CTCK MB (MBS) dẫn số liệu thống kê từ HNX cho biết, nửa đầu năm đã có 89,5 nghìn tỷ đồng trái phiếu DN được phát hành. Có thể nói trái phiếu DN đang là tâm điểm của giới đầu tư trong và ngoài nước. Trong đó dẫn đầu về phát hành trái phiếu là các ngân hàng khi 7 trong số top 10 DN phát hành lượng trái phiếu lớn nhất trong 6 tháng đầu năm là các ngân hàng, do nhu cầu tăng vốn đảm bảo tỷ lệ an toàn vốn theo Basel II.

Dẫn đầu là ACB với 7.850 tỷ đồng trái phiếu phát hành có kỳ hạn 3 năm, trả lãi suất cố định 6,7 - 6,8%/năm, định kỳ 12 tháng/lần. Đứng thứ 2 là VPBank với 5.900 tỷ đồng trái phiếu phát hành, lãi suất cố định từ 6,4 – 6,9%/năm.

Ngoài lĩnh vực ngân hàng, các DN bất động sản cũng tích cực huy động từ kênh trái phiếu đứng thứ 2 trong tổng số giá trị phát hành, tiêu biểu là Vinpearl Land với 2 nghìn tỷ đồng trái phiếu phát hành, kỳ hạn 5 năm, với mức lãi suất 10,5%/năm, trả lãi định kỳ 3 tháng/lần. Những thương vụ lớn khác của nhóm DN bất động sản còn có CTCP Phát triển bất động sản Phát Đạt, CTCP Đầu tư Hạ tầng kỹ thuật TP.HCM, CTCP Tập đoàn Đất Xanh…

Theo tính toán của VEPR, khối lượng trái phiếu DN phát hành trong 6 tháng đầu năm 2019 tăng 134% so với cùng kỳ năm 2018. Dư nợ thị trường trái phiếu DN đạt khoảng 10,22% GDP năm 2018 - vượt trên mục tiêu đạt 7% GDP vào năm 2020 mà Chính phủ đề ra.

Thị trường trái phiếu DN chứng kiến nhiều bước tiến tích cực và đây là tín hiệu tích cực đối với thị trường vốn. Điều này cho thấy DN đã dần bớt lệ thuộc vào vốn ngân hàng. Nhất là trong giai đoạn vốn trung dài hạn của ngân hàng ngày càng eo hẹp và room tín dụng siết chặt hơn. Điểm tích cực nữa, theo đánh giá của TS. Cấn Văn Lực, đó là hoạt động sôi động từ thị trường trái phiếu DN góp phần cân bằng hơn thị trường tài chính, cũng như thúc đẩy sự phát triển thị trường này thông qua việc đa dạng hóa sản phẩm trên thị trường.

Dự báo trong tương lai, với tăng trưởng tín dụng kiểm soát chặt hơn, thị trường trái phiếu DN được kỳ vọng sẽ tiếp tục sôi động trong năm nay, đóng vai trò là kênh huy động vốn thay thế cho nguồn vốn vay ngân hàng của các DN.

Cũng chung mong muốn trên, nhưng vị thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ  quốc gia tỏ ra thận trọng hơn khi cho rằng, không nên để thị trường này tăng trưởng quá nhanh. Ở bất kỳ thị trường nào, tăng trưởng nóng luôn đối mặt với nhiều rủi ro.

Tại phiên họp của Ban Chỉ đạo Trung ương về đổi mới và phát triển DN nói trên, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ nêu quan điểm: “Nếu vốn của DN mà dựa cả vào NHTM thì sẽ khó khăn. Do vậy, phát triển thị trường trái phiếu DN là bước tất yếu. DN có nhu cầu vốn mà họ phát hành được thì tốt, tăng vốn cho nền kinh tế. Nhưng nếu có bất thường, thiếu minh bạch hoặc thiếu an toàn thì phải chấn chỉnh”.

Các đầu mối chức năng cần phải có hoạt động giám sát để tránh những méo mó từ thị trường này, một chuyên gia ngân hàng khuyến cáo. Chia sẻ với phóng viên, vị này cho biết lý do cần phải giám sát là có hiện tượng đầu tư trái phiếu DN theo phong trào.

“Đã có DN sản xuất kinh doanh thông thường, nhưng bắt đầu mở rộng đầu tư trái phiếu với tốc độ tăng trưởng nhanh. Trong đó còn có trường hợp DN huy động được vốn qua phát hành trái phiếu không đưa vào sản xuất kinh doanh mà lại đầu tư vào cổ phiếu, trái phiếu khác… Những vòng quay trên sẽ làm gia tăng yếu tố đòn bẩy trong hoạt động tài chính, tài sản DN”, vị này dẫn chứng về rủi ro tiềm ẩn đối với hoạt động thị trường trái phiếu DN.

Rõ ràng đây là hiện tượng mới đối với thị trường tài chính và với DN trong câu chuyện huy động vốn nên việc phải theo dõi đánh giá sát sao qua số liệu thống kê cả DN niêm yết và không niêm yết để đưa ra ngăn chặn cảnh báo kịp thời là rất quan trọng.

Tuy nhiên, cũng không vì quá lo lắng mà chúng ta lại siết hoạt động này lại mà cần có biện pháp để nắn thị trường đi đúng quỹ đạo góp phần cân bằng thị trường tài chính là ý kiến đề xuất của TS. Cấn Văn Lực. Bởi thị trường này mới khởi động lại sau một thời gian ngủ đông khá dài.

Vị chuyên gia này cũng gợi ý, giải pháp để vận hành thị trường trái phiếu DN bài bản, phát triển lành mạnh, bền vững  hơn, cơ sở dữ liệu thông tin cho thị trường phải được chuẩn hóa. Theo đó nên sớm cho phép thành lập tổ chức xếp hạng tín nhiệm DN đánh giá xếp hạng tín nhiệm DN một cách khách quan, công khai, minh bạch. Đây là kênh thông tin quan trọng, cho các nhà đầu tư tham khảo để đầu tư trái phiếu DN.

Một khuyến nghị nữa đối với các nhà đầu tư được ông Lê Đức Khánh - Phó Giám đốc Trung tâm phân tích thuộc Công ty chứng khoán Dầu khí đưa ra, cũng giống như cổ phiếu, thị trường trái phiếu DN có những nguyên tắc, tiêu chuẩn để đầu tư hiệu quả tránh thua lỗ.

Trước khi đánh giá triển vọng của một trái phiếu DN, theo ông Khánh, việc phân tích báo cáo tài chính bao quát không quan trọng bằng khả năng đánh giá sắc sảo về viễn cảnh DN. Có nghĩa, nhà đầu tư cần áp dụng triệt để các bài kiểm tra định lượng để chứng minh DN có thu nhập trên chi phí lãi vay dư dả và giá trị hiện tại của DN cao hơn nhiều so với nợ.

Thêm vào đó, nhà đầu tư phải cảm thấy an tâm với đánh giá cá nhân của mình, rằng DN có các đặc điểm để tiếp tục tồn tại và vận hành thành công trong tương lai, hay nói chính xác hơn đặc điểm để khiến thất bại không nhiều khả năng xảy ra. “Trong việc lựa chọn trái phiếu để đầu tư, đánh giá viễn cảnh của DN phát hành là yếu tố then chốt”, ông Khánh nhấn mạnh.

Theo Thời báo ngân hàng