Trụ sở Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) tại Frankfurt am Main, Đức. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Lạm phát hạ nhiệt và tăng trưởng kinh tế trì trệ đã khiến Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và Ngân hàng trung ương Anh (BoE) sẽ phải cân nhắc nhiều hơn về quyết định cắt giảm lãi suất.

Trong bài viết đăng tải trên tạp chí Australia Financial Review (AFR), nhà báo chuyên về kinh tế, chính trị Hans van Leeuwen đặt câu hỏi: “Khi nào ECB và BoE sẽ bắt đầu hạ lãi suất?”

Theo tác giả, chính sách tiền tệ hiện nay vẫn chưa có nhiều dấu hiệu rõ ràng và có thể còn thay đổi, nhưng các thị trường tin rằng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) sẽ không vội hạ lãi suất, cho tới tháng Sáu tới và Ngân hàng Dự trữ Australia (RBA) thậm chí còn chậm hơn.

Trong trường hợp đó, rất có thể BoE và 20 quốc gia thuộc Khu vực đồng euro (Eurozone) sẽ sớm trở thành "người tiên phong" đảo ngược chính sách tiền tệ.

Hiện mọi dự báo đều đang nghiêng về hướng các ngân hàng này sẽ hành động cùng lúc với Fed vào tháng Sáu tới, nhưng không loại trừ khả năng các nhà hoạch định chính sách châu Âu sẽ muốn đẩy nhanh tiến độ và hạ lãi suất sớm hơn.

BoE và ECB tuyên bố sẽ dựa trên dữ liệu thực tế để điều hành chính sách tiền tệ. Nhưng khi nhìn vào các dữ liệu hiện nay, có thể thấy rằng cả hai nền kinh tế đều đang trải qua lạm phát tăng chậm lại và tăng trưởng kinh tế “ì ạch” hoặc thậm chí là “đứng yên.”

Tại châu Âu, kinh tế Eurozone chỉ tăng trưởng 0,5% trong quý 4/2023. Tăng trưởng tại Tây Ban Nha, Italy và Hà Lan đã bù đắp cho phần tăng trưởng giữ nguyên của Pháp và suy thoái kỹ thuật của Đức.

Ngành công nghiệp của khu vực này đang nỗ lực tự vực dậy, nhưng người tiêu dùng vẫn thắt chặt chi tiêu. Mặc dù vậy, đã có những gam màu sáng trong các dự báo tăng trưởng và phục hồi kinh tế của khu vực này vào năm 2024.

Trong một ghi chú gần đây, Oxford Economics lưu ý rằng Eurozone đã đạt đến “giai đoạn giữa, nơi mà nguồn dữ liệu cứng (các yếu tố chính về tăng trưởng) vẫn còn yếu, nhưng các chỉ số hàng đầu cho thấy triển vọng đã được cải thiện.”

Người dân mua sắm tại siêu thị ở Milan, Italy. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Trong tháng 1/2024, lạm phát của Eurozone ở mức 2,8%, giảm 0,1% so với mức của tháng cuối năm 2023. Trong điều kiện lạm phát tiếp tục giảm, môi trường hiện tại có vẻ khá an toàn để ECB bắt đầu giảm lãi suất.

Vậy khi nào việc cắt giảm sẽ xảy ra? Nhiều chuyên gia dự báo sẽ là tháng Sáu. Nhưng Capital Economics nói rằng không loại trừ khả năng là tháng Tư.

Một lý do giải thích cho sự không chắc chắn về thời điểm bắt đầu cắt giảm lãi suất đó là quan điểm khác biệt của các thống đốc ngân hàng trung ương thuộc các nước thành viên trong Hội đồng Điều hành ECB.

Trong số đó, tiếng nói của nhà kinh tế trưởng Philip Lane và nhà kinh tế học hàn lâm người Đức Isabel Schnabel được các nhà quan sát chú ý nhiều nhất.

Trong bài phát biểu ngày 8/2, ông Lane thừa nhận lạm phát đã tăng chậm lại nhanh hơn so với dự báo của ông và các đồng nghiệp, nhưng các nhà hoạch định vẫn đang theo dõi dữ liệu tăng lương, chính sách tài khóa và chi phí đầu vào của các doanh nghiệp.

Ông chia sẻ ECB không muốn giữ lãi suất quá cao trong một khoảng thời gian dài, nhưng cũng không muốn hành động quá vội vã. Để đảm bảo lạm phát quay về mục tiêu 2%, châu Âu “cần phải tiến xa hơn nữa trong quá trình giảm phát.”

Tương tự, nhà kinh tế học Schnabel cho rằng: “Chặng đường cuối cùng vẫn là một mối lo ngại.” Trả lời phỏng vấn tờ Financial Times (FT), bà Schnabel nói: “Chúng tôi đang quan sát sự tiến triển chậm lại của giảm phát, điển hình ở chặng đường cuối. Điều này có mối liên hệ rất chặt chẽ với động lực tăng trưởng tiền lương, năng suất và lợi nhuận.”

Có lẽ mọi thứ sẽ trở nên rõ ràng hơn vào ngày 7/3, thời điểm công bố chính sách tiền tệ tiếp theo của ECB. Dự kiến vào hôm đó, ngân hàng này cũng sẽ đưa ra các dự báo kinh tế mới nhất của mình và đó có thể sẽ là một khoảnh khắc thay đổi nhận thức, làm các thị trường chuyển động.

Các dữ liệu phát hành mới đây cho thấy kinh tế Anh rơi vào suy thoái trong quý 4/2023. Nhưng vì đã xuất hiện những dấu hiệu cho thấy nền kinh tế này sẽ tự “thoát hố" suy thoái vào giữa năm nay, nên BoE không cần thiết phải quá lo lắng để ngay lập tức đảo chiều chính sách tiền tệ thắt chặt hiện có. Giống như ECB, BoE có thể sẽ theo dõi chặt chẽ giá cả và tiền lương để đưa ra quyết định cuối cùng.

Trụ sở Ngân hàng Trung ương Anh tại thủ đô London. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Trong tháng 1/2024, lạm phát của Anh tiếp tục giữ nguyên mức 4% của tháng trước đó. Giá năng lượng giảm và nền kinh tế nhiều khó khăn được dự báo sẽ đưa lạm phát quay về ngưỡng mục tiêu 2% vào tháng Tư.

Đây có lẽ là lý do giải thích vì sao các thị trường kỳ vọng BoE sẽ theo chân Fed và bắt đầu cắt giảm lãi suất. Nhưng một số thành viên trong Ủy ban chính sách tiền tệ (MPC) của BoE dường như vẫn chưa sẵn sàng để “nhấn nút” hạ lãi suất.

Đầu tháng Hai, Thống đốc BoE, Andrew Bailey, đã nói rất rõ ràng rằng cơ quan điều hành chính sách tiền tệ Anh sẽ cắt giảm lãi suất, nếu các tin tức về lạm phát được cải thiện. Có vẻ như ông Bailey đã không cố gắng thuyết phục các thị trường ủng hộ triển vọng cắt giảm lãi suất vào giữa năm nay.

MPC sẽ không nhóm họp trở lại cho tới ngày 21/3. Hầu hết các thành viên của Ủy ban đều cho thấy sự không sẵn sàng cắt giảm lãi suất vào kỳ họp tới. Trong trường hợp BoE quyết định hành động trước Fed, thì có lẽ cuộc họp ngày 9/5 sẽ là thời điểm quan trọng để ấn định điều đó./.

Tác giả: Diệu Linh