Nguy cơ tái diễn ùn tắc phương tiện đến đăng kiểm khi các vụ án được đưa ra xét xử đồng loạt. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)

Bộ Giao thông Vận tải vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà kiến nghị các giải pháp nhằm chủ động tháo gỡ ùn tắc đăng kiểm có thể xảy ra thời gian tới.

Thiếu hụt lớn đăng kiểm viên

Thống kê của Cục Đăng kiểm Việt Nam, cả nước đang có 274/294 trung tâm đăng kiểm với 446/546 dây chuyền kiểm định đang hoạt động với công suất kiểm định tối thiểu một tháng là 642.240 phương tiện. Với số lượng các đơn vị đăng kiểm và các dây chuyền kiểm định nêu trên được vận hành, hoạt động bình thường hoàn toàn có thể đáp ứng được nhu cầu kiểm định của người dân và doanh nghiệp trên phạm vi toàn quốc trong năm 2024 (nhu cầu kiểm định trên cả nước tháng cao nhất cũng chỉ hơn 500.000 xe).

Tuy nhiên, việc phân bố mật độ của các trung tâm đăng kiểm không đồng đều, nơi thiếu, nơi thừa dẫn đến tình trạng ùn tắc phương tiện kiểm định có nguy cơ tái diễn.

Theo dự báo, từ quý 3-4/2024 một số địa phương như: Bình thuận, Đồng Nai, Đồng Tháp, Hà Giang, Hà Nội, Kon Tum, Lâm Đồng, Thái Bình, Thừa Thiên Huế, Thành phố Hồ Chí Minh và Trà Vinh sẽ có nguy cơ bị ùn tắc phương tiện tại các trung tâm đăng kiểm. Đặc biệt, tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đã xuất hiện tình trạng ùn ứ phương tiện cục bộ tại một số thời điểm trong thời gian vừa qua.

“Tình trạng này đang có xu hướng tăng do các tháng tới đây các vụ án liên quan đến lĩnh vực đăng kiểm tại các địa phương được đưa ra xét xử sẽ tác động rất lớn đến hoạt động kiểm định tại nhiều địa phương bởi hàng loạt đăng kiểm viên sẽ có nguy cơ bị kết tội (theo thống kê có 42 địa phương với 112 trung tâm đăng kiểm có các đăng kiểm viên bị khởi tố),” lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải nhìn nhận.

Bày tỏ lo ngại các trung tâm đăng kiểm sẽ bị đình chỉ 3 tháng nếu có từ 2 đăng kiểm viên trở lên bị thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên qua các vụ án sắp khởi tố, phía Bộ Giao thông Vận tải chỉ ra thực tế điều này sẽ khiến 91 trung tâm đăng kiểm tại 32 địa phương phải dừng hoạt động, dẫn đến cả nước có ít nhất 36 địa phương có nguy cơ bị ùn tắc phương tiện đến kiểm định gồm: Bắc Kạn, Bắc Giang, Bắc Ninh, Bình Định, Bình Dương, Bình Thuận, Cần Thơ, Đà Nẵng, Đắk Lắk, Đồng Nai, Đồng Tháp, Gia Lai, Hà Giang, Hà Nam, Hà Nội, Hà Tĩnh, Hải Dương, Hậu Giang, Hòa Bình, Hưng Yên, Kon Tum, Lâm Đồng, Nam Định, Nghệ An, Phú Yên, Quảng Bình, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Sơn La, Thái Bình, Thái Nguyên, Thừa Thiên Huế, Tiền Giang, Thành phố Hồ Chí Minh, Trà Vinh và Tuyên Quang.

Cục Đăng kiểm Việt Nam bày tỏ lo ngại ùn tắc đăng kiểm ở nhiều địa phương có nguy cơ tái diễn. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)

Đặc biệt, có những địa phương không còn trung tâm đăng kiểm để hoạt động như Bắc Kạn và Thái Bình. Việc này sẽ dẫn đến ùn tắc phương tiện đến kiểm định tại các địa phương khác do sự dịch chuyển phương tiện từ 36 địa phương trên là rất lớn.

Mặc dù liên tục tổ chức tuyển dụng, kiểm tra, đánh giá cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động kiểm định cho các đơn vị đăng kiểm, tuy nhiên phía Bộ Giao thông Vận tải cho rằng số đăng kiểm viên bị khởi tố quá lớn (trên 900 người) trong khi để đào tạo bồi dưỡng chuyên môn một kỹ sư cơ khí trở thành đăng kiểm viên lại đòi hỏi mất nhiều thời gian. Do đó, đến hết năm 2026, hệ thống đăng kiểm xe cơ giới vẫn chưa thể bù đắp được số lượng đăng kiểm viên đã bị thiếu hụt trong thời gian vừa qua.

Sửa quy định mở lại trung tâm đăng kiểm

Khẳng định sự việc xảy ra trong thời gian qua đối với lĩnh vực đăng kiểm là chưa có tiền lệ, lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải thừa nhận nhiều trung tâm đăng kiểm đã bị dừng hoạt động trong khoảng thời gian dài liên tục (trên 12 tháng) từ nhiều nguyên nhân khách quan như: thiếu nhân sự, sửa chữa khắc phục cơ sở vật chất, di chuyển địa điểm, giải quyết thủ tục đất đai, phòng cháy chữa cháy… mà không phải nguyên nhân do sai phạm dẫn đến bị tạm đình chỉ.

Mặc khác, theo quy định hiện hành buộc phải thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới và chỉ được xem xét cấp lại sau 36 tháng kể từ ngày bị thu hồi, dẫn đến thiếu hụt các trung tâm đăng kiểm, gây thiệt hại lớn cho người dân, doanh nghiệp.

Một số nội dung khác phát sinh trong thực tiễn triển khai thực hiện Nghị định 139/2018/NĐ-CP như chưa có quy định về trình tự, thủ tục thực hiện đối với việc thay đổi chủ sở hữu đơn vị đăng kiểm, thay đổi vị trí đơn vị đăng kiểm; trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân có liên quan đến hoạt động kiểm định; điều kiện đối với lãnh đạo tổ chức thành lập đơn vị đăng kiểm cần được bổ sung để tránh các sai phạm có thể xảy ra trong lĩnh vực đăng kiểm xe cơ giới.

Nhân viên đăng kiểm thực hiện quy trình kiểm định xe cơ giới. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)

Để kịp thời giải quyết vấn đề phát sinh trong thực tiễn đối với hoạt động kiểm định xe cơ giới trong thời gian tới, đáp ứng nhu cầu thiết thực của xã hội, Bộ Giao thông Vận tải đề xuất Thủ tướng Chính phủ cho phép xây dựng và ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 139/2018/NĐ-CP và Nghị định số 30/2023/NĐ-CP của Chính phủ theo trình tự, thủ tục rút gọn trong tháng 7/2024./.

Tác giả: Việt Hùng