Bộ Xây dựng vừa báo cáo về việc đầu tư tuyến cao tốc Vinh - Thanh Thủy. Dự án dự kiến dài 65km với tổng mức đầu tư sơ bộ 19.591 tỷ đồng, được đề xuất triển khai theo hình thức đầu tư công và phấn đấu khởi công vào dịp 2/9.

Dự án cao tốc Vinh - Thanh Thủy đang được tỉnh Nghệ An đề xuất thực hiện hướng tới việc kết nối giao thông vùng biên giới Việt Nam - Lào.  

Theo đề xuất, dự án có điểm đầu tại nút giao Hưng Tây (Hưng Nguyên), kết nối với cao tốc Bắc - Nam phía Đông, và điểm cuối tại cửa khẩu Thanh Thủy - Nậm On. Tuyến đường dài khoảng 65km, thuộc quy hoạch mạng lưới đường bộ giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050, là một phần của cao tốc Hà Nội - Viêng Chăn.

Giai đoạn đầu, dự án sẽ được triển khai với quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh, trong khi giải phóng mặt bằng sẽ thực hiện theo quy mô 6 làn xe để thuận lợi cho việc mở rộng sau này. Tổng mức đầu tư dự án khoảng 21.846 tỷ đồng, trong đó chi phí xây dựng 14.992 tỷ đồng, chi phí bồi thường GPMB và tái định cư 2.847 tỷ đồng được sử dụng từ nguồn vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030, ngân sách địa phương bố trí tối đa 50% chi phí giải phóng mặt bằng của dự án.

Sơ đồ cao tốc Hà Nội - Viêng Chăn - Nguồn: Bộ Giao thông vận tải

Dự án sẽ bắt đầu chuẩn bị từ năm 2025 và triển khai trong giai đoạn 2026-2030. Do có sự tác động đến 98,48ha rừng phòng hộ đầu nguồn, thuộc diện dự án quan trọng quốc gia, UBND tỉnh Nghệ An đã đề nghị Bộ Xây dựng báo cáo Thủ tướng, vận dụng Nghị định 165/2024/NĐ-CP, giao tỉnh Nghệ An làm chủ quản dự án. Đồng thời, Nghệ An cũng đề xuất Chính phủ bố trí 100 tỷ đồng từ ngân sách Trung ương năm 2025 để hỗ trợ quá trình thực hiện.

Trước đó, Sở Xây dựng tỉnh Nghệ An đã gửi đề xuất lên UBND tỉnh với 3 phương án triển khai:

Phương án 1: Quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh, cầu trên tuyến 4 làn xe, nền đường khu vực đào sâu, đắp cao theo quy mô 6 làn xe; tổng mức đầu tư hơn 18.500 tỷ đồng.

Phương án 2: Quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh, cầu trên tuyến 6 làn xe, nền đường các vị trí đào sâu, đắp cao theo 6 làn xe; tổng mức đầu tư hơn 19.400 tỷ đồng.

Phương án 3: Đầu tư ngay từ đầu với 6 làn xe hoàn chỉnh, tổng kinh phí gần 22.000 tỷ đồng.

Theo Sở Xây dựng tỉnh Nghệ An, Ban QLDA 85 đang đề xuất thực hiện theo phương án 1, trong khi Bộ Xây dựng ủng hộ phương án 2. Sở Xây dựng tỉnh Nghệ An lại nghiêng về phương án 3 để đảm bảo hiệu quả đầu tư lâu dài. Để đẩy nhanh tiến độ từ giai đoạn nghiên cứu khả thi đến triển khai, Sở Xây dựng Nghệ An đề nghị áp dụng hình thức chỉ định thầu cho toàn bộ các gói thầu, bao gồm giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật, cũng như tái định cư nhằm đảm bảo dự án hoàn thành đúng kế hoạch.

Bộ Xây dựng đề xuất UBND tỉnh Nghệ An nghiên cứu cơ chế, chính sách đặc thù cho dự án; đồng thời kiến nghị Bộ Quốc phòng và các cơ quan liên quan làm việc với phía Lào để huy động nguồn lực đầu tư đoạn Thanh Thủy - Viêng Chăn, kết nối đồng bộ với đoạn Vinh - Thanh Thủy.

Theo tính toán của UBND tỉnh Nghệ An, dự kiến khởi công dự án vào dịp lễ Quốc khánh ngày 2/9/2025 là không khả thi. Để rút ngắn thời gian thực hiện, đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng dự án, tỉnh Nghệ An đề xuất áp dụng cơ chế đặc thù cho dự án.

Theo Bộ Xây dựng, UBND tỉnh Nghệ An đã nghiên cứu các phương án đầu tư, trong đó thực hiện đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) không khả thi. Do vậy kiến nghị triển khai dự án theo hình thức đầu tư công.

Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép dự án sử dụng nguồn vốn tăng thu ngân sách Trung ương năm 2024 để chuẩn bị đầu tư dự án và nguồn vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030 để triển khai thực hiện dự án.

Phan Huy