Thông cáo từ Vingroup nêu rõ từ ngày 14/1 chính thức rút khỏi lĩnh vực kinh doanh vận tải hàng không. Doanh nghiệp này cho hay đã gửi văn bản lên Bộ Giao thông Vận tải, chính thức xin rút khỏi lĩnh vực kinh doanh này.

Lý do cho quyết định trên được doanh nghiệp của tỷ phú Phạm Nhật Vượng đưa ra là để "tập trung tối đa nguồn lực cho mục tiêu chiến lược là công nghệ và công nghiệp của Vingroup".

Theo kế hoạch ban đầu dự án Vinpearl Air có quy mô 6 tàu bay trong năm đầu tiên, trung bình mỗi năm đưa vào khai thác thêm 6 tàu bay, đạt 30 tàu vào năm 2024. Dự kiến, Vinpearl Air chính thức đưa vào vận hành, khai thác bay thương mại trong tháng 7/2020.

Thị trường hàng không Việt Nam hiện có 6 hãng nội địa bao gồm Vietjet, Vietnam Airlines, Bamboo Airways, Jetstar Pacific, Vasco và Vietstar Airlines. Bên cạnh đó, một số đơn vị khác cũng muốn đặt chân vào lĩnh vực này như Kite Air (Cánh Diều) hay Vietravel Airlines.

Sự việc cũng một lần nữa cho thấy đây là một lĩnh vực "kén" người chơi và tiềm lực tài chính chưa thể là một đảm bảo cho thành công. Những cú thất bại chỉ sau vài năm hoạt động hay "chết yểu" ngay từ khi chờ cấp phép bay của những tên tuổi trong quá khứ đã nhiều lần chứng minh cho thực tế này.

Air Mekong: Dừng bay chỉ hơn 2 năm ra mắt

Xuất phát sau Vietjet Air và Indochina Airlines là hãng bay tư nhân Air Mekong. Hãng bay này có cùng lúc nhiều nhà đầu tư góp vốn, mà đại diện là Công ty Đầu tư phát triển sản xuất Hạ Long (BIM Group).

"Sếu đầu đỏ" Air Mekong cũng không thể duy trì hoạt động được lâu năm tại thị trường hàng không Việt Nam. (Ảnh: Air Mekong).

Air Mekong chính thức bay vào tháng 10/2010. Sau 2 năm có mặt trên thị trường hàng không, Air Mekong có 4 tàu bay thương mại Bombardier CRJ 900, có thể bay trên độ cao 12.000 m với 13 đường bay đến 9 điểm nội địa.

Giữa năm 2012, Air Mekong kí kết đối tác chiến lược với Eximbank. Theo đó, Eximbank sẽ tham gia góp 11% vốn điều lệ vào Air Mekong, dự kiến trở thành một cổ đông lớn của hãng. Tuy nhiên, hợp đồng giữa Air Mekong và Eximbank đã không thành công.

Lãnh đạo Air Mekong từng thừa nhận tình hình kinh tế khó khăn dẫn đến hoạt động không hiệu quả. Doanh thu của Air Mekong năm 2012 cao hơn 7% so với 2011, nhưng cũng không mấy khả quan.

Cuối năm 2012, CEO Lương Hoài Nam xin nghỉ việc sau 4 tháng nhậm chức. Tháng 2/2013, Air Mekong chính thức ngừng bay, trả 4 máy bay cho đối tác với lí do tái cơ cấu và tìm loại máy bay tốt hơn.

Đầu năm 2015, Bộ Giao thông Vận tải đã huỷ giấy phép kinh doanh vận chuyển hàng không đã cấp cho Air Mekong.

Trãi Thiên: Mất dấu khi chưa kịp bay

Không chỉ các hãng kinh doanh dịch vụ vận chuyển hành khách "hụt hơi", mà một số hãng bay xin gia nhập thị trường ngách với các dịch vụ khác như vận chuyển hàng hóa, du lịch trực thăng cũng sớm "chết yểu".

Trãi Thiên được cấp phép bay nhưng không có bất cứ kế hoạch nào về việc vận hành. (Ảnh: Trãi Thiên).

Trong đó, Trai Thien Air Cargo là hãng hàng không tư nhân đầu tiên trong nước được cấp phép chuyên vận chuyển hàng hóa, bưu phẩm, bưu kiện.

Thành lập vào tháng 6/2008, Trãi Thiên được cấp giấy phép kinh doanh vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không trong nước từ tháng 10/2009, với vốn 500 tỉ đồng.

Tuy nhiên, kể từ khi được cấp phép đến 1 năm, hãng vẫn chưa công bố kế hoạch sắm máy bay, lên lịch bay. Trong khi nhân viên liên tục gửi đơn tố cáo nợ lương, cán bộ chủ chốt tìm chỗ làm mới.

Cuối năm 2011, Cục Hàng không rút giấy phép kinh doanh của Trãi Thiên, vì hãng không có bất cứ dấu hiệu gì về khả năng cất cánh.

Blue Sky Air: Được cấp phép bay rồi mất hút

Không như các hãng khác, Blue Sky Air đăng kí khai thác các loại máy bay trực thăng, thủy phi cơ và tất cả các loại máy bay cánh bằng khác. Tháng 8/2010, Blue Sky Air được Cục Hàng không cấp phép hoạt động. 

Ban đầu hãng đăng kí khai thác hơn 20 tuyến du lịch trong nước. 

Ở thời điểm thành lập, ông Đỗ Anh Quân - Tổng Giám đốc Blue Sky Air, cho biết trong nhịp sống hiện đại, thời gian, thời cơ là tài sản vô giá. Vì vậy việc đi lại được bảo đảm bằng sự phục vụ an toàn, tin cậy, cơ động nhanh, tiết kiệm thời gian luôn được nhiều đối tượng khách hàng nhắm đến.

Theo ông Quân, hoạt động chủ yếu của hãng bay này là khai thác các tour du lịch bằng trực thăng. Đồng thời, tận dụng bãi đỗ trên các tòa nhà cao tầng để thực hiện các dịch vụ khác liên quan như về y tế, phòng cháy chữa cháy, tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ…

Tuy nhiên, kể từ khi gây tiếng vang ra mắt, đến nay vẫn không có thêm thông tin nào về hoạt động của Blue Sky Air.

4 lần thất bại của AirAsia tại Việt Nam

AirAssia có 4 lần thất bại trong nỗ lực mang thương hiệu vào Việt Nam.

AirAsia là hãng hàng không giá rẻ hàng đầu châu Á và xâm nhập thành công tại nhiều thị trường như Thái Lan, Indonesia, Ấn Độ… Tuy nhiên, AirAssia lại có 4 lần thất bại trong nỗ lực mang thương hiệu vào Việt Nam.

Những bước đi đầu tiên vào Việt Nam của hãng bay Malaysia bắt đầu từ khoảng năm 2005 khi muốn tham gia tái cấu trúc Pacific Airlines. Cuộc chiến giành hãng hàng không có vốn Nhà nước này kết cục với phần thắng thuộc về Qantas của Australia, khi hãng bay được đổi tên thành Jetstar Pacific như hiện nay.

Đến năm 2007, AirAsia tiếp tục thử sức khi muốn thành lập liên doanh với Tổng công ty Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam (Vinashin). Tuy nhiên, giấc mơ của gã khổng lồ này đổ vỡ vì Chính phủ lúc đó không chủ trương cấp phép thành lập hãng hàng không mới, nhất là hãng có vốn đầu tư nước ngoài.

Nổ lực gần nhất của gã khổng lồ này là liên doanh với Thiên Minh và Hải Âu vào năm 2017. Tuy nhiên các bên đã giải phóng hợp đồng vào tháng 4/2019. Giám đốc điều hành Tony Fernandes sau đó nói rằng hãng không còn bất cứ kế hoạch nào ở Việt Nam.Lần thứ 3, AirAsia đặt vấn đề liên doanh với hàng hàng không giá rẻ khác Vietjet Air vào năm 2010. Tuy nhiên giống như nỗ lực không thành trước đó, hai bên không thể bắt tay hợp tác do vấp phải phản đối từ Vietnam Airlines.

Lãnh đạo của AirAsia cũng thông tin rằng hãng đang xem xét nghiêm túc việc thành lập chi nhánh ở Campuchia, theo sau đó là Trung Quốc và Myanmar.

Hãng hàng không chưa kịp cất cánh, Vietravel đã báo lỗ

CEO Vietravel ông Nguyễn Quốc Kỳ.

Hãng bay Vietravel Airlines dự kiến cất cánh từ quý II/2020, tuy nhiên báo cáo tài chính cho thấy, trong quý cuối cùng năm 2019, Vietravel lại báo lỗ.

Năm 2019, doanh thu của Vietravel đạt gần 7.262 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 39,93 tỷ đồng. Dù vẫn có lãi nhưng doanh nghiệp mới chỉ hoàn thành 84,3% mục tiêu doanh thu và 65,6% kế hoạch cả năm đề ra trước đó. So với mức lợi nhuận sau thuế cả năm 2018 là hơn 58 tỷ đồng thì lợi nhuận năm vừa qua của Vietravel sụt giảm 32%.

Theo báo cáo tài chính, tại ngày 31/12/2019, Vietravel có 2.045 tỷ đồng nợ phải trả, chiếm gần 89,7% tổng nguồn vốn của công ty, trong đó có khoản trái phiếu hơn 700 tỷ đồng được Vietravel phát hành vào ngày 17/9/2019 để thành lập hãng hàng không Vietravel Airlines. Đây là trái phiếu kỳ hạn 24 tháng với lãi suất cố định 9,25%/năm trong 15 tháng đầu tiên và tăng lên 11%/năm trong thời gian còn lại của trái phiếu.

Khánh Linh (t/h)