Quý II/2023, ảnh hưởng mạnh lên của El Nino gây nóng trên diện rộng, phụ tải hệ thống điện quốc gia tăng vọt đã ảnh hưởng lớn đến sản lượng điện của các hồ thuỷ điện.

Nắng nóng kéo dài càng khiến lượng nước về các hồ thuỷ điện giảm, nhất là khu vực miền Bắc thời gian qua. Thời điểm giữa tháng 5, nhiều hồ thuỷ điện lớn có lưu lượng nước về hồ rất kém, có nơi mực nước về mức chết.

Yếu tố thời tiết đã làm cho sản lượng của nhiều doanh nghiệp thủy điện quý II/2023 sụt giảm đáng, điều này kéo theo doanh thu và lợi nhuận bị hao hụt, có đơn vị phải ngậm ngùi báo lỗ.

Doanh thu và lợi nhuận đồng loạt giảm sâu

Thuỷ điện Sông Ba (HoSE: SBA) cho biết, lượng nước về hồ trong quý II/2023 giảm mạnh, kéo theo sản lượng điện phát sụt giảm, dẫn đến doanh thu bị bào mòn đáng kể.

Theo đó, quý II/2023 Sông Ba ghi nhận doanh thu thuần đạt gần 50 tỷ đồng, giảm 48% so với cùng kỳ năm trước; Lãi sau thuế đạt 17,8 tỷ đồng, giảm 61% so với cùng kỳ. Luỹ kế 6 tháng, Sông Ba đạt hơn 149 tỷ đồng doanh thu, thấp hơn cùng kỳ 22%; lãi sau thuế đạt 69,4 tỷ đồng, giảm 24%.

Thuỷ điện A Vương (UPCoM: AVC) công bố báo cáo tài chính quý II với doanh thu giảm một nửa xuống 132 tỷ đồng, lãi sau thuế giảm 56% xuống 77 tỷ đồng, mức thấp nhất trong 7 quý gần đây. Lũy kế 6 tháng, AVC ghi nhận doanh thu thuần đạt 380 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 232,6 tỷ đồng, lần lượt giảm 14,6% và 14,9% so với cùng kỳ.

Thủy điện Thác Mơ (HoSE: TMP) ghi nhận doanh thu quý II giảm 10% đạt 210 tỷ đồng. Lợi nhuận đạt 157 tỷ đồng, giảm nhẹ 5% so với cùng kỳ. Lũy kế 6 tháng, lợi nhuận trước thuế đạt 284 tỷ đồng giảm 10%.

Thủy điện Hương Sơn (UPCoM: GSM) cho biết trong quý II cũng như 6 tháng đầu năm, khu vực hồ thủy điện Hương Sơn (tỉnh Hà Tĩnh) khô hạn, lượng nước về hồ rất thấp.

Do vậy, sản lượng điện quý II của công ty chỉ đạt 55% so với cùng kỳ năm trước, doanh thu giảm hơn phân nửa xuống 15 tỷ đồng, thấp hơn giá vốn, lỗ gộp 3,6 tỷ đồng và lỗ ròng 5,5 tỷ đồng. Lũy kế 6 tháng, doanh thu giảm 27% xuống 48 tỷ đồng, lãi ròng giảm 80% xuống 3,5 tỷ đồng.

Đầu tư và Phát điện miền Bắc 2 (UPCoM: ND2) thông tin lượng mưa quý II/2023 thấp nhất so với cùng kỳ các năm gần đây, sản lượng điện thấp hơn gần 70 triệu kWh. Theo đó, doanh thu giảm 48% xuống 71 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế giảm 75% về 19 tỷ đồng. Dù vậy, kết quả kinh doanh này cũng cải thiện so với mức lỗ 18,2 tỷ đồng quý đầu năm, nửa đầu năm công ty lãi 645 triệu đồng (cùng kỳ năm trước 105 tỷ đồng).

Thủy điện Bắc Hà (UPCoM: BHA) là công ty có lợi nhuận giảm mạnh nhất so với cùng kỳ. Trong kỳ, doanh thu của công ty đạt 51,6 tỷ đồng, giảm 43,6% so với cùng kỳ trong khi giá vốn bán hàng lại đi ngang so với cùng kỳ và chi phí tài chính thậm chí tăng hơn 13% lên 19,4 tỷ đồng. Kết quả, công ty ghi nhận lãi sau thuế chỉ vỏn vẹn 2,2 tỷ đồng, giảm tới gần 94,7% so với cùng kỳ.

Theo lý giải của doanh nghiệp, doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ giảm là do lưu lượng nước trung bình về hồ quý II/2023 giảm nên sản lượng điện sản xuất ra giảm, dẫn đến doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ giảm so với cùng kỳ năm 2022. Trong khi đó, chi phí tài chính tăng do năm 2023 lãi suất cho vay các ngân hàng tăng.

Thủy điện Sông Vàng (UPCoM: SVH) sau khi chứng kiến lãi sau thuế quý I/2023 sụt giảm gần 22% lại tiếp tục ghi nhận lãi quý II sụt giảm 78,5% so với cùng kỳ, chỉ đạt 2,6 tỷ đồng.

Lũy kế 6 tháng, công ty báo lợi nhuận sụt giảm 51% so với cùng kỳ. Lợi nhuận của công ty giảm mạnh chủ yếu do doanh thu giảm, trong khi giá vốn tăng, chi phí tài chính và chi phí quản lý doanh nghiệp cũng tăng gấp đôi cùng kỳ.

Lợi nhuận Thủy điện Sê San 4A (HoSE: S4A) giảm gần 41% so với quý II/2022, xuống 18,3 tỷ đồng, khiến lợi nhuận sau thuế lũy kế nửa đầu năm chỉ đạt 40,5 tỷ đồng, giảm 24,2% so với cùng kỳ.

Thủy điện miền Nam (HoSE: SPH) cũng giảm 41% lợi nhuận so với quý II/2022, còn 46 tỷ đồng. Thủy điện Srok Phu Miêng IDICO (UPCoM: ISH) ghi nhận lãi sau thuế quý II/2023 giảm 6,5% so với quý II/2022, đạt 24,3 tỷ đồng.

Thuỷ điện thoái trào?

Theo nhận định của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, El Nino có khả năng kéo dài từ tháng 6 tới hết năm 2023, duy trì đến năm 2024 với xác suất khoảng 80 - 90%. Vì vậy, nguy cơ hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn là rất cao.

Nước sông Đà cạn trơ đáy thời điểm giữa tháng 6/2023 (Ảnh: Hữu Thắng).

Agriseco Research lại nhận định triển vọng ngành thủy điện kém khả quan giai đoạn 2023-2024 do yếu tố bất lợi về thời tiết, El Nino kéo dài với lượng mưa giảm đáng kể. Trong trung hạn và dài hạn triển vọng trung lập khi thủy điện vừa và lớn đã hết tiềm năng khai thác nên tập trung vào thủy điện nhỏ.

Đồng thời, theo Quy hoạch điện VIII, tỉ trọng đóng góp của thủy điện sẽ giảm dần xuống 7% năm 2050 nhường chỗ cho điện gió, điện mặt trời.

VNDriect cho rằng, thủy điện suy yếu sẽ tạo dư địa huy động cho các nguồn nhiệt điện. Bên cạnh đó, tình trạng dư thừa công suất ở miền Nam sẽ dần được hấp thụ khi hoạt động công nghiệp của Việt Nam hồi phục.

Tác giả: Nguyễn Thu Huyền