Nga đi nước cờ hiểm ở Kursk và Donbass

Nga đã giành được lợi thế tại các điểm then chốt dọc theo tiền tuyến ở miền Đông và Đông Nam Ukraine, đồng thời tung ra làn sóng tấn công liên tiếp bằng tên lửa và máy bay không người lái (UAV) vào các thành phố của Ukraine.

Cùng lúc đó, Moscow chuẩn bị phát động một cuộc phản công ở khu vực Kursk, phía Tây Nam nước Nga, nơi Kiev đạt được bước tiến về mặt quân sự duy nhất trong năm nay. Tổng thống Ukraine Zelensky cho biết, Nga đã triển khai gần 50.000 binh sỹ tới Kursk, trong số đó có cả binh sỹ của quân đội Triều Tiên.

CNN dẫn nhận định của nhà phân tích George Barros thuộc Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở tại Mỹ cho rằng: “Nga hiện đang nắm quyền chủ động trên khắp tiền tuyến, họ đã tận dụng thành công những lợi thế chiến thuật và đang củng cố những lợi thế đó”. Theo nhà phân tích này, lợi thế của Nga trên chiến trường khiến Ukraine khó có khả năng ứng phó với một cuộc phản công tiềm năng.

“Nga vẫn ở thế chủ động và họ đang buộc quân đội Ukraine phải đáp trả. Đó không phải là điều tốt đối với Ukraine. Khi ở thế phòng thủ liên tục, Kiev có thể bị dồn vào chân tường và có rất ít lựa chọn, hoặc nếu có cũng là các lựa chọn tồi tệ”, ông Barros lưu ý.

Tình hình đặc biệt tồi tệ đối với Ukraine, đặc biệt là ở các khu vực xung quanh Kupiansk. Thành phố quan trọng nằm phía đông bắc này một lần nữa có nguy cơ rơi vào tay Nga sau khi Ukraine tái chiếm vào tháng 9/2022 sau hơn 6 tháng ròng giao tranh.

Kupiansk nằm trên giao lộ của hai tuyến đường tiếp tế chính và sông Oskil, tạo thành một điểm phòng thủ quan trọng trong khu vực. Việc chiếm được thành phố này sẽ giúp Nga dễ dàng tiến sâu hơn vào khu vực Kharkov. Điều đó sẽ gây thêm áp lực lên các lực lượng của đối phương tại Kharkov, thành phố lớn thứ hai của Ukraine, nơi Nga tấn công máy bay không người lái và tên lửa gần như hàng ngày.

Hãng thông tấn Tass của Nga ngày 15/11 đưa tin, quân đội nước này đã tiến vào vùng ngoại ô của thành phố, mặc dù các quan chức Ukraine khẳng định Kupiansk vẫn nằm trong quyền kiểm soát hoàn toàn của các lực lượng Kiev.

Ngoài củng cố tuyến phòng thủ tại Kupiansk, Ukraine cũng đang phải nỗ lực ngăn chặn Nga tiến xa hơn về phía nam, xung quanh thành phố Kurakhove, nơi Moscow đã bao vây từ ba phía trong nhiều tháng. Đầu tuần này, Tổng thống Zelensky cho biết, Kurakhove là "khu vực khó khăn nhất" trên tiền tuyến.

Theo nhà phân tích Barros, nếu Nga giành quyền kiểm soát thành phố Kurakhove trong những ngày hoặc tuần tới, thì đây có thể là tổn thất lớn về mặt chiến lược đối với Kiev, và điều này sẽ gây ảnh hưởng đáng kể đến khả năng phòng thủ của họ tại khu vực rộng lớn hơn.

Ukraine đã chiến đấu dữ dội tại Kurakhove trong những tháng gần đây, mặc dù họ bị mất một số vùng lãnh thổ. Kurakhove nằm cách Pokrovsk khoảng 40 về phía nam – nơi đang là trung tâm hậu cần quan trọng đã nằm trong tầm ngắm của Nga suốt nhiều tháng. Đến cuối mùa hè, khi Pokrovsk đối mặt với nguy cơ thất thủ, quân đội Ukraine đã xoay xở để đẩy lùi các bước tiến của Nga, buộc Moscow phải vẽ lại kế hoạch của mình.

Theo ông Barros, tình hình tại mặt trận Pokrovsk cho thấy Nga vẫn chưa đạt được mục tiêu ưu tiên của nước này. "Nga đang nỗ lực để chiếm Pokrovsk vào mùa thu năm nay, nhưng họ đã từ bỏ mục tiêu này và chuyển cuộc tấn công theo một hướng khác. Một trong những lý do khiến Moscow chưa chiếm được Pokrovsk là họ chưa thể chọc thủng hệ thống phòng thủ khá kiên cố của Ukraine”.

Kể từ khi kiểm soát thành phố Avdiivka vào đầu năm 2024, Nga chỉ tiến được khoảng 30 đến 40 km sâu hơn vào lãnh thổ Ukraine. Đó là một bước tiến rất nhỏ trong khi tổn thất mà quân đội Nga phải chịu tương đối lớn.

Theo đánh giá của ISW, trong năm qua, Moscow đã mất khoảng 5 sư đoàn cơ giới, trong đó có hàng trăm xe tăng và xe chở quân có vũ trang, tại khu vực Pokrovsk.

"Nga đã mất 5 sư đoàn xe tăng và các phương tiện chở quân khác trong suốt một năm chỉ để tiến được khoảng 40 km. Nếu so sánh điều này với tất cả các cuộc tấn công cơ giới lớn khác của thế kỷ 21 và thậm chí cả những trận chiến lớn của Thế chiến thứ hai thì đây thực sự là tổn thất đáng kể”, ông Barros lưu ý.