Rút bảo hiểm xã hội để chi tiêu

Anh Huỳnh Tấn Sang (quê Tiền Giang) sau 1 năm nghỉ việc tại Công ty Phong Phú ở TP Thủ Đức (TP.HCM) đã quyết định làm thủ tục xin rút BHXH một lần.

Anh Sang chia sẻ, sau khi nghỉ việc, do chưa tìm được việc làm mới nên cuộc sống gia đình rất khó khăn. Vì vậy anh không còn lựa chọn nào khác là rút BHXH.

“Bao nhiêu tiền tích lũy của gia đình đều đã chi tiêu hết trong thời gian dịch bệnh Covid-19, bây giờ chỉ biết trông chờ vào tiền rút bảo hiểm. Vẫn biết rút hết một cục thì mọi quyền lợi về BHXH không còn nữa, nhưng “cái khó bó cái khôn” nên tôi đành làm vậy”, anh Sang ngậm ngùi.

Trong khi đó, chị Lê Thị Hằng, công nhân của một công ty sản xuất giấy ở Khu công nghiệp Đồng An (Bình Dương) chia sẻ, thời gian qua, tình trạng người lao động rút BHXH một lần tại khu công nghiệp này diễn ra khá nhiều.

Đa số người chọn rút BHXH một lần rơi vào tình cảnh mất việc khi tuổi khoảng 35 - 40, khó tìm việc làm mới. Do vậy, họ quyết định rút một lần để lo cho cuộc sống trước mắt.

“Kinh tế khó khăn, các đơn hàng suy giảm nên nhiều doanh nghiệp sa thải người lao động. Những người lao động ở quãng tuổi trên sau khi mất việc thường khó tìm được việc làm mới nên họ lựa chọn rút tiền bảo hiểm về thay vì chờ tìm việc, tiếp tục tham gia BHXH để hưởng lương hưu”, chị Hằng nói.

Người rút BHXH một lần tại TP.HCM đang tăng nhanh. Ảnh: Hồ Văn

Nói về tình trạng rút BHXH một lần, bà Lê Minh Lý, Giám đốc BHXH tỉnh Bình Dương cho biết, từ đầu năm tới nay đơn vị nhận nhiều hồ sơ giải quyết nhu cầu rút BHXH một lần cho đối tượng là công nhân, người lao động theo quy định. Theo bà Lý, đây chủ yếu là người có hoàn cảnh khó khăn. Số người rút BHXH một lần trên địa bàn tỉnh đã tăng gần 10% so với năm 2022.

Tương tự, tại TP.HCM, chỉ riêng trong quý I vừa qua có tới 25.914 người hưởng BHXH một lần, tăng 6,12% so với quý 4/2022 (24.420 người).

Theo ông Nguyễn Văn Lâm, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH TP.HCM, đối với công nhân lao động, BHXH như là một tài sản cần thiết trong điều kiện không có nguồn tiền khác để xử lý, do vậy họ chọn phương án rút một lần cũng là điều dễ hiểu.

Thống kê của BHXH Việt Nam cho thấy, trong giai đoạn 2016 - 2021, cả nước có hơn 4,05 triệu người lao động đề nghị và được giải quyết hưởng BHXH một lần, bình quân mỗi năm khoảng 700.000 người hưởng BHXH một lần, số lượng năm sau luôn cao hơn năm trước với tốc độ tăng trung bình mỗi năm khoảng 11,6%.

Cần tạo việc làm, thu nhập ổn định

Nguyên Thứ trưởng LĐ-TB&XH Phạm Minh Huân nhận định, tình trạng người lao động rút BHXH một lần tăng cao khiến mạng lưới an sinh bị suy giảm. Nếu người lao động rút một cục xong chi tiêu hết sạch, sau này hết tuổi lao động sẽ không có tài sản tích lũy, lúc này Nhà nước lại phải trợ cấp, tạo gánh nặng không nhỏ lên ngân sách.

Để hạn chế người rút BHXH một lần, nguyên Thứ trưởng Phạm Minh Huân cho rằng, về mặt chính sách, cần phải hướng tới việc khuyến khích, tạo điều kiện cho người lao động khi không làm việc tại doanh nghiệp vẫn có thể tiếp tục tham gia đóng BHXH tự nguyện để về già có lương hưu.

Đồng thời, phải tạo điều kiện cho người lao động mất việc được nhận mức trợ cấp thất nghiệp cao hơn để có đủ điều kiện duy trì cuộc sống, tìm việc làm mới đem lại thu nhập ổn định.

Nhiều người khó khăn phải rút BNXH một lần để trang trải cuộc sống. Ảnh: Hồ Văn.

Theo ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng Ban Chính sách - Pháp luật, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, cần có nhiều giải pháp để hạn chế tình trạng người lao động rút BHXH một lần, trong đó giải pháp tổng thể, căn cơ nhất vẫn là phải đảm bảo việc làm, thu nhập bền vững cho người lao động.

Thực tế, qua theo dõi những người rút BHXH một lần, đa số họ đều có nơi làm việc không tốt, thu nhập không thực sự ổn định, không có tích lũy nên khi gặp khó khăn là phải rút BHXH một lần. Do vậy, giải pháp tạo việc làm, thu nhập ổn định là giải pháp quan trọng nhất để ngăn chặn tình trạng rút BHXH một lần.

Kỳ tới: Hệ lụy tiêu cực khi người lao động rút BHXH một lần rồi đóng lại

Tác giả: Vũ Điệp - Hồ Văn- Xuân An