Theo đó, sau lần điều chỉnh gần đây ngày 10/11, giá xăng E5 RON 92 là 23.660 đồng một lít (tăng 550 đồng); RON 95 là 24.990 đồng một lít (tăng 660 đồng). Như vậy, giá xăng RON 95 đã tiến sát ngưỡng 25.000 đồng một lít, chỉ còn cách mức "đỉnh" lịch sử thiết lập hồi tháng 7/2013 (25.070 đồng một lít) khoảng 80 đồng. Với đợt tăng lần này, giá xăng trong nước đã có đợt tăng thứ 5 liên tiếp từ đầu tháng 9/2021 đến nay, mỗi lít xăng RON 95 tăng thêm gần 3.900 đồng so với cách đây 2 tháng, còn E5 RON 92 thêm gần 3.800 đồng.

Giá xăng dầu liên tục "leo thang" thời gian qua, đã khiến nhiều doanh nghiệp, hộ kinh doanh lao đao - Ảnh minh họa

Việc giá xăng dầu liên tục “leo thang” thời gian qua đã khiến nhiều doanh nghiệp, hộ kinh doanh lao đao, đời sống người dân càng khó khăn, đặc biệt, trong bối cảnh dịch bệnh kéo dài như hiện nay.

Vì vậy, ngoài các công cụ bình ổn giá, nhiều ý kiến cho rằng, cơ quan điều hành cần xem xét giảm thuế, phí trong cơ cấu giá xăng dầu nhằm “hạ nhiệt” mặt hàng này trong ngắn hạn.

Theo các chuyên gia, chỉ có giải pháp giảm thuế, phí mới có thể giữ giá bán xăng dầu trong nước không tăng thêm trong bối cảnh Quỹ bình ổn giá xăng dầu (BOG) cạn kiệt, không còn nguồn để xử lý nữa.

Thực tế, theo một số nguồn tin hiện Quỹ BOG của nhiều đơn vị tiếp tục bị âm rất lớn, tại Petrolimex, trước thời điểm 15h ngày 10/11, Quỹ BOG bị âm 355 tỷ đồng, tăng thêm 145 tỷ đồng chỉ sau 3 tuần, tương tự, Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PV Oil), Qũy BOG cũng bị âm xấp xỉ 700 tỷ đồng, Tổng Công ty Thương mại xuất nhập khẩu Thanh Lễ (Thalexim) âm 43 tỷ đồng...

Chi phí xăng, dầu chiếm khoảng 3,52% trong tổng chi phí sản xuất của toàn nền kinh tế. Xăng, dầu chiếm tỷ trọng khá cao và tác động mạnh vào giá thành sản phẩm sản xuất, phản ánh tác động rất mạnh của biến động giá xăng, dầu tới tăng trưởng kinh tế.

Ông Nguyễn Bích Lâm - nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê

Trước thực trạng đã nêu, thông tin với báo chí, ông Bùi Ngọc Bảo - quyền Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam đề xuất, để kìm giá tăng, cơ quan quản lý có thể cân nhắc giảm thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, đặc biệt là thuế bảo vệ môi trường (hiện thu ở mức tối đa 4.000 đồng/lít xăng RON 95; 3.800 đồng/lít xăng và 2.000 đồng/lít dầu diesel). Hiện chỉ thuế bảo vệ môi trường và thuế tiêu thụ đặc biệt là còn dư địa có thể giảm.

Ông Nguyễn Tiến Thỏa - nguyên Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) cũng cho rằng, để kìm giá xăng dầu, cơ quan quản lý có thể xem xét giãn, hoãn, giảm một loại thuế nào đó như giá trị gia tăng - VAT, thuế bảo vệ môi trường để chia sẻ với người tiêu dùng. Bên cạnh đó, cần các gói hỗ trợ tài chính để xử lý khó khăn trong lúc này với các doanh nghiệp chịu ảnh hưởng khi giá xăng dầu lên cao.

Theo ông Thỏa, xăng, dầu là sản phẩm đầu vào quan trọng của nền kinh tế, không có giải pháp bình ổn sẽ tác động bất ổn đến toàn bộ nền kinh tế, tác động đến tăng trưởng GDP cũng như gây ra lạm phát, làm tăng phí đầu vào, nhất là đối với ngành vận tải.

Theo các chuyên gia, nên sớm giảm thuế, phí để "hạ nhiệt" giá xăng dầu - Ảnh minh họa

Còn theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, hiện trong cơ cấu giá thành sản phẩm xăng dầu, các loại thuế, phí chiếm khoảng 42% đối với mặt hàng xăng và khoảng 30% đối với mặt hàng dầu. Trong đó thuế bảo vệ môi trường đang được tính một cách cơ học theo giá trị tuyệt đối, đối với xăng sinh học là 3.800 đồng/lít, như vậy là không hợp lý.

Bà Lan cho rằng, Chính phủ đưa ra nhiều giải pháp giảm thuế, phí với nhiều ngành nghề khác, vậy sao không giảm ngay những loại thuế này với xăng dầu, bởi nếu giá xăng dầu tăng ảnh hưởng tới tốc độ tăng trưởng.

Bên cạnh những ý kiến đã nêu, một số chuyên gia cũng cho rằng, trong ngắn hạn, trong từng thời điểm có thể điều hành linh hoạt bằng một số cơ chế, chính sách để đảm bảo giá xăng dầu ổn định nhất và ít gây đột biến nhất đối với nền kinh tế.

Theo PGS. TS Đinh Trọng Thịnh, bên cạnh việc nghiên cứu các biện pháp hợp lý để điều hành giá xăng dầu nhằm giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp, người dân, nhất là khi các doanh nghiệp, cần triển khai các gói hỗ trợ tài chính để bù đắp chi phí nguyên liệu, nhiên liệu tăng cao cho doanh nghiệp; kiểm tra, giám sát thực hiện trách nhiệm bảo đảm nguồn cung xăng dầu của các thương nhân kinh doanh xăng dầu cũng như xử lý nghiêm các hành vi vi phạm nhằm ổn định thị trường.

“Nhà nước không nhất thiết phải hỗ trợ doanh nghiệp trực tiếp vào giá xăng dầu, mà gián tiếp hỗ trợ doanh nghiệp vào chi phí sản xuất kinh doanh, khi đó mới tạo ra động lực tăng trưởng”, PGS. TS Đinh Trọng Thịnh chia sẻ.

Được biết, trước đó, để “hạ nhiệt” giá xăng dầu, Bộ Công Thương đã đề xuất Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính rà soát giảm các loại, đặc biệt là thuế bảo vệ môi trường, đối với mặt hàng này.

Thông tin với báo chí, Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính) cũng xác nhận, đã nhận được đề xuất nêu và cho biết đang thực hiện theo thẩm quyền, nghiên cứu trước đề xuất này, để báo cáo Chính phủ.

Tác giả: Gia Nguyễn