Mới đây, Thanh tra Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã xử phạt hành chính 78 trường đại học tuyển sinh vượt chỉ tiêu. Điển hình năm 2021, có ngành của một trường đại học đã tuyển vượt tới gần 1.400%). Việc nhiều trường tuyển vượt chỉ tiêu sẽ gây khó khăn cho hệ thống lọc “ảo”, làm nhiễu hệ thống tuyển sinh, ảnh hưởng tới quyền lợi người học.

Theo quy định, các trường đại học tự xác định chỉ tiêu tuyển sinh trên cơ sở năng lực đào tạo, nhu cầu sử dụng nhân lực, tỉ lệ sinh viên có việc làm trong khoảng thời gian 12 tháng kể từ khi được công nhận tốt nghiệp, kết quả tuyển sinh của năm trước liền kề với năm xác định chỉ tiêu và tổ chức tuyển sinh của cơ sở đào tạo…

Xử lý nghiêm các trường đại học tuyển sinh vượt chỉ tiêu

TS Nguyễn Đức Cường, Chánh Thanh tra Bộ GD&ĐT, cho biết cơ quan này đã xử phạt hành chính 78 trường đại học tuyển sinh vượt chỉ tiêu của mùa tuyển sinh 2021. Một số cơ sở đào tạo vi phạm điển hình như: Trường Đại học FPT (tuyển sinh vượt chỉ tiêu tối đa theo năng lực, không đúng đề án đã công khai, vượt chỉ tiêu cả trình độ đại học lẫn thạc sĩ), Trường Đại học Kinh doanh Công nghệ Hà Nội, Trường Đại học Nguyễn Trãi...

Cũng theo Chánh Thanh tra Bộ GD&ĐT, ngoài tuyển sinh vượt chỉ tiêu tối đa theo năng lực, một số cơ sở đào tạo còn bị xử lý vì tuyển sinh không đúng đề án đã xác định và công khai, dù chưa vượt chỉ tiêu tối đa theo năng lực của mình.

Ông Nguyễn Đức Cường cho hay mức xử phạt chính bằng tiền trong lĩnh vực giáo dục cao nhất là 150 triệu đồng với tổ chức và 75 triệu đồng với cá nhân. Mức phạt tiền này là nhẹ nên có thể tính răn đe thấp. Tuy nhiên, ông Cường nhấn mạnh bên cạnh hình thức xử phạt chính còn có hình phạt bổ sung.

TS. Nguyễn Đức Cường, Chánh Thanh tra Bộ GD&ĐT. Ảnh: VTV News.

Theo quy định hiện hành, trường đại học vi phạm không được tự chủ xác định chỉ tiêu tuyển sinh mở ngành đào tạo, liên kết đào tạo… trong thời hạn 5 năm, kể từ khi có kết luận về việc vi phạm của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Riêng về tuyển sinh, cơ sở giáo dục đại học vi phạm về đối tượng, điều kiện, chỉ tiêu tuyển sinh sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật và không được tự xác định chỉ tiêu tuyển sinh trong 5 năm, kể từ khi có kết luận về việc vi phạm của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Vì thế, việc áp dụng các hình thức phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả đối với các trường đại học vi phạm sẽ có tính răn đe cao.

Các cơ sở đào tạo cần nghiên cứu kỹ quy định của Bộ GD&ĐT

TS. Nguyễn Đức Cường: Các cơ sở đào tạo cần nghiên cứu kỹ quy định của Bộ GD&ĐT, quy định của ngành về công tác tuyển sinh để tổ chức thực hiện tại đơn vị mình đúng quy định pháp luật, đảm bảo quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm theo quy định tại Luật số 34 và Nghị định 99/2019/NĐ-CP.

Hằng năm, Bộ GD&ĐT đều có hướng dẫn thanh tra, kiểm tra công tác tuyển sinh của các cơ sở đào tạo. Đặc biệt vừa qua, Bộ GD&ĐT có Công văn số 624/BGDĐT-TTr ngày 28/2/2022 về tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra nội bộ, đặc biệt là những nội dung tự chủ theo quy định.

Do vậy, chúng tôi luôn đề nghị các cơ sở giáo dục tăng cường công tác thanh tra nội bộ để giúp Hội đồng trường, Ban Giám hiệu phát hiện sớm những hạn chế, thiếu sót hay vi phạm của nhà trường để có biện pháp chấn chỉnh kịp thời.

Đối với hệ thống thanh tra Bộ, Sở tiếp tục thanh tra, rà soát và xử lý nghiêm sai phạm của các cơ sở đào tạo theo quy định pháp luật.

Bộ cũng đã có quy định để quản lý chỉ tiêu tuyển sinh và những trường tuyển vượt chỉ tiêu sẽ chịu các chế tài xử lý theo quy định của pháp luật.

Theo Nghị định 04/2021/NĐ-CP Chính phủ, với nhóm vi phạm quy định về chỉ tiêu tuyển sinh, mức phạt tiền cao dần lên theo cấp, bậc học.

Vượt từ 3% chỉ tiêu trở lên là bị phạt. Bên cạnh đó, việc các trường không công bố đề án tuyển sinh, không công khai đề án tuyển sinh, tuyển sinh sai đối tượng, tuyển vượt chỉ tiêu... đều có thể bị xử phạt tiền. Mức cao nhất lên đến 100 triệu đồng cho một vi phạm.

Tác giả: Trúc Chi