây dựng lòng tin nơi nhà đầu tư.
“Niềm tin sẽ đến từ sự chủ động minh bạch và khi có niềm tin, thị trường tự nhiên sẽ có thanh khoản”, ông Quỳnh nhấn mạnh.
Trên thực tế, một số doanh nghiệp đã lên kế hoạch phát hành trở lại trái phiếu trong tháng 6 này. Đơn cử, theo nghị quyết mới công bố, Tổng công ty Đầu tư và Phát triển công nghiệp (Becamex IDC, mã BCM) dự kiến phát hành 1.000 tỷ đồng trái phiếu cho các nhà đầu tư trái phiếu chuyên nghiệp, kỳ hạn không quá 2 năm kể từ ngày phát hành. Trái chủ sẽ được trả lãi suất 13%/năm trong 4 kỳ tính lãi đầu tiên.
Trong ngày cuối cùng của tháng 5/2023, Công ty TNHH Khai thác chế biến khoáng sản Núi Pháo đã phát hành thành công 4 lô trái phiếu với tổng mệnh giá 2.600 tỷ đồng. Các lô trái phiếu này đều có kỳ hạn 60 tháng, đáo hạn vào ngày 25/5/2028.
Theo TS. Vũ Minh Khương, giảng viên Trường Chính sách công Lý Quang Diệu, Chính phủ đã luôn sát cánh cùng doanh nghiệp để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc đang gặp phải, bao gồm cả các vấn đề về trái phiếu, bởi đây là kênh huy động vốn rất quan trọng không chỉ với doanh nghiệp, mà cả nền kinh tế.
“Khi vốn trái phiếu được đầu tư đúng mục đích và hiệu quả sẽ mang tới nhiều lợi ích, giúp doanh nghiệp cũng như nền kinh tế tăng trưởng nhanh, mạnh. Do đó, cần đặc biệt coi trọng việc xây dựng hệ sinh thái trái phiếu lành mạnh, bền vững, hướng tới trở thành thị trường trái phiếu chuyên nghiệp trong tương lai gần”, ông Khương kỳ vọng.
Tác giả: Ninh Việt
