NHNN đang đẩy mạnh rút tiền Đồng về thông qua các giao dịch trên thị trường mở. Ảnh: Hoàng Hà.

Kết quả đấu thầu trên thị trường mở phiên 15/2 của Ngân hàng Nhà nước cho thấy sau hơn một tuần bơm tiền liên tục, nhà điều hành chính sách tiền tệ Việt Nam đang đảo chiều và tăng tốc rút ròng khối lượng tiền Đồng về thông qua các giao dịch bán tín phiếu.

Cụ thể, trong phiên 15/2, NHNN không thực hiện bất kỳ giao dịch mua kỳ hạn mới nào từ các thành viên thị trường, nhưng lại thực hiện gần 30.000 tỷ đồng giao dịch bán tín phiếu. Qua đó, rút về khối lượng tiền Đồng tương ứng.

Rút nhanh tiền về

Trong khối lượng tiền rút về kể trên, có gần 25.000 tỷ đồng được nhà điều hành thực hiện với 9/9 thành viên tham gia/trúng thầu (kỳ hạn 7 ngày, lãi suất 5%/năm) và 5.000 tỷ đồng được rút về từ 9/3 thành viên tham gia/trúng thầu (kỳ hạn 91 ngày, lãi suất 5,75%/năm). So với phiên liền trước (14/2), giá trị rút ròng của NHNN đã tăng gấp đôi.

Đáng chú ý, việc nhà điều hành sử dụng lại công cụ bán kỳ hạn 91 ngày cho thấy tín hiệu rút tiền rõ rệt từ NHNN. Với kỳ hạn này, nhanh nhất phải tới trung tuần tháng 5, 5.000 tỷ đồng bị rút về kể trên mới có thể đáo hạn và quay lại thị trường.

Thực tế, xu hướng rút ròng khối lượng tiền Đồng đã được NHNN thực hiện từ tuần trước (6-10/2) với khối lượng rút gần 76.600 tỷ đồng tính riêng qua các giao dịch mua - bán trên thị trường mở. Nếu tính cả lượng tiền đáo hạn từ các giao dịch bơm -rút tiền trước đó của NHNN, tổng khối lượng hút ròng trên nghiệp vụ thị trường mở tuần trước lên tới 142.400 tỷ đồng, theo SSI Research.

Tuy nhiên, trong tuần trước, NHNN chỉ sử dụng tới công cụ bán kỳ hạn 7 ngày, đồng thời vẫn thực hiện các giao dịch mua đan xen, giá trị 1.000-3.000 tỷ đồng/phiên, để hỗ trợ thanh khoản các ngân hàng có nhu cầu.

Phải đến phiên giao dịch cuối tuần 10/2, nhà điều hành mới tạm dừng các giao dịch mua mới và chỉ thực hiện giao dịch bán để rút nhanh tiền về.

Tuần này, sau 3 phiên giao dịch (13-15/2), cơ quan quản lý tiền tệ cũng đã thực hiện bán kỳ hạn với giá trị gần 52.000 tỷ đồng, trong khi không thực hiện bất kỳ giao dịch mua mới nào. Thậm chí, đến phiên 15/2, công cụ bán kỳ hạn 91 ngày đã được thực hiện lại sau khoảng 2 tháng tạm dừng.

Xét trên biểu đồ hàng ngày, xu hướng bơm - rút tiền của NHNN gần đây có diễn biến sát với thực tế thị trường. Trong đó, nhà điều hành bơm mạnh tiền vào dịp trước và sau Tết Nguyên đán 2023 - giai đoạn nhu cầu tiền mặt của người dân tăng cao - và lập tức rút tiền về khi ghi nhận lãi suất cho vay VNĐ qua đêm liên ngân hàng sụt giảm.

Lãi suất qua đêm mất mốc 5%/năm

Theo đó, xu hướng rút tiền mạnh trong tuần trước và đầu tuần này của NHNN có nguyên nhân từ việc lãi suất VNĐ kỳ hạn qua đêm trên kênh liên ngân hàng đang sụt giảm, hiện đã mất mốc 5%/năm.

Thậm chí, việc lãi suất VNĐ qua đêm giảm về 4,1%/năm phiên 15/2 đã khiến chênh lệch lãi suất VNĐ - USD rơi xuống mức âm. Theo đó, lãi suất cho vay USD cùng kỳ hạn qua đêm hiện phổ biến ở mức 4,44%/năm.

Diễn biến này nếu không được điều chỉnh trong ngắn hạn sẽ tạo áp lực lên tỷ giá USD/VNĐ, khi các ngân hàng có xu hướng thu mua, găm giữ USD để cho vay hưởng lãi suất cao hơn so với VNĐ.

Lãi suất qua đêm của Đồng Việt Nam một lần nữa thấp hơn lãi vay USD cùng kỳ hạn. Ảnh: Hoàng Hà.

Trước đó, các chuyên gia cũng nhận định NHNN sẽ tiếp tục tập trung các công cụ để giữ ổn định tỷ giá trong nửa đầu năm nay - giai đoạn dự báo Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vẫn tiếp tục tăng lãi suất.

Về nguyên nhân khiến lãi suất qua đêm của VNĐ sụt giảm. Trong bối cảnh lãi suất huy động đi xuống, làm giảm khả năng huy động tiền gửi từ các ngân hàng, nguyên nhân chính khiến lãi suất qua đêm sụt giảm là việc NHNN đẩy mạnh các giao dịch mua ngoại tệ (qua đó bơm tiền VNĐ ra thị trường).

Ghi nhận trong báo cáo vĩ mô mới nhất, Công ty Chứng khoán VNDirect ước tính NHNN đã mua vào khoảng 3,6 tỷ USD kể từ đầu năm. Tương tự, Chứng khoán BSC cũng đưa ra số liệu cập nhật về tốc độ mua ngoại tệ của nhà điều hành với khoảng 2,78 tỷ USD chỉ riêng tháng 1, nâng dự trữ ngoại hối đến cuối tháng lên mức 91,78 tỷ USD.

Tạm tính theo tỷ giá mua do NHNN niêm yết ở 23.450 đồng/USD, đã có khoảng 84.000 tỷ đồng chảy ra thị trường thông qua các giao dịch mua ngoại tệ từ nhà điều hành.

Trong năm nay, VNDirect dự báo dự trữ ngoại hối có thể đạt 102 tỷ USD, tương đương 3,3 tháng giá trị nhập khẩu. Cùng với đó, các chuyên gia tại đây dự báo tỷ giá USD/VNĐ sẽ dao động trong khoảng 23.400-23.800 đồng/USD.

Tác giả: Quang Thắng