Ngày 20/8/2020, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã có văn bản số 5106/UBCK-TT gửi Công ty HDI Global SE về việc vi phạm pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán. 

Lỗi kép

Theo đó, UBCKNN thông báo về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với HDI do có hành vi vi phạm pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán liên quan để cổ phiếu PVI (Công ty cổ phần PVI). Cụ thể:

Phạt tiền 125.000.000 đồng (một trăm hai mươi lăm triệu đồng) theo quy định tại khoản 2 Điều 28 Nghị định 108/2013/NĐ-CP ngày 23/9/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán do có hành vi thực hiện một hoặc một số giao dịch nhằm che dấu quyền sở hữu thực sự đối với một chứng khoán để trốn tránh nghĩa vụ công bố công tin.

Phạt tiền 60.000.000 đồng (sáu mươi triệu đồng) theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 28 Nghị định 108/2013/NĐ-CP do có hành vi vi phạm tỷ lệ nắm giữ chứng khoán của nhà đầu tư nước ngoài.

Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc phải chuyển nhượng cổ phiếu trong thời hạn tối đa 60 ngày để giảm tỷ lệ nắm giữ theo đúng quy định, theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 28 Nghị định 108/2013/NĐ-CP.

Như vậy, tổng mức phạt tiền đối với HDI là 185.000.000 (một trăm tám mươi lăm triệu đồng).

UBCKNN lập Biên bản vi phạm hành chính đối với HDI và đề nghị người đại diện theo pháp luật của HDI ký, đóng dấu, điền đầy đủ thông tin tại Biên bản vi phạm hành chính và gửi Biên bản về UBCKNN trước ngày 31/8/2020 để thực hiện thủ tục xử phạt theo đúng quy định.

Theo quy định tại điểm a và d khoản 1 Điều 6 Luật Xử lý vi phạm hành chính, thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán là 02 năm; trường hợp cố tình trốn tránh, cản trở việc xử phạt thì thời hiệu được tính lại kể từ thời điểm chấm dứt hành vi trốn tránh, cản trở việc xử phạt.

HDI đã trốn tránh nghĩa vụ công bố thông tin, vi phạm tỷ lệ nắm giữ chứng khoán của nhà đầu tư nước ngoài đối với cổ phiếu PVI

Vi phạm tinh vi

Đối với hành vi che dấu quyền sở hữu thực sự, theo nhận định của UBCKNN, tại thời điểm HDI ký Hợp đồng đăng ký mua trái phiếu (ngày 31/08/2017) với Công ty cổ phần Đầu tư Đường Mặt Trời (Sunway), Công ty cổ phần PVI (mã chứng khoán PVI) đã thông qua Nghị quyết Hội đồng quản trị về việc nới room nhà đầu tư nước ngoài lên tối đa 100%, tuy nhiên do vẫn còn các ngành nghề bị giới hạn nên đến năm 2019 mới hoàn tất việc nới room. Thời điểm này, có 02 tổ chức nước ngoài sở hữu tổng cộng 47,31% vốn điều lệ của PVI (HDI chiếm 35,74% và FLL chiếm 11,58%). Do vậy, trường hợp HDI trực tiếp mua 12.148.000 cổ phiếu PVI (5,18%) (số lượng cổ phiếu được hoán đổi theo Hợp đồng đăng ký mua trái phiếu với Sunway), HDI sẽ phải công bố thông tin về việc thay đổi tỷ lệ sở hữu của cổ đông lớn và việc này cũng sẽ dẫn tới HDI vi phạm tỉ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài tại công ty đại chúng.

Theo kết quả xác minh của cơ quan chức năng Việt Nam, HDI đã sử dụng phương thức mua trái phiếu của Sunway rồi nhận thế chấp là cổ phiếu PVI của Sunway. Các cam kết tại hợp đồng đăng ký mua trái phiếu với Sunway thể hiện sự che dấu bản chất HDI là chủ sở hữu thực sự với cổ phiếu PVI mà Sunway đang nắm giữ, đồng thời các cam kết cũng đảm bảo rằng giao dịch giữa HDI và Sunway không được tiết lộ cho bên thứ ba. Như vậy, bằng giao dịch mua trái phiếu riêng lẻ hoán đổi của Sunway, HDI đã trốn tránh nghĩa vụ công bố thông tin của cổ đông lớn khi có thay đổi tỷ lệ sở hữu đối với cổ phiếu PVI.

Theo nội dung các hợp đồng đăng ký mua trái phiếu, số tiền thu được từ giao dịch đăng ký mua trái phiếu với mục đích duy nhất là mua cổ phần PVI. Theo nội dung tại hợp đồng thế chấp, Sunway sẽ thế chấp cổ phiếu PVI thuộc quyền sở hữu của Sunway, quyền sở hữu và các quyền đi kèm cổ phiếu PVI và các khoản thu, quyền nhận các khoản thu từ việc chuyển giao, chuyển nhượng hoặc định đoạt khác đối với bất kỳ cổ phiếu PVI. Theo hợp đồng cổ đông, Sunway không được định đoạt, không được uỷ nhiệm đối với cổ phần PVI và Sunway không có quyền của cổ đông về bỏ phiếu ý kiến tại Hội đồng quản trị, Đại hội đồng cổ đông PVI mà sẽ luôn biểu quyết dựa trên chỉ thị và biểu quyết của HDI. Về bản chất, HDI có toàn quyền quyết định, định đoạt, sử dụng, biểu quyết tại Đại hội đồng cổ đông PVI và hướng cổ tức đối với cổ phần PVI mà Sunway nắm giữ.

Bên cạnh đó, theo hồ sơ phát hành trái phiếu riêng lẻ của Sunway, việc phát hành trái phiếu riêng lẻ có mục đích bổ sung vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh và cơ cấu lại các khoản nợ của Sunway. Tuy nhiên, trên thực tế Sunway chỉ sử dụng tiền có được từ bán trái phiếu cho HDI vào việc mua cổ phiếu PVI theo đúng như các cam kết với HDI tại hợp đồng đăng ký mua trái phiếu.

Vì vậy, theo kết quả xác minh của cơ quan chức năng của Việt Nam, HDI đã thực hiện một số giao dịch nhằm che giấu quyền sở hữu thực sự đối với cổ phiếu PVI để trốn tránh nghĩa vụ công bố thông tin, vi phạm quy định tại Điều 70 Nghị định 58/2012/NĐ-CP. Đồng thời, vi phạm tỷ lệ sở hữu nước ngoài tại công ty đại chúng, quy định tại khoản 2 Điều 1 Nghị định số 60/2015/NĐ-CP ngày 26/6/2015 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 58/2012/NĐ-CP.

Hành vi vi phạm pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán của HDI có khả năng gây khó khăn rất lớn cho hoạt động thoái vốn của Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (cổ đông nắm giữ 35%) tại PVI theo chỉ đạo của Chính phủ sau này.

Tác giả: Minh Châu