Thể hiện ý chí, nguyện vọng của nhân dân

Theo chương trình Phiên họp thứ 18, chiều 13/12, UBTVQH xem xét, quyết định việc lấy ý kiến nhân dân về dự án Luật Đất đai (sửa đổi).

Trình bày Tờ trình về việc lấy ý kiến nhân dân đối với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Lê Minh Ngân cho biết, mục đích của việc tổ chức lấy kiến nhân dân là nhằm phát huy quyền làm chủ, trí tuệ, tâm huyết của nhân dân trong việc tham gia xây dựng Luật Đất đai (sửa đổi);

Tạo sự đồng thuận của nhân dân, thể hiện ý chí, nguyện vọng của nhân dân trong việc sửa đổi Luật Đất đai. Đồng thời, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của mỗi cá nhân, cơ quan, tổ chức đối với việc sửa đổi Luật Đất đai và tổ chức thi hành Luật…

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân.

Ông Lê Minh Ngân nêu rõ, việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân là sự kiện chính trị, pháp lý quan trọng, phải được tiến hành rộng rãi, dân chủ, khoa học, nghiêm túc, thực chất, khách quan. Việc tổ chức lấy ý kiến với các hình thức thích hợp, tạo điều kiện thuận lợi để các tầng lớp nhân dân ở trong nước và người Việt Nam định cư ở nước ngoài tham gia góp ý, hoàn thiện đối với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).

Nội dung lấy ý kiến nhân dân phải toàn diện và có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào một số nội dung, chính sách lớn của dự án Luật, các vấn đề liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân được dư luận quan tâm...

Báo cáo một số ý kiến về dự thảo Nghị quyết của UBTVQH lấy ý kiến nhân dân về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nhận thấy, việc ban hành Nghị quyết của UBTVQH lấy ý kiến nhân dân về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) là cần thiết, bảo đảm phù hợp với yêu cầu tại Kế hoạch số 329;

Bảo đảm phát huy quyền làm chủ, huy động trí tuệ của nhân dân trong việc góp ý vào nội dung dự thảo Luật, tạo sự đồng thuận, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của mỗi cá nhân, cơ quan, tổ chức trong việc xây dựng và tổ chức thực hiện Luật Đất đai (sửa đổi).

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh báo cáo một số ý kiến về dự thảo Nghị quyết.

“Luật Đất đai là một đạo luật khó, phức tạp, tác động tới hầu hết các ngành, lĩnh vực, chủ thể trong xã hội, việc lấy ý kiến nhân dân sẽ là cơ sở thực tiễn quan trọng để tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện dự thảo Luật trước khi trình Quốc hội cho ý kiến lần thứ hai tại kỳ họp thứ 5 (tháng 5/2023)”, ông Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh, Hồ sơ dự thảo Nghị quyết  cơ bản đáp ứng yêu cầu đặt ra theo Kế hoạch số 329/KH-UBTVQH15. Tuy nhiên, việc gửi hồ sơ dự thảo Nghị quyết chưa bảo đảm tiến độ theo yêu cầu.

Về mục đích, yêu cầu của việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị bổ sung yêu cầu tiết kiệm, hiệu quả, tránh triển khai mang tính hình thức trong quá trình lấy ý kiến nhân dân.

Liên quan đến đối tượng, nội dung và hình thức lấy ý kiến nhân dân (Điều 4), Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị quy định đối tượng lấy ý kiến bao gồm “các tầng lớp nhân dân ở trong nước và người Việt Nam định cư ở nước ngoài”. Tuy nhiên đề nghị cơ quan soạn thảo lưu ý, làm rõ việc lấy ý kiến người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong quá trình hoàn thiện dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Đồng thời, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị rà soát dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, phân công cụ thể trách nhiệm của các cơ quan đầu mối lấy ý kiến các nhóm đối tượng cụ thể theo ngành, lĩnh vực, địa bàn.

Cân nhắc hình thức điều tra xã hội học

Về nội dung lấy ý kiến, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đề nghị cân nhắc cung cấp các báo cáo có liên quan như: Báo cáo tổng kết thi hành Luật Đất đai năm 2013, Báo cáo đánh giá tác động chính sách của dự án Luật Đất đai (sửa đổi)… để nhân dân có thêm cơ sở nghiên cứu, cho ý kiến về dự thảo Luật.

Đồng thời, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội thảo luận tại kỳ họp thứ 4, lựa chọn những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau, làm rõ các loại ý kiến, ưu điểm, hạn chế của từng loại ý kiến, tạo cơ sở để nhân dân xem xét, góp ý, trong đó quan tâm đến một số nội dung như sau: Chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số;

Căn cứ, thẩm quyền, trình tự, thủ tục điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất;  Các trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, trong đó có trường hợp thu hồi đất để thực hiện dự án đô thị, dự án nhà ở thương mại; Nguyên tắc “đảm bảo thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ” khi bồi thường về đất trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất…

Các đại biểu tham dự phiên họp.

Về hình thức lấy ý kiến nhân dân, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị cân nhắc hình thức điều tra xã hội học về nội dung chính sách và tác động các chính sách trong dự thảo Luật do việc đánh giá tác động chính sách là một nhiệm vụ trong xây dựng hồ sơ dự án Luật, không nên gộp chung trong quá trình lấy ý kiến nhân dân.

Đề cập về thời gian lấy ý kiến nhân dân (Điều 5), ông Vũ Hồng Thanh cho hay: Hiện có 2 loại ý kiến khác nhau, 100% ý kiến Thường trực Ủy ban Kinh tế tán thành loại ý kiến thứ hai. Đề nghị kéo dài thời gian lấy ý kiến nhân dân đến hết ngày 15/3/2023. Đồng thời, đề nghị UBTVQH tổ chức một phiên họp riêng về dự án Luật vào thời điểm sau ngày 20/4/2023.

Tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, về thời gian ấy kiến nhân dân hiện đang có hai loại ý kiến: Chính phủ trình bắt đầu từ 3/1/ 2023 đến hết ngày 28/2/2023 như Kế hoạch số 329 của UBTVQH và 100% ý kiến Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị lấy ý kiến nhân dân từ 3/1/2023 đến hết ngày 15/3/2023 để tránh trùng với thời gian Tết Âm lịch.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Ủy ban Thường vụ cho ý kiến về hai phương án trên. Bên cạnh đó, Ủy ban Thường vụ cho ý kiến về phân công nhiệm vụ cho các cơ quan, đơn vị và trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong tổ chức lấy ý kiến nhân dân.

Đặc biệt là đơn vị làm đầu mối trong tổ chức lấy ý kiến nhân dân, Nghị quyết của UBTVQH về việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân đối với dự án Luật Đất đai (sửa đổi).

Trong quá trình thảo luận, đại diện Chính phủ, các cơ quan trao đổi, làm rõ các vấn đề mà UBTVQH quan tâm thảo luận.

Tác giả: Hoàng Thị Bích