Mô hình trại giam tù binh Phi công Mỹ (nguồn: Internet)

Thị xã Sơn Tây cách Hà Nội khoảng 40km về phía Tây. Người Mỹ sẽ không bao giờ để ý và quan tâm đến nơi đây nếu không có một trại giam nhỏ - trại giam “Hy Vọng"

Cuối tháng 12/1968, Thiếu tá không quân Elmo Baker cùng 11 tù binh khác được di chuyển từ Khách sạn “Vỡ tim” đến trại giam “Hy Vọng”.

Một điều đặc biệt là các tù binh ở đây vẫn có điều kiện tiếp xúc với nhau. Ban ngày, họ thường được giao cho làm những việc lặt vặt ngoài sân trại như đập gạch, đào rãnh, chuyển vật liệu xây dựng…Chiều tối, họ được tự do đánh bóng chuyền, bóng rổ và chơi thể thao.

Công việc lao động của các tù binh Phi công Mỹ ở trại “Hy Vọng” không vất vả nhưng cũng chẳng có gì thú vị. Ước mơ lớn nhất của các tù binh nơi đây là được trở về đoàn tụ với gia đình.

Trại Tù binh Phi công Mỹ được phát hiện như thế nào?

Trước sự thúc ép của gia đình các phi công, Bộ quốc phòng Mỹ đã tổ chức một cuộc họp bất thường nhằm tìm ra phương pháp hữu hiệu thu thập thông tin về tù binh Phi công Mỹ bị bắt và mất tích trong khi thi hành nhiệm vụ.

Cũng từ đó, những cuộc họp có nội dung như trên thường xuyên được tổ chức hàng tuần tại Trung tâm không quân của Lầu Năm Góc. Chủ tọa của các phiên họp này do CIA (Cục tình báo Trung ương Mỹ) và DIA (Cục tình báo Bộ Quốc phòng Mỹ) phối hợp,… Và trong cuộc chạy đua này, một đơn vị tình báo hoạt động trên mặt đất của Không quân Mỹ mang bí số 1127 đã về đích đầu tiên.

Cuối năm 1968, các chuyên gia Mỹ đã cho rằng có một trại tù binh phi công cách Hà Nội vài chục cây về phía Tây song không thể xác định được vị trí cụ thể của trại tù binh ấy.

Sau khi phân tích, so sánh rất nhiều các bức không ảnh cũ và mới, chắp nối và tổng hợp lại, các chuyên gia đã có một sơ đồ thực sự đề nhận biết và có kế hoạch giải thoát cho tù binh.

Hoàng Hà (lược trích theo tác phẩm "Phi công Mỹ ở Việt Nam" của nhà văn Đặng Vương Hưng).