“Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ điều hành tỷ giá hết sức linh hoạt, lên xuống cùng xu thế chung, nhưng vẫn đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, cân đối ngoại tệ. Để làm được điều này phải có các công cụ, bên cạnh công cụ điều hành chính sách tiền tệ, phía ngân hàng rất mong các cơ quan truyền thông đưa tin để tạo niềm tin thị trường và tránh tâm lý giữ ngoại tệ. Thực tế, lượng dự trữ ngoại hối của NHNN trong trường hợp cần thiết phải can thiệp vẫn đảm bảo được ổn định," Phó Thống đốc nhấn mạnh.

Nhận định về tình hình chung, Phó Thống đốc Đào Minh Tú đánh giá: Tỷ giá 2023 rất sôi động và công tác điều hành tỷ giá nhiều lúc cũng gặp khó khăn do tác động của chính sách kinh tế thế giới. Điều này đã tác động trưc tiếp đến nền kinh tế Việt Nam, nhất là hoạt động xuất nhập khẩu.

Đầu năm 2024, cụ thể quý I/2024, vấn đề tỷ giá vẫn tiếp tục “nóng”. Đại diện NHNN cho rằng: Đây là một nội dung được quan tâm và tập trung điều hành. Theo Phó Thống đốc, lý do chính của tỷ giá tăng là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) chưa đưa ra thời điểm cụ thể về nới lỏng chính sách tiền tệ, hạ lãi suất. Chính vì thế, giá trị đồng đô la (USD) tăng rất mạnh trong những ngày qua. Sự tăng giá này sẽ tác động đến việc giảm giá trị tiền tệ của các nước khác trên thế giới và trong khu vực, trong đó có VND.

Cùng với đó, chính sách hạ lãi suất của Việt Nam, mức lãi suất lại đang giảm sâu. Điều này cũng tạo bất cập khi chênh lêch lãi suất giữa USD và VND trên thị trường liên ngân hàng tiếp tục âm. Lãi suất VND thấp hơn USD trên thị trường liên ngân hàng. Do vậy, áp lực tỷ giá USD càng “nóng”. Ngoài ra, hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam trong quý I/2024 cũng rất tích cực. Do đó, nhu cầu ngoại tệ phục vụ nhập khẩu cũng gia tăng, nhiều hơn. Cùng đó là một số chính sách khác cũng có tác động đến tỷ giá.

Lý giải về áp lực tỷ giá thời gian tới, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho rằng: Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) chưa đưa ra thời điểm cụ thể có thể nới lỏng chính sách tiền tệ bằng việc hạ lãi suất nên giá trị đồng USD thời gian qua tăng cao, tác động đến đồng tiền của nhiều nước trên thế giới và trong khu vực. Việt Nam không nằm ngoài vòng xoáy đó.

Yếu tố tiếp theo tác động tới tỷ giá, là lãi suất của Việt Nam giảm rất mạnh trong thời gian qua, tạo ra sự bất cập, chênh lệch lãi suất giữa USD và VND trên thị trường liên ngân hàng, gây áp lực khiến đồng USD trở nên nóng hơn. Trong 3 tháng đầu năm, nhập khẩu tích cực cũng khiến nhu cầu ngoại tệ tăng hơn giai đoạn trước...

Tuy nhiên, theo ông Đào Minh Tú, với sự điều hành của NHNN, tỷ giá tại Việt Nam vẫn đang được đảm bảo được duy trì ổn định, đảm bảo được thị trường ngoại tệ thông thoáng, đảm bảo trạng thái ngoại tệ dương với các ngân hàng thương mại và nền kinh tế, đáp ứng nhu cầu ngoại tệ cho các doanh nghiệp và xuất nhập khẩu cũng như nhu cầu chung của nền kinh tế.

Hiện, tỷ lệ mất giá của đồng Việt Nam với USD vẫn thấp hơn so với các nước (năm 2023 mất giá khoảng 2,9%). Đến nay, tỷ giá VND/USD chỉ tăng 2,6%. "NHNN đã điều hành tỷ giá linh hoạt, góp phần hấp thụ các cú sốc bên ngoài, kết hợp với phát hành tín phiếu VND nhằm giảm bớt dư thừa thanh khoản VND, qua đó hỗ trợ giảm áp lực ngắn hạn đối với tỷ giá. Về cơ bản, thanh khoản thị trường thông suốt, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp được đáp ứng đầy đủ, tỷ giá diễn biến phù hợp với xu hướng quốc tế, mức mất giá của VND so với USD tương đối ổn định so với các đồng tiền trong khu vực", Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết.  

Cũng theo lãnh đạo NHNN, trong điều kiện chính sách tiền tệ nghịch chiều giữa Việt Nam và Mỹ, chênh lệch lãi suất âm giữa VND và USD trên thị trường liên ngân hàng và đà tăng của đồng USD quốc tế sẽ tiếp tục tạo áp lực đối với tỷ giá và thị trường ngoại tệ trong ngắn hạn. Trong trung hạn, với việc FED dự kiến có khả năng sẽ bắt đầu lộ trình nới lỏng chính sách tiền tệ trong nửa cuối năm 2024, áp lực thị trường quốc tế có thể từng bước giảm bớt, đồng USD quốc tế có thể hạ nhiệt cùng với lộ trình hạ lãi suất của FED. 

Tác giả: Minh Phương