Trụ sở Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (Boj) ở Tokyo, Nhật Bản. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Theo các nguồn tin và các nhà phân tích, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) có thể sắp bước vào giai đoạn tăng lãi suất ổn định khi tuyên bố đã đạt được mục tiêu đề ra trong nỗ lực kéo dài chống giảm phát, với một đánh giá về chính sách đã thực hiện cho thấy sự thay đổi đáng kể trong hành vi tiêu dùng.

BoJ cho biết việc đánh giá về những mặt tích cực và tiêu cực của các biện pháp nới lỏng chính sách tiền tệ được thực hiện trong 25 năm qua sẽ không có bất kỳ tác động nào đến chính sách tiền tệ trong tương lai. Tuy nhiên, những kết quả được đưa ra sẽ đưa đến sự thay đổi những ý tưởng của BoJ liên quan đến lạm phát.

Theo cựu quan chức BoJ Nobuyasu Atago, người hiện là nhà kinh tế trưởng của Rakuten Securities Economic Research Institute, BoJ đang sử dụng chuẩn mực xã hội đang thay đổi khi đưa ra dự báo lạm phát sẽ chạm mức 2% trong những năm tới, một điều kiện tiên quyết cho việc tăng lãi suất.

Trong khi đó, hai nguồn tin thân cận cho rằng việc đánh giá sẽ góp phần giúp BoJ khẳng định rằng kinh tế Nhật Bản có thể chịu được tác động từ việc tăng dần lãi suất ở mức gần 0% hiện nay. Một trong các nguồn tin nhận định rằng thông điệp chính là quan điểm về giảm phát của Nhật Bản đã thay đổi. Điều này cho thấy Nhật Bản đã sẵn sàng cho việc tăng lãi suất.

Với chính sách kích thích được thực hiện dưới thời cựu Thống đốc Haruhiko Kuroda vào năm 2013, BoJ đã in số tiền lớn để đạt mục tiêu lạm phát 2% trong gần hai năm. Chính sách này được đã được hoàn tất nhờ các yếu tố bên ngoài như căng thẳng nguồn cung do đại dịch và xung đột tại Ukraine, khi giá hàng hóa nhập khẩu tăng và duy trì lạm phát trên 2% trong hai năm qua.

Hiện BoJ đang chỉ ra những thay đổi trong hành vi của các gia đình và doanh nghiệp để giải thích cho việc tại sao cuộc chiến chống giảm phát của Nhật Bản khác biệt trong thời điểm này.

Theo Phó Thống đốc BoJ Shinichi Uchida, Nhật Bản đang nỗ lực xóa bỏ nhận thức về giảm phát của người tiêu dùng và doanh nghiệp rằng giá và lương sẽ không tăng quá mạnh, khi những thay đổi của thị trường lao động là mang tính cơ cấu và không thể thay đổi.

Sau nhiều thập kỷ tăng trưởng gần như ổn định hoặc âm, lạm phát lõi hiện ở mức trên mức mục tiêu 2% của BoJ trong hai năm qua, chạm mức 2,6% trong tháng Sáu năm nay.

Giai đoạn các doanh nghiệp có thể tuyển dụng lao động với mức tăng lương gần 0% đã qua. Đối mặt với sự thiếu hụt lao động ngày càng nghiêm trọng do dân số già hóa nhanh chóng, các doanh nghiệp Nhật Bản năm nay đã tăng lượng mạnh chưa từng có trong ba thập kỷ qua.

Nhà kinh tế trưởng tại Dai-ichi Life Research Institute, Yoshiki Shinke, cho rằng các doanh nghiệp có thể dễ dàng tăng lương hơn nhiều. Việc xu hướng này có thể tiếp tục hay không tùy thuộc vào sức tiêu dùng.

Đánh giá của BoJ sẽ không đưa đến sự thay đổi trong mục tiêu lạm phát 2% hay cơ chế chính sách với sự kết hợp giữa đánh giá về kịch bản kinh tế cơ bản với những rủi ro về tài chính./.

Tác giả: Lê Minh