(Ảnh minh hoạ: Minh Sơn/Vietnam+)

Năm 2021, ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn đã vượt "bão" COVID-19 và tăng trưởng vượt bậc, đạt "mục tiêu kép" vừa phòng, chống dịch bệnh hiệu quả, vừa đẩy mạnh sản xuất phát triển, phục vụ đầy đủ nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

Nhờ việc chủ động, linh hoạt trong chỉ đạo, điều hành sản xuất, năm 2021, ngành nông nghiệp đã đạt được 8 thành tựu nổi bật, trong đó nhiều chỉ tiêu đã đạt và vượt kế hoạch đề ra. Cụ thể:

Các ngành hàng đều tăng trưởng

Cơ cấu cây trồng năm 2021 được chuyển đổi hiệu quả hơn, đẩy mạnh việc ứng dụng khoa học kỹ thuật, nhất là đối với cây trồng chủ lực. Tập trung cải tạo cơ cấu giống, kiểm soát, nâng tỷ lệ sử dụng các giống mới, chất lượng cao.

Sản xuất lúa có sản lượng đạt 43,86 triệu tấn, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. Tỷ trọng gạo chất lượng cao chiếm trên 89%, giá gạo xuất khẩu tăng từ 496 USD/tấn năm 2020 lên 503 USD/tấn năm 2021.

Diện tích rau, màu năm 2021 khoảng 1,12 triệu hecta; sản lượng đạt 18,6 triệu tấn, tăng 325.500 tấn so với năm 2020. Diện tích cây ăn quả đạt 1,18 triệu hecta, tăng 44.800 hecta so với năm 2020; sản lượng và chất lượng các loại cây ăn quả có lợi thế của cả nước và từng vùng đều tăng; một số cây ăn quả chủ lực sản lượng tăng từ 5-19%.

Chăn nuôi chuyển biến rõ nét về tổ chức sản xuất, chăn nuôi trang trại, gia trại, tập trung theo chuỗi sạch, hữu cơ, an toàn sinh học. Sản lượng thịt các loại đạt 6,69 triệu tấn, tăng 3,2% so với năm 2020; sữa tươi đạt trên 1,2 triệu tấn, tăng 10,5%; trứng 17,5 tỷ quả, tăng 5,1%. Công tác phòng, chống dịch bệnh trên gia súc, gia cầm thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả.

Thủy sản đẩy nhanh phát triển bền vững cả nuôi trồng và khai thác. Tổng sản lượng thủy sản đạt trên 8,73 triệu tấn, tăng 1,0% so với năm 2020; trong đó khai thác trên 3,9 triệu tấn tăng 0,9%, nuôi trồng 4,8 triệu tấn tăng 1,1%.

Lâm nghiệp tiếp tục thực hiện Chương trình bảo vệ và phát triển rừng, trọng tâm là Đề án “Trồng 1 tỷ cây xanh giai đoạn 2021-2025”; diện tích rừng trồng mới tập trung 278.000 hecta và 120 triệu cây phân tán; thu dịch vụ môi trường rừng trên 3.100 tỷ đồng.

Cơ cấu lại đi vào thực chất

Giá trị gia tăng toàn ngành nông nghiệp tăng 2,85% trên hầu hết các lĩnh vực đạt được là nhờ cơ cấu lại ngành nông nghiệp năm 2021 đi vào thực chất, hiệu quả hơn; quy mô và trình độ sản xuất được nâng cao, chuyển mạnh sang sản xuất hàng hóa trên cơ sở phát huy các lợi thế từng vùng, miền, chuyển dịch theo hướng hiện đại. Năm 2021, ngành nông nghiệp đã tiếp tục tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn, nút thắt để thúc đẩy phát triển và cơ cấu lại ngành…

Xuất khẩu nông sản đạt kỷ lục

Một trong những bứt phá của năm 2021 là thị trường tiêu thụ nông sản tiếp tục phát triển, thị trường trong nước được mở rộng hơn. Kim ngạch xuất khẩu năm 2021 đạt mức cao kỷ lục trên 48,6 tỷ USD, tăng 14,9% so với năm 2020.

Đặc biệt, có 10 nhóm mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, trong đó có 6 mặt hàng có kim ngạch trên 3 tỷ USD (gỗ và sản phẩm gỗ; tôm; rau quả; hạt điều; gạo, cao su).

Tôm là một trong sau mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu năm 2021 đã đạt trên 3 tỷ USD. (Ảnh: Huỳnh Anh/TTXVN)

Đổi mới liên kết chuỗi

Tổ chức liên kết chuỗi sản xuất, kinh doanh trong nông nghiệp tiếp tục được đổi mới; nhiều mô hình liên kết giữa người sản xuất với doanh nghiệp, hợp tác xã theo chuỗi được triển khai nhân rộng. Năm 2021, thành lập mới 1.250 hợp tác xã nông nghiệp, nâng tổng số lên 78 liên hiệp kợp tác xã nông nghiệp, 19.100 hợp tác xã nông nghiệp; thành lập mới và trở lại hoạt động 1.640 doanh nghiệp, nâng tổng số lên trên 14.000 doanh nghiệp nông nghiệp.

Thúc đẩy 3 trục đảm bảo chất lượng

Trong năm 2021, ngành nông nghiệp đã ứng dụng khoa học công nghệ thúc đẩy cả ba trục sản phẩm đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm.

Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) tập trung thực hiện kết hợp tài nguyên bản địa, văn hóa truyền thống với ứng dụng khoa học công nghệ tạo sản phẩm đa dạng, phong phú, chất lượng; đến hết năm 2021 đã phân hạng và công nhận 5.320 sản phẩm OCOP, tăng 1,66 lần so với năm 2020.

Năm 2021 nghiệm thu và công bố, công nhận 54 giống cây trồng, vật nuôi; 80 tiến bộ kỹ thuật mới, quy trình kỹ thuật mới; ban hành, công bố 9 quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN), 106 tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) và lũy kế đến nay có 1.220 TCVN và 232 QCVN.

Nông thôn mới tăng về số lượng và chất lượng

Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới tiếp tục phát triển, tăng cả về số lượng và chất lượng. Hết năm 2021, có 5.614 xã (68,2%) đạt chuẩn nông thôn mới, bình quân đạt 17 tiêu chí/xã; có 213 đơn vị cấp huyện thuộc 53 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; có thêm 3 tỉnh, thành phố với 100% đơn vị cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới (Thái Bình, Cần Thơ, Hải Dương), đang hoàn thiện thủ tục trình Thủ tướng Chính phủ công nhận cấp tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.

Đầu tư kết cấu hạ tầng

Năm 2021 cũng là năm hệ thống kết cấu hạ tầng nông nghiệp, nông thôn được đầu tư nâng cấp và từng bước hiện đại hóa, đồng bộ, nâng cao chất lượng phục vụ ngày càng tốt hơn cho sản xuất, đời sống dân sinh, phòng chống thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu. Tỷ lệ giải ngân năm 2021 ở mức khá, đạt 86,7%, hoàn thành 246/288 dự án triển khai trong kế hoạch trung hạn 2016-2020.

Tháo gỡ vướng mắc về thể chế

Ngành nông nghiệp đã thực hiện hiệu quả 3 đột phá chiến lược trong năm 2021, theo đó chú trọng hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn.

Năm 2021 ngành nông nghiệp đã hoàn thành rà soát 443 văn bản, đề xuất sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ, thay thế 96 văn bản kịp thời tháo gỡ ngay các khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, người dân đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn do tác động của dịch bệnh COVID-19.

Tác giả: Hồng Kiều