Toàn cảnh cuộc đàm phán giữa đại diện Nga, Trung Quốc, Đức, Pháp, Anh và Iran về thỏa thuận hạt nhân Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) tại Vienna, Áo ngày 19/5. (Ảnh: THX/TTXVN)

Theo phóng viên TTXVN tại khu vực Bắc Phi-Trung Đông, Iran và các cường quốc thế giới ngày 25/5 đã khai mạc vòng đàm phán thứ năm tại thủ đô Vienna của Áo về việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015, được gọi là Kế hoạch Hành động Chung Toàn diện (JCPOA).

Vòng đàm phán mới này diễn ra một ngày sau khi Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) và Iran nhất trí gia hạn thỏa thuận giám sát các hoạt động hạt nhân của Tehran thêm 1 tháng, sau khi thỏa thuận kéo dài 3 tháng này đã hết hiệu lực vào ngày 22/5.

Mỹ không trực tiếp tham gia các cuộc đàm phán, nhưng Đặc phái viên của Tổng thống Joe Biden về vấn đề Iran, ông Rob Malley đã tới Vienna.

Sau cuộc họp của Ủy ban Hỗn hợp JCPOA chiều 25/5, ông Mikhail Ulyanov, đại diện của phái đoàn Nga, bày tỏ lạc quan về khả năng đạt được một thỏa thuận nhằm đưa Mỹ quay trở lại thỏa thuận hạt nhân Iran 2015, cho rằng vòng đàm phán thứ năm này có thể là vòng đàm phán cuối cùng.

Viết trên trang cá nhân Twitter, ông Ulyanov cho hay các bên đều bày tỏ sẵn sàng làm việc hết sức mình để giải quyết các vấn đề còn tồn đọng và hoàn tất vòng đàm phán một cách thành công càng sớm càng tốt.

Trước khi tham gia cuộc họp của Ủy ban Hỗn hợp JCPOA, Thứ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi nói rằng một số vấn đề hệ trọng còn tồn tại cần phải được giải quyết trong các cuộc đàm phán tại Vienna về việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran.

Ông Araghchi, người đứng đầu phái đoàn Iran tham gia cuộc đàm phán tại Vienna, cho biết 4 vòng đàm phán trước đó đã đạt được tiến triển tốt, đồng thời bày tỏ hy vọng Iran và nhóm P4+1 (gồm Nga, Trung Quốc, Pháp, Anh và Đức) sẽ đạt được giải pháp cuối cùng tại vòng đàm phán thứ năm ở Vienna.

Trong một động thái liên quan, Người phát ngôn Chính phủ Iran Ali Rabiei ngày 25/5 bày tỏ lạc quan về khả năng Tehran sớm đạt một thỏa thuận tại cuộc đàm phán hạt nhân với các cường quốc nhằm cứu vãn thỏa thuận JCPO năm 2015.

Iran và các cường quốc đã tiến hành nhiều vòng đàm phán từ tháng 4 ở Vienna (Áo), thảo luận các bước mà Tehran và Washington có thể thực hiện liên quan đến hoạt động làm giàu hạt nhân và các lệnh trừng phạt để các bên quay lại tuân thủ đầy đủ JCPOA.

Phát biểu tại họp báo, ông Rabiei cho biết: "Các bên đã đạt các thỏa thuận chung về các tranh cãi chính. Liên quan đến dỡ bỏ trừng phạt, những bất đồng còn lại không lớn và nhìn vào tiến trình đàm phán, chúng tôi lạc quan về khả năng giải quyết các vấn đề nhỏ và thực tế còn lại."

Tuy nhiên, trưởng đoàn đàm phán của Iran, ông Abbas Araqchi bày tỏ thận trọng hơn khi bình luận trên truyền hình. Ông cho rằng "vẫn còn những vấn đề lớn và nghiêm trọng cần được giải quyết."

Ông Araqchi bày tỏ hy vọng trong vài ngày đàm phán có thể đạt được giải pháp cuối cùng.

Về phần mình, trước thềm cuộc đàm phán, đặc phái viên Mỹ về Iran Robert Malley nhận định: "Các vòng đàm phán gần đây đã diễn ra trên tinh thần xây dựng và đạt tiến bộ đáng kể. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều việc phải làm."

Vòng đàm phán mới là sẽ được nối lại trong bối cảnh Cơ quan Năng lượng Nguyên tử (IAEA) vừa đạt thỏa thuận vào phút chót với Tehran về việc gia hạn một tháng thỏa thuận giám sát các cơ sở hạt nhân của nước này đến ngày 24/6. Vấn đề này không trực tiếp liên quan đến các cuộc đàm phán tại Vienna, nhưng nếu Iran không đồng ý thì sẽ làm phức tạp thêm các cuộc thảo luận.

Phản ứng về động thái này, Trung Quốc đã lên tiếng hoan nghênh và bày tỏ hy vọng thỏa thuận sẽ được thực hiện đầy đủ.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên cho rằng thỏa thuận đã phản ánh thiện chí chính trị của Iran nhằm thúc đẩy các cuộc đàm phán cứu vãn JCPOA, đang bước vào thời khắc quyết định. Ông bày tỏ hy vọng các bên liên quan có thể đưa ra quyết định chính trị và tạo đột phá ngay tại cuộc đàm phán này.

Mỹ hiện không tham gia trực tiếp các cuộc đàm phán nói trên, tuy nhiên phái đoàn của Mỹ do đặc phải viên Malley đứng đầu đã có mặt tại thủ đô của Áo. Các đại diện của các nước còn lại (Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức) đóng vai trò trung gian giữa Mỹ và Iran nhằm tạo điều kiện cho cuộc đàm phán gián tiếp.

Tác giả: Nguyễn Trường-Bích Liên