Hy vọng đưa lò phản ứng hạt nhân trở lại hoạt động của thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đang ngày càng trở nên mong manh kể từ khi lò phản ứng của đất nước mặt trời mọc ngừng hoạt động gần 1 năm trước, giá nhập khẩu nhiên liệu đã leo thang chóng mặt, khiến cho thâm hụt thương mại của Nhật Bản trờ nên ngày càng trầm trọng hơn. Điều này đã khiến nền kinh tế Nhật suy giảm 7,1%, tồi tệ nhất kể từ tháng 9 năm 2009. 

Lò phản ứng hạt nhân ngừng hoạt động gây ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế Nhật Bản (Ảnh: internet)

Cơ quan giám sát hạt nhân Nhật Bản, đơn vị chịu trách nhiệm giám sát nền công nghiệp hạt nhân của Nhật Bản, đang có những bước đi đầu tiên để tái khởi động những lò phản ứng hạt nhân. Tuy nhiên, Cho đến gân đây, mới chỉ có nhà máy Kyushu ở phía đông nam đã sẵn sang đi vào hoạt động. Ông Yuji Nishiyama, chuyên gia phân tích của JP Morgan Chase, đánh giá rằng chỉ có một nửa trong số 48 nhà máy hạt nhân sẽ hoạt động trở lại vào năm 2018.

Trước khi xảy ra động đất, các nhà máy điện hạt nhân  chiếm khoảng 1/3 tổng sản lượng điện của Nhật Bản. Với việc đóng cửa các nhà máy hạt nhân, Nhật Bản giờ phải nhập khẩu điện từ nước ngoài để đảm bảo nhu cầu tiêu thụ trong nước. Từ năm 2011 đến năm 2013, cán cân thương mại của Nhật đã thâm hụt 18,1 ngàn tỷ yên ( khoảng 169 tỷ đô la Mỹ ). Trong số đó, 10 ngàn tỷ yên là do việc nhập khẩu năng lượng, tương đương 55%. Và như một lẽ tất nhiên, từ năm 2012,, cán cân thương mại của Nhật Bản luôn ở trong tình trạng mất cân bằng trầm trọng..

Áp lực đè lên đồng Yên

Thâm hụt thương mại đã dẫn đến thâm hụt ngân sách nhà nước. do một lượng lớn các khoản đầu tư từ nước ngoài cũng như hàng hóa xuất khẩu suy giảm.

Mô hình xuất khẩu

Mô hình xuất khẩu của các công ty Nhật Bản đang bị tan rã trong nhiều năm trở lại đây. JVC, một nhà sản xuất có tiếng ở Nhật cho biết nếu đồng Yên cứ tiếp tục giảm như thế này, khó khăn sẽ còn lớn hơn gấp bội. Chi phí sản xuất ngày càng cao, còn đồng Yên thì ngày càng giảm, khiến cho công ty này đã phải gánh chịu một khoản chi phí rất lớn, đặc biệt là ở thị trường Đông Nam Á.

Khối lượng xuất khẩu của Nhật Bản gần như không thay đổi kể từ tháng 9 năm 2012, bất chấp sự trượt giá của đồng Yên. “ Hầu hết các công ty lớn của Nhật đã chuyển trọng tâm hoạt động sang nước ngoài sau nhiều năm chứng kiến một đồng yên khỏe mạnh “, ông  Junzo Tamamizu, chủ tịch công ty năng lượng Clavis cho biết.

Dù Nhật có tái khởi động các lò hạt nhân hay không, thị trường trong nước cũng sẽ bị tác động rất lớn. Hiện nay, 9 công ty năng lượng lớn ở Nhật Bản kiểm soát toàn bộ thị trường này. Tuy nhiên, đến tháng 4 năm 2016, sẽ có nhiều công ty hơn được tham gia cung cấp năng lượng. Điều này sẽ làm giảm giá năng lượng ở đất nước này, và đi kèm theo đó là nhiều công nghệ mới . Và đương nhiên, người tiêu dùng ở Nhật sẽ là người được hưởng nhiều lợi nhất.

Theo Bloomberg

Linh Trang (biên dịch)