Ngân hàng trung ương của Trung Quốc đã bắt đầu quay trở lại những nỗ lực để giảm bớt nợ công ty và nợ chính phủ địa phương, đồng thời thừa nhận rằng chiến lược của nó đã gây ra khủng hoảng tín dụng.

Với nền kinh tế Trung Quốc đang dần nguội lạnh do hậu quả của cuộc chiến tranh thương mại leo thang với Mỹ, Bắc Kinh có khả năng sẽ tạm thời trì hoãn sáng kiến ​​cải cách cơ cấu mà nó đưa ra trước đó để cắt giảm mức nợ cao đẩy nước này vào vùng nguy hiểm.

Ông Yi, thống đốc mới của ngân hàng đã phát biểu trong một cuộc phỏng vấn được công bố bởi Cơ quan Tin tức Tân Hoa Xã của Trung Quốc vào ngày 6 /11 vừa qua, thừa nhận chính sách của ngân hàng trung ương "thiếu cân nhắc" và gây ra một "sự thắt chặt tín dụng", khiến cho các công ty tư nhân ngày càng khó khăn hơn trong việc huy động nguồn vốn cần thiết.

Có thể thấy rất hiếm khi người đứng đầu một tổ chức chính phủ Trung Quốc thừa nhận thất bại về chính sách.

Vào đầu năm 2018, Bắc Kinh bắt đầu thực hiện việc cắt giảm nợ quá mức do các doanh nghiệp nhà nước và chính quyền địa phương thực hiện nhằm ngăn chặn cuộc khủng hoảng tài chính có thể xảy ra.

Trung tâm của chiến lược là một cuộc đàn áp về "ngân hàng bóng tối" bằng cách áp đặt các quy định hạn chế đối với các sản phẩm quản lý tài sản nhắm vào các nhà đầu tư khá giả. Những sản phẩm này là phổ biến trong lĩnh vực ngân hàng bóng và tạo ra dòng tiền khổng lồ đồng thời gây ra sự phức tạp hóa khiến các nhà quản lý khó theo dõi.

Trong động thái xin lỗi hiếm hoi từ một người đứng đầu chính phủ, thống đốc Yi Gang đã thừa nhận một chính sách thất bại.

'Cuộc chiến tranh trên những chiếc xe đầu tư râm mát' này được dẫn dắt bởi hai nhà lãnh đạo là thống đốc Yi và chủ tịch Guo Shuqing của Ủy ban điều tiết ngân hàng và bảo hiểm Trung Quốc. Cả hai đều là những chuyên gia về cải cách, chuyên gia quốc tế về kinh tế.

Có thể nói, kiểm soát nguy cơ khủng hoảng tài chính bằng cách giảm nợ là ưu tiên hàng đầu được Chủ tịch Tập Cận Bình nêu lên trong Đại hội Đảng Cộng sản năm ngoái, và các biện pháp kiềm chế trong ngân hàng bóng đã tạo ra kết quả ngay lập tức.

Trong năm 2017, 3,6 nghìn tỷ NDT (520 tỷ USD) được huy động bởi các ngân hàng bóng. Nhưng trong 10 tháng đầu năm nay, tài sản của các ngân hàng này đã giảm tới 2,6 nghìn tỷ NDT do số tiền hoàn trả vượt qua khoản vay mới - một khoản tín dụng giảm 6,2 nghìn tỷ NDT.

Khách hàng chính hay các con nợ lớn nhất của các ngân hàng bóng thường là các công ty vỏ bọc do chính quyền địa phương thành lập để gây quỹ cho cơ sở hạ tầng và các công ty tư nhân không thể vay tiền từ các ngân hàng thông thường.

Mục tiêu chính của Bắc Kinh là nhằm vào các công ty vỏ bọc có nguồn nợ nặng nề, dẫn đến các dự án cơ sở hạ tầng bị đình trệ. Một số chính quyền địa phương thậm chí đã rơi vào nợ, buộc các chính quyền thành phố tự trị phải yêu cầu chính quyền tỉnh giúp đỡ trong khi chưa thanh toán lương cho nhân viên. Tuy nhiên, các doanh nghiệp tư nhân không thể nhận được sự hỗ trợ này do không có nơi nào để nhờ chuyển giao tài chính.

Các ngân hàng Trung Quốc theo thông lệ đã nhắm mục tiêu cho các doanh nghiệp nhà nước vay, với khu vực tư nhân chỉ chiếm một phần tư của tất cả các khoản vay ngân hàng cho các công ty. Bây giờ, khi các ngân hàng bóng tối đóng cửa tín dụng, nhiều công ty tư nhân đã trở nên bị mắc kẹt về tiền mặt. Các công ty này lại chiếm ba phần tư của tất cả các khoản trái phiếu doanh nghiệp mặc định trong quý từ tháng 7-9, một mức cao kỷ lục.

Nhưng chính quyền đã thất bại trong việc giải quyết nhanh chóng những thất bại của cuộc 'làm sạch'. Khi một nhà phân tích chứng khoán vào hồi tháng 5 chỉ trích Bắc Kinh về mục tiêu nợ khu vực tư nhân hơn là các doanh nghiệp nhà nước, ông Guo thề sẽ bác bỏ lập luận của nhà phân tích.

Ngoài ra, khi suy thoái kinh tế của Trung Quốc trở nên rõ ràng hơn trong mùa hè, Xu Zhong, người đứng đầu nghiên cứu của ngân hàng trung ương, đã viết một bài báo chỉ trích Bộ Tài chính vì không giải quyết được khủng hoảng tín dụng. Bộ đã phản đối mạnh mẽ lập luận này, dẫn đến một cuộc tranh cãi công khai hiếm hoi liên quan đến ngành ngân hàng.

Cuộc tranh cãi đã đạt đến mức độ mà chủ tịch Tập Cận bình buộc phải can thiệp. Vào ngày 1 tháng 11, chủ tịch Tập đã hứa hẹn sẽ giải quyết cuộc khủng hoảng tín dụng trong một cuộc họp với những người đứng đầu các doanh nghiệp tư nhân.

Mặc dù là ưu tiên hàng đầu của chủ tịch Tập Cận Bình, việc giảm nợ sẽ rất có thể sẽ bị giữ lại. Trong báo cáo chính sách tiền tệ hàng quý của mình cho tháng 7-tháng 9, PBOC hứa sẽ giữ cho nền kinh tế trên một con đường tăng trưởng ổn định trong khi tiếp tục cắt giảm nợ và tăng cường giám sát các dịch vụ tài chính.

Điều này cho thấy rằng ngân hàng trung ương sẽ không làm bất cứ điều gì có thể làm tổn hại đến nền kinh tế, rõ ràng là đã thể hiện quan điểm khiêm tốn hơn so với báo cáo quý đầu từ tháng 1-tháng 3, trong đó ngân hàng cam kết duy trì chính sách giảm nợ của mình.

Các ngân hàng thương mại Trung Quốc không háo hức để cho khu vực tư nhân vay tiền bởi vì họ có thể kiếm được lợi nhuận tốt từ các khoản vay có rủi ro thấp cho các doanh nghiệp nhà nước.

Mặc dù tất cả các cuộc nói chuyện đều xoay quanh tự do hóa lãi suất cho vay và tiền gửi, các tổ chức công nghiệp khu vực vẫn dẫn đầu trong việc xác định mức giá.

Ngoài Yi, người đã buộc phải xin lỗi vì lỗi chính sách sai lầm của mình, ông Guo cũng bị áp lực phải đưa ra câu trả lời thỏa đáng. Trong một cuộc phỏng vấn vào ngày 7/11, ông này cam kết sẽ đặt mục tiêu cho các khoản vay ngân hàng khu vực tư nhân.

Cổ phiếu ngân hàng giảm sau khi Guo đưa ra nhận xét. Và khi một nhà phân tích phản ánh về tâm lý thị trường hiện tại, anh ấy đặt ra câu hỏi.: ''Ai giám sát các nhà quản lý ngân hàng?"

                                                                                         Hải Yến/Theo asia.nikkei