Nhiều năm qua, người dân cả nước thường được biết Nghệ An luôn là một tỉnh nghèo so với cả nước với 80% dân số làm nông nghiệp, đứng thứ 2 về số hộ nghèo nhất sau Thanh Hóa.  

Nghệ An là tỉnh có diện tích rộng nhất Việt Nam với 16.490 km2 và cũng là tỉnh có số dân số đông bậc nhất nên không khó hiểu khi số hộ nghèo của tỉnh Nghệ An đứng top đầu Việt Nam. Tuy nhiên, những con số thống kê để xếp Nghệ An vào diện tỉnh nghèo nhất nước lại tương phản một bộ phận lớn người dân có kinh tế ổn định, thậm chí dư giả, phất lên nhanh chóng sau những chính sách phát triển kinh tế như: “Khơi trong, hút ngoại, đoàn kết, tiến công, tăng tốc” để cất cánh thoát khỏi tỉnh nghèo.

Một hình ảnh dễ để khẳng định về sự chênh lệch giàu/nghèo tại Nghệ An đó là nơi đây hiện có số lượng ô tô cá nhân nhiều hàng đầu với 14.628 xe mua trong năm 2021, xếp vị trí thứ 4 cả nước. Điều tương tự cũng xảy ra với những tỉnh nghèo như Thanh Hóa có 10.963 xe, xếp thứ 6 và Hà Tĩnh 8.262 xe, xếp thứ 8.

Đáng để nói hơn, người dân 3 tỉnh này còn mua ô tô nhiều hơn cả một số tỉnh nằm trong top 10 giàu nhất như: Quảng Ninh, Bà Rịa Vũng Tàu, Đà Nẵng. Theo thống kê năm 2021, Quảng Ninh có thêm 7.801 xe, xếp thứ 9; Bà Rịa Vũng Tàu mua 6.115 xe, xếp thứ 6 và Đà Nẵng mua 5.132 xe, đứng thứ 8.

Để khẳng định hơn về việc Nghệ An thường xuyên lọt vào nhóm những tỉnh nghèo nhất của Việt Nam, thì theo thống kê trong dịp Tết Nhâm dần vừa qua, nhiều người dân Nghệ An vẫn phải nhận gạo cứu đói từ Chính phủ. Trong 11.0448 tấn gạo cứu đói của Chính phủ xuất kho cho 7 tỉnh thành thì Nghệ An chiếm 1.140 tấn, xếp thứ 2 sau Ninh Thuận. Ở khía cạnh trái chiều, Nghệ An lại lọt top 4 các tỉnh mua ô tô nhiều nhất, hơn cả tỉnh giàu Bình Dương.

Bây giờ chuyện tắc đường sau giờ tan tầm không còn là chuyện lạ đối với người dân thành phố Vinh vì lượng ô tô lưu thông quá lớn. Một trong những yếu tố khiến cho Vinh thường xảy ra ùn tắc giao thông là bởi hạ tầng giao thông nơi đây chưa theo kịp với tốc độ gia tăng phương tiện giao thông. Theo quan sát của chúng tôi thì không những là loại xe bình thường mà số lượng siêu xe, xa sang tại Vinh cũng đang xuất hiện ngày càng nhiều.

Không chỉ mỗi Vinh mà nhiều huyện tại Nghệ An cũng có phong trào mua ô tô ngày càng nhiều. Nghệ An là tỉnh có số người đi xuất khẩu lao động nhiều nhất nước. Theo thống kê của Sở LĐ – TB&XH tỉnh Nghệ An năm 2021 thì lượng kiều hối gửi về địa phương ước tính khoảng 500 triệu USD, giảm khoảng 50 triệu USD bởi kinh tế toàn cầu ảnh hưởng do đại dịch. Đó là một con số lớn đối với một tỉnh nghèo nếu so với lượng kiều hối 12.5 tỷ USD rót về Việt Nam trong năm 2021.

Lượng kiều hối gửi về nhờ đi xuất khẩu lao động, đã giúp cho nhiều gia đình địa bàn tỉnh Nghệ An đang dần cải thiện đời sống, thậm chí đổi đời để xây nhà mới khang trang, mua những chiếc ô tô đắt tiền mà trước đó đối với họ còn là một món hàng xa xỉ.

Tuy nhiên, không ít người dân các vùng quê tỉnh Nghệ An xuất phát điểm là nông dân sau khi đổi đời đã không sử dụng số tiền gửi từ nước ngoài về một cách hợp lý. Thậm chí là vay thêm tiền sắm ô tô cho bằng bạn bằng bè.

“Số tiền kiếm được sau vài ba năm đi xuất khẩu lao động rồi trích ra mua ô tô cũng đã chiếm phần lớn trong số đó. Họ mua ô tô nhiều khi chỉ là trào lưu chứ chưa thực sự sử dụng hiệu quả vào công việc làm ăn. Thậm chí có không ít những công chức thu nhập chủ yếu vào đồng lương, sau nhiều năm tích trữ đã vay thêm để mua xe. Nhưng quanh năm cũng chỉ sử dụng ô tô vào những việc gia đình, trong khi vẫn phải trả tiền lãi, gốc do vay nợ”, anh Trần Minh Dũng, một người dân thuộc xóm 1 xã Đà Sơn, huyện Đô Lương (Nghệ An) chia sẻ.

Anh Nguyễn Văn Hoa quê ở huyện Đô Lương kể một câu chuyện: “Cách đây 5 năm, sau nhiều năm tích góp tôi đã quyết định mua ô tô, nhưng công việc của mình là lao động kỹ thuật nên không mấy khi sử dụng. Giờ ngẫm lại nếu dùng số tiền đó đầu tư vào BĐS thì chắc bây giờ đã có thêm 2,3 cái xe như thế. Giá trị chiếc xe tôi sở hữu giờ xuống giá rất nhiều trong khi tính hiệu quả nó mang lại là rất ít”.

Như đã nói, Nghệ An là một tỉnh còn có nền kinh tế khó khăn khi có tới 80% dân số là nông nghiệp, người dân Nghệ An nổi tiếng chịu khó, vun vén chắt chiu. Kinh tế đất nước đi lên đã giúp cho không ít người đổi đời nhanh chóng, đó là điều đáng mừng. Nhưng vay tiền hay sử dụng một khoản tiền lớn tích trử để mua ô tô theo quan điểm trào lưu sẽ không hiệu quả, mà còn có thể khiến cho cuộc sống nhiều người càng trở nên khó khăn hơn.

Phan Huy