Câu chuyện về Công ty cổ phần Ntaco (UPCoM: ATA) có thể xem là những ví dụ kinh điển về chất lượng báo cáo tài chính sau kiểm toán trong những năm gần đây.

Báo cáo tài chính kiểm toán của ATA năm 2018 với con số lỗ gần 7 tỷ đồng, nâng lỗ lũy kế lên con số 590 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm 470 tỷ đồng.

Không những thế, tại BCTC kiểm toán, các kiểm toán cũng từ chối đưa ra ý kiến. Kiểm toán cho biết, do tầm quan trọng của vấn đề nêu tại “Cơ sở của việc từ chối đưa ra ý kiến”, kiểm toán không thể thu thập được đầy đủ bằng chứng thích hợp để làm cơ sở đưa ra ý kiến kiểm toán.

Cụ thể, ATA đã nhận được kết quả bản án sơ thẩm liên quan đến vụ kiện cho khoản vay của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh An Giang và Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam chi nhánh An Giang. Theo đó, ATA phải có nghĩa vụ chi trả nợ gốc, lãi đến hạn và lãi quá hạn đối với tổng số tiền lần lượt hơn 40 tỷ đồng và 3 tỷ đồng. 

Bên cạnh đó, Tòa án tỉnh An Giang cũng đang thụ lý đơn khởi kiện của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - chi nhánh An Giang về các khoản vay của ATA tại ngân hàng này. Tuy nhiên, vẫn chưa có quyết định chính thức của Tòa án về thời gian giải quyết vụ kiện.

Tại ngày 31/12/2018, ATA tiếp tục lỗ lũy kế hơn 590 tỷ đồng, nợ ngắn hạn lớn hơn tài sản ngắn hạn 499 tỷ đồng. Trong đó, một số hợp đồng vay ngắn hạn đã quá hạn thanh toán và kiểm toán chưa thu thập các thỏa thuận cho phép gia hạn các khoản vay nói trên cũng như chưa thu thập được các bằng chứng liên quan đến việc gia hạn các khoản nợ.

Theo đó, kiểm toán giả định hoạt động liên tục khi lập BCTC của Công ty bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Do tính chất phức tạp của các vụ kiện nên kiểm toán chưa đủ thông tin để đánh giá liệu ATA có bị buộc ngừng hoạt động do trách nhiệm và nghĩa vụ pháp lý liên quan hay không.

Thêm vào đó, trong năm 2018 Công ty cũng chưa tiến hành trích trước các khoản vay quá hạn của các khoản vay ngân hàng. Kiểm toán cũng cũng chưa có bằng chứng và cơ sở để thực hiện ước tính ảnh hưởng của các khoản chi phí lãi vay chưa ghi nhận này đến tình hình tài chính và kết quả hoạt động của Công ty trong năm.

Trước đó, vào năm 2017, Thanh tra Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng đã ra quyết định xử phạt ATA với tổng mức phạt tiền 285 triệu đồng.

Trong đó, ATA bị xử phạt 100 triệu đồng do không công bố thông tin trên trang thông tin điện tử của HOSE các tài liệu: BCTC kiểm toán năm 2015; Báo cáo thường niên năm 2015; công bố thông tin trên trang thông tin điện tử của HOSE không đúng thời hạn về việc thay đổi Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh lần 6 ngày 12/11/2015 do thay đổi người đại diện theo pháp luật.

Thêm vào đó, ATA còn bị phạt 100 triệu đồng do không báo cáo với UBCK theo quy định các tài liệu: Báo cáo thường niên năm 2015; BCTC quý III, IV/2015; giải trình BCTC quý III/2015; BCTC kiểm toán năm 2015; BCTC quý I, II, III/2016; BCTC soát xét bán niên năm 2016; BCTC Quý IV/2015 (điều chỉnh ngày 30/03/2016…, ngoài ra Công ty còn báo cáo UBCK không đúng thời hạn hàng loatk các tài liệu khác.

Ngoài ra, công ty còn vi phạm quy định pháp luật quản trị công ty về giao dịch với người có liên quan hoặc giao dịch với cổ đông, thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Ban kiểm soát, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc, cán bộ quản lý khác và người có liên quan của các đối tượng này, nên chịu thêm mức phạt tiền 85 triệu đồng.

Khánh Linh