Mỹ trở thành quốc gia mới nhất cho phép công dân chọn giới tính không phải là nam hoặc nữ trên hộ chiếu (Ảnh minh họa: TOI).

Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 27/10 tuyên bố vừa cấp hộ chiếu đầu tiên có chỉ định giới tính "X" dành cho người không xác định là nam hay nữ và dự đoán có thêm người được cấp theo cách này vào năm tới.

Cơ quan này không công bố danh tính người nhận hộ chiếu. Nhưng AP cho biết, một công dân có tên Dana Zzyym ở Fort Collins, bang Colorado xác nhận trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại là chủ sở hữu cuốn hộ chiếu này.

Zzyym từng tham gia cuộc chiến pháp lý với Bộ Ngoại giao Mỹ hồi năm 2015 về tấm hộ chiếu này.

Zzyym cho biết, cuộc chiến giành tấm hộ chiếu có mô tả giới tính chính xác là một cách để giúp thế hệ tiếp theo có được sự công nhận là công dân với đầy đủ các quyền hạn và nghĩa vụ liên quan. "Bản thân tôi không phải là vấn đề mà điều quan trọng ở đây là tôi là một con người", Zzyym nói.

Zzyym đã bị từ chối cấp hộ chiếu vì không đánh dấu chọn giới tính nam hoặc nữ trong đơn đăng ký cấp hộ chiếu. Theo hồ sơ tại tòa, Zzyym đã viết thêm lựa chọn "liên giới tính" (intersex) phía trên các ô được đánh dấu "M" (nam) và "F" (nữ) vào đơn đăng ký và thay thế bằng một chữ cái riêng biệt. Zzyym yêu cầu thêm ô chọn riêng dành cho giới tính "X".

Zzyym được sinh ra với những đặc điểm giới tính không rõ ràng nhưng được nuôi dưỡng trưởng thành như một nam giới đã trải qua một số cuộc phẫu thuật để có vẻ ngoài hoàn toàn là nam giới nhưng không thành công. Zzyym từng phục vụ trong Hải quân Mỹ với tư cách là nam giới nhưng sau đó được xác định là "liên giới tính" khi đang làm việc và học tập tại Đại học Bang Colorado.

Việc Bộ Ngoại giao Mỹ từ chối cấp hộ chiếu vào thời điểm đó đã khiến Zzyym không thể đi dự cuộc họp của Tổ chức Intersex International tại Mexico.

Cơ quan trên hồi tháng 6 cho biết họ đang tiến tới việc thêm tùy chọn ô giới tính thứ ba cho những người không có giới tính hoàn toàn là nam hay nữ, liên giới tính và không xác định giới tính, nhưng điều đó sẽ mất nhiều thời gian vì cần cập nhật bắt buộc trên hệ thống máy tính.

Ngoài ra, một quan chức ngoại giao Mỹ nói rằng, đơn đăng ký hộ chiếu và cập nhật hệ thống với tùy chọn "X" vẫn đang chờ Văn phòng quản lý và ngân sách Mỹ, nơi có chữ ký trên tất cả các biểu mẫu của chính phủ, phê duyệt.

Bộ Ngoại giao Mỹ hiện cũng cho phép người nộp đơn tự chọn giới tính của mình là nam hoặc nữ, không còn yêu cầu họ cung cấp chứng nhận y tế nếu giới tính không khớp với giới tính được liệt kê trên các giấy tờ tùy thân khác.

Với động thái trên, Mỹ đã gia nhập một số ít các quốc gia gồm Australia, New Zealand, Nepal và Canada cho phép công dân chọn giới tính không phải là nam hoặc nữ trên hộ chiếu.

Đặc phái viên ngoại giao Mỹ về quyền LGBT, Jessica Stern, gọi quyết định trên là "mang tính lịch sử, đáng mừng" và phù hợp với thực tế rằng, con người có nhiều đặc điểm giới tính chứ không chỉ là nam hay nữ.

Tác giả: Thanh Thành