Ga Sóng Thần được đầu tư mở rộng, khai thác hàng hóa liên vận quốc tế. Ảnh internet.

Liên quan đến Quy hoạch tuyến, ga đường sắt khu vực đầu mối TP.HCM, đơn vị tư vấn đề xuất đầu tư mở rộng ga Sóng Thần, một trong hai ga đầu mối thuộc địa phận tỉnh Bình Dương (ga Sóng Thần và ga Dĩ An, TP. Dĩ An, tỉnh Bình Dương), khai thác tuyến liên vận quốc tế.

Trong hai ga đầu mối nói trên, ga Dĩ An là ga hành khách và ga Sóng Thần là ga hàng hóa. Ga Sóng Thần là ga hàng hóa đầu mối lớn nhất phía Nam và cả nước, có chức năng khai thác liên vận quốc tế; tuy nhiên đến nay vẫn chưa tổ chức khai thác liên vận quốc tế nên cũng chưa bố trí các cơ quan chức năng liên quan hoạt động thường trực tại ga, như hải quan, dịch vụ logistics, xuất nhập khẩu,…

Mới đây, trong cuộc làm việc của lãnh đạo Bộ Giao thông vận tải với lãnh đạo tỉnh Bình Dương, hai bên đã thống nhất đầu tư mở rộng, nâng cấp ga An Bình (ga Sóng Thần có hai ga tập kết hàng là Sóng Thần và An Bình) làm ga đầu mối hỗn hợp hành khách và hàng hóa cho tuyến đường sắt mới khổ đôi 1.435 mm lẫn tuyến đường sắt hiện hữu Bắc Nam 1.000 mm. Đặc biệt, ga An Bình được định hướng chức năng khai thác liên vận quốc tế, nên sẽ quy hoạch xây dựng các cơ sở sửa chữa, chỉnh bị, vận dụng đầu máy, toa xe cho hàng hóa…

Ngày 17/8/2023, tại buổi làm việc với Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương và các đơn vị liên quan, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Danh Huy đã yêu cầu Cục Đường sắt Việt Nam nghiên cứu, xem xét cơ sở pháp lý, cơ sở khoa học đối với đề xuất của đơn vị tư vấn lập quy hoạch các tuyến, ga khu đầu mối đường sắt TP.HCM trong đó bổ sung đường sắt vành đai đi qua địa bàn tỉnh Bình Dương. Nếu xác định ga An Bình là ga đầu mối hỗn hợp hành khách và hàng hóa thì cần phân định rõ phân khu chức năng riêng biệt, bảo đảm khai thác hiệu quả, lâu dài.

Lãnh đạo Bộ Giao thông vận tải ủng hộ đề xuất của đơn vị tư vấn và đề nghị tỉnh Bình Dương ủng hộ, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, bố trí quỹ đất để đường sắt mở rộng bãi hàng An Bình phục vụ chạy tàu liên vận quốc tế.

Đưa hoạt động liên vận quốc tế vào khai thác tại ga Sóng Thần tạo thuận lợi để Bình Dương trở thành trung tâm hàng nhập khẩu, phân phối của khu vực.

Ga Sóng Thần là khu ga xếp dở hàng hóa lớn nhất của ngành đường sắt Việt Nam. Theo số liệu thống kê, năm 2022 sản lượng khai thác qua ga Sóng Thần đạt khoảng 1,6 triệu tấn và gần như đạt ngưỡng công suất bảo hòa.

Hiện tại, ga Sóng Thần có hai bãi hàng, một bãi hàng rộng 87.000 m2 trong ga và một bãi hàng có diện tích 100.000 m2 ngoài ga (tổng diện tích quản lý của ga Sóng Thần khoảng 200.000 m2). Để tổ chức hoạt động liên vận quốc tế, ga Sóng Thần cần có kho bãi ngoại quan diện tích khoảng 10.000 m2, trong khi diện tích hiện nay chỉ khoảng 8.500 m2, vì vậy ngành đường sắt đề nghị tỉnh Bình Dương sắp xếp, bố trí quỹ đất sạch liền kề để đầu tư mở rộng ga liên vận quốc tế.

Về phía địa phương, tỉnh Bình Dương đã đề xuất với Cục Đường sắt Việt Nam, Bộ Giao thông vận tải cần di dời và sáp nhập ga Dĩ An là ga hành khách về khu ga An Bình vì ga Dĩ An nhỏ, lượng khách tập kết đi/đến ít và giao thông quanh khu vực ga có mật độ dày đặc, ảnh hưởng đến tình giao thông chung, cũng như khong khai thác hiệu quả ga.

Ga Sóng Thần nằm trong kế hoạch cải tạo nâng cấp thuộc dự án cải tạo, nâng cấp tuyến đường sắt Thống Nhất – Bắc Nam đoạn Nha Trang – Sài Gòn nguồn vốn trung hạn 2021 - 2025, trong đó có ga Sóng Thần. Theo kế hoạch, sau khi cải tạo, nâng cấp, ga Sóng Thần sẽ đạt công suất khai thác trên 2 triệu tấn/năm.

Tính đến nay, đường sắt Việt Nam có tổng cộng 7 ga liên vận hàng hóa quốc tế, gồm các ga: Lào Cai, Kép/Yên Viên, Hải Phòng, Đồng Đăng, Giáp Bát, Đà Nẵng và Sóng Thần.

Tác giả: Xuân Nghi