Năm 1010, Vua Lý Thái Tổ ra “Chiếu dời đô”, đến nay Thăng Long - Hà Nội đã trải qua và chứng kiến biết bao sự thăng trầm của lịch sử. Quân và dân Hà Nội, thế hệ sau tiếp bước thế hệ trước, đã bền bỉ lao động, kiên cường tranh đấu, sáng tạo nên một nền văn hiến rạng rỡ, lập nên nhiều chiến công hiển hách lưu danh muôn đời.

Trong toàn bộ lịch sử phát triển cùa Thủ đô Hà Nội, ngày 10/10/1954 là một mốc son - một mốc son đánh dấu sự thất bại hoàn toàn của Thực dân Pháp ở Việt Nam, thắng lợi oanh liệt của nhân dân Việt Nam trong cuộc trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, mở ra thời kỳ phát triển mới của Thủ đô và đất nước.

Lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên Cột cờ Hà Nội

Cách mạng tháng Tám thành công năm 1945, nhân dân Hà Nội cả nước không có nguyện ước gì hơn là được sống trong hòa bình để xây dựng, phát triển Thủ đô và đất nước, nhưng thực dân Pháp với dã tâm cướp nước ta một lần nữa.

Ngày 19/12/1946, đáp lời kêu gọi của chủ tịch Hồ Chí Minh “Thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ", với tinh thần “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”, quân dân Hà Nội đã nhất tề đứng lên đánh giặc cứu nước. Với cuộc chiến đấu 60 ngày đêm vô cùng oanh liệt, Hà Nội đã mở đầu cuộc kháng chiến toàn quốc: kìm chân và tiêu hao sinh lực địch tạo điều kiện để cơ quan đầu não và các lực lượng kháng chiến của ta tạm rút khỏi Hà Nội an toàn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Trung ương giao.

Sau 9 năm ròng rã, không chịu đựng nổi sức chiến đấu ngoan cường, thông minh của quân dân ta, đặc biệt là sau thất bại trong trận quyết chiến chiến lược tại Điện Biên Phủ, thực dân Pháp buộc phải ngồi vào bàn thương lượng và ký hiệp định Giơnevơ (ngày 20/7/1954) công nhận độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của ba nước Việt Nam, Lào, Campuchia; chấp nhận phải rút quân khỏi miền Bắc Việt Nam.

Theo Hiệp định Giơnevơ, Hà Nội nằm trong khu vực tập kết 80 ngày của địch. Biết trước âm mưu của Pháp lợi dụng thời gian này để phá hoại các cơ sở kinh tế văn hóa của ta, lôi kéo người đi cư vào Nam, hòng làm cho khi Chính phủ ta khi trở về thành phố, Hà Nội trở thành trống rỗng, không có điện, nước, mọi công việc bị đình trệ... chúng ta đã chủ động có kế hoạch đề phòng, đấu tranh, đồng thời chuẩn bị lực lượng về mọi mặt để tiếp quản Thủ đô một cách trọn vẹn.

Dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng và trực tiếp là Đảng ủy tiếp quản, các tầng lớp nhân dân Thủ đô, nòng cốt là công nhân, tự vệ các nhà máy, xí nghiệp, công sở, đã đấu tranh quyết liệt với địch, bảo vệ gần như nguyên vẹn máy móc, thiết bị, hồ sơ, đồng thời đấu tranh chống địch cưỡng ép di cư vào Nam. Cuộc đấu tranh ngoại giao của ta trên bàn hội nghị tại Phù Lỗ cũng giành thắng lợi, buộc thực dân Pháp phải chuyển giao thành phố cho ta theo đúng nguyên tắc đã quy định tại Hiệp định Giơnevơ.

Đúng 16 giờ ngày 9/10/1954, những tên lính Pháp cuối cùng đã rút qua cầu Long Biên, quân ta hoàn toàn kiểm soát thành phố.

Sáng ngày 10/10/1954, Ủy ban Quân chính thành phố và các đơn vị quân đội nhân dân gồm cả bộ binh, pháo binh, cao xạ, cơ giới... chia làm nhiêu cánh lớn đã mở cuộc hành quân lịch sử vào Hà Nội. Hai mươi vạn nhân dân thủ đô náo nức trong rừng cờ đỏ sao vàng, với niềm vui sướng tột độ của những người đã gần 9 năm bị kìm nén sống dưới gót sắt của giặc nay được giải phóng, đã đón mừng đoàn quân chiến thẳng trở về.

15 giờ chiều cùng ngày, hàng vạn nhân dân trang nghiêm dự lễ chào cờ do Ủy ban Quân chính tổ chức với sự có mặt của các đơn vị quân đội nhân dân tham gia tiếp quản thành phố. Cờ đỏ sao vàng phấp phới tung bay trên đỉnh Cột cờ cổ kính... Cả Hà Nội rạo rực niềm vui giải phóng, tự hào về sức mạnh hùng hậu của kháng chiến, vô cùng biết ơn Đảng và Bác Hồ kính yêu. Hà Nội được giải phóng không chỉ là niềm vui mừng của người dân Thủ đô mà còn là một sự kiện lịch sử, một ngày hội lớn của nhân dân cả nước và kiều bào ta ở nước ngoài.

Hàng vạn người dân trang nghiêm dự lễ chào cờ

60 năm đã đi qua với bao thăng trầm của lịch sử, Thủ đô Hà Nội luôn là niềm tự hào, nơi hội tụ kết tinh và lan tỏa những giá trị cao quý nhất của dân tộc Việt Nam. Là trung tâm kinh tế - chính trị - văn hóa của cả nước. Các hoạt động thiết thực của thành phố hướng về biển, đảo của Tổ quốc càng thắt chặt tình cảm giữa đất liền và người chiến sĩ nơi hải đảo, ngày đêm canh gác bảo vệ chủ quyền Tổ quốc, thể hiện sâu sắc tình yêu với biển đảo, quê hương.

Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam

PV