Tính đến giữa tháng 5/2024, hầu hết các nhà băng đã tái tăng lãi suất, với mức tăng gần 1% so với đầu năm. Mới đây nhất, Ngân hàng BIDV tăng lãi suất thêm 0,2%/năm cho các kỳ hạn dưới 12 tháng.

Giới phân tích cho rằng, việc các ngân hàng tăng lãi suất có thể đến từ một vài lý do. Cụ thể, trong bối cảnh thị trường vàng và tỷ giá nóng lên, lượng tiền gửi ngân hàng của người dân sụt giảm (tính đến ngày 25/3, huy động vốn của các tổ chức tín dụng giảm 0,76% so với đầu năm) khiến các ngân hàng phải tăng lãi suất để tăng sức hấp dẫn cho kênh đầu tư này. Bên cạnh đó, bước sang quý II/2024, cầu tín dụng bắt đầu phục hồi, ngân hàng phải huy động thêm vốn để chuẩn bị phục vụ nhu cầu tín dụng trong thời gian tới.

Công ty cổ phần Chứng khoán Tiên Phong (TPS) nhận định, lãi suất huy động và cho vay vẫn đang giữ ở mức khá thấp, nhưng trong thời gian tới, lãi suất huy động tăng sẽ tạo áp lực lên lãi suất cho vay.

Theo các chuyên gia phân tích của Công ty cổ phần Chứng khoán MB (MBS), cầu tín dụng tiếp tục xu hướng tăng mạnh hơn từ giữa năm 2024 khi sản xuất và đầu tư tăng tốc mạnh hơn. Thực tế cho thấy, tăng trưởng tín dụng đã dương trở lại từ tháng 3 sau khi âm 2 tháng đầu năm nay. Tuy nhiên, lãi suất đầu ra vẫn duy trì ở mặt bằng hiện tại trong bối cảnh các cơ quan quản lý và ngân hàng thương mại nỗ lực hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn.

Được biết, từ đầu năm 2024 đến nay, các ngân hàng thương mại liên tục triển khai nhiều gói tín dụng ưu đãi nhằm đáp ứng nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp. Hiện nay, lãi suất cho vay của một số gói tín dụng chỉ từ 2,5-3%/năm với cho vay ngắn hạn và 5-6%/năm với cho vay trung và dài hạn - thấp hơn so với chi phí vốn đầu vào của các ngân hàng thương mại.

TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính, ngân hàng nhận định, khả năng trong nửa sau của năm 2024, hoạt động cho vay sẽ trở nên sôi động hơn khi các thành phần kinh tế vay vốn nhiều hơn phục vụ sản xuất - kinh doanh và tiêu dùng. Khi đó, lãi suất cho vay có thể tăng trở lại cùng nhịp tăng với lãi suất huy động.

Theo dự báo của các chuyên gia MBS, lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mại lớn sẽ nhích thêm 0,5-0,7%, lên mức 5,1- 5,3%/năm trong nửa sau năm 2024.

PGS-TS. Nguyễn Hữu Huân (Trường đại học Kinh tế TP.HCM) cho rằng, về lý thuyết, việc tăng lãi suất huy động có thể kéo lãi suất cho vay tăng lên, làm tăng chi phí vốn cho các doanh nghiệp, tăng áp lực tài chính cho người vay. Tuy nhiên, diễn biến thực tế hiện nay có thể không như vậy, khi sức cầu tín dụng còn yếu, Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước có chủ trương yêu cầu ngân hàng tiết giảm chi phí, giảm lãi suất cho vay, hỗ trợ khách hàng, nhất là doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn.

Theo Phó thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước, ông Đào Minh Tú, điều hành lãi suất đòi hỏi phải hợp lý bởi có liên quan tới chính sách tỷ giá. Quan điểm của Ngân hàng Nhà nước là hạ lãi suất, nhưng phải phù hợp bối cảnh kinh tế vĩ mô và áp lực lạm phát. Ngân hàng Nhà nước khẳng định chưa đặt vấn đề điều chỉnh lãi suất, dù tăng hay giảm, mà duy trì lãi suất điều hành như hiện nay và khuyến khích các tổ chức tín dụng giảm thêm lãi suất cho vay.

Tác giả: Vân Linh