Trong quá trình tổ chức, xây dựng, giáo dục và rèn luyện quân đội ta, xuất phát từ đặc điểm của phong trào đấu tranh cách mạng ở nước ta, như trong “Chỉ thị thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân” đã chỉ rõ: “Vì cuộc kháng chiến của ta là cuộc kháng chiến của toàn dân, cần phải động viên toàn dân, vũ trang toàn dân”; xuất phát từ đặc điểm về sự ra đời của quân đội ta, như Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, nguyên Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị (TCCT) từng khẳng định: “Quân đội ta là con đẻ của phong trào chính trị của quần chúng nhân dân”, nên từ khi thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân, Đảng ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi trọng chính trị và tuyên truyền.

Các đại biểu dự hội nghị truyền thông cho Cuộc vận động “Luyện quân lập công” (1948). Ảnh tư liệu

Ngay trong “Chỉ thị thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân”, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định tư tưởng coi trọng chính trị, coi trọng tuyên truyền: “Nó là đội tuyên truyền”, thực hiện phương châm “chính trị trọng hơn quân sự”, “tuyên truyền trọng hơn tác chiến”. Cán bộ, chiến sĩ phải bằng những hoạt động phong phú, đa dạng để tuyên truyền, giáo dục đường lối, chính sách của Đảng cho quần chúng, giác ngộ cách mạng cho quần chúng, động viên quần chúng nhân dân đứng lên đấu tranh thực hiện thắng lợi đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, cùng nhân dân xây dựng, chiến đấu và trưởng thành. Tư tưởng “chính trị trọng hơn quân sự”, “tuyên truyền trọng hơn tác chiến” còn được thể hiện trong suốt quá trình xây dựng quân đội. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Quân sự mà không có chính trị như cây không có gốc, vô dụng lại có hại”, và “Nếu anh em tư tưởng vững, chính trị vững thì nhất định thắng”.
 
Quán triệt và thực hiện phương châm “chính trị trọng hơn quân sự”, “tuyên truyền trọng hơn tác chiến” phải được thể hiện ở việc quan tâm chăm lo xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị. Xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị không chỉ để bảo đảm cho quân đội luôn có bản chất cách mạng, vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, mà còn làm cơ sở cho các mặt xây dựng khác, nhằm nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của quân đội ta. Sức mạnh của sự kết hợp giữa con người và vũ khí, chính trị và kỹ thuật, tư tưởng và tổ chức, khoa học quân sự và phương tiện chiến tranh, trong đó, yếu tố cơ bản nhất, quyết định nhất, làm cơ sở cho việc xây dựng và phát huy các yếu tố khác trong sức mạnh chiến đấu của quân đội, là yếu tố chính trị-tinh thần. Xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị là bảo đảm cho quân đội luôn “Trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”.
 
Quán triệt và thực hiện phương châm “chính trị trọng hơn quân sự”, “tuyên truyền trọng hơn tác chiến” phải được thể hiện ở việc quan tâm chăm lo xây dựng quân đội vững mạnh trên các mặt chính trị, tư tưởng và tổ chức; thể hiện ở mục tiêu, lý tưởng chiến đấu vì độc lập dân tộc và CNXH; làm cho chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh giữ vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần của quân đội; xây dựng quân đội theo những nguyên tắc tổ chức xây dựng của giai cấp công nhân. Cần quan tâm xây dựng, bồi dưỡng, rèn luyện cho cán bộ, chiến sĩ có đạo đức cách mạng cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư; có tinh thần đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân, đoàn kết quốc tế tốt; có dân chủ tốt; có kỷ luật tự giác, nghiêm minh; có tinh thần khắc phục khó khăn, gian khổ; có ý chí, quyết tâm hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó trong mọi điều kiện, hoàn cảnh. 
 
Thực tiễn gần 70 năm xây dựng, trưởng thành, chiến đấu và chiến thắng của quân đội ta đã khẳng định, sự vững mạnh về chính trị của quân đội phải trải qua quá trình xây dựng, giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện của Đảng, của Chủ tịch Hồ Chí Minh, của Nhà nước, của các tổ chức chính trị-xã hội, của nhân dân các dân tộc Việt Nam; trực tiếp là của các tổ chức, cán bộ, chiến sĩ trong quân đội thông qua công tác tư tưởng, tổ chức và chính sách; thông qua việc tiến hành tốt công tác Đảng, công tác chính trị trong quân đội; thông qua hoạt động thực tiễn thực hiện chức năng, nhiệm vụ đội quân chiến đấu, đội quân công tác và đội quân lao động sản xuất của quân đội cả trong thời bình và thời chiến.
 
Thực hiện phương châm “chính trị trọng hơn quân sự”, “tuyên truyền trọng hơn tác chiến”, coi trọng xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, trong 70 năm qua, quân đội ta đã thể hiện bản chất cách mạng tốt đẹp, thực sự là LLVT cách mạng, lực lượng chính trị tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với Nhà nước, với nhân dân, với chế độ XHCN, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì CNXH, vì ấm no, tự do, hạnh phúc của nhân dân, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.
 
Thiếu tướng, PGS, TS NGUYỄN VĨNH THẮNG