Theo tìm hiểu của PV, để phục vụ giải phóng mặt bằng (GPMB) thực hiện QL 279, đoạn qua thị trấn Chợ Rã và xã Thượng Giáo (đoạn Km28 + 278,7 đến Km30 + 334) ngày 4/6/2008, UBND huyện Ba Bể có Quyết định số 594 về việc thu hồi hơn 122,5 nghìn m2 gồm đất của các hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng tại thị trấn Chợ Rã, xã Thượng Giáo và đất công do UBND thị trấn Chợ Rã và UBND xã Thượng Giáo quản lý.

Tiếp đó, ngày 8/1/2009, UBND huyện Ba Bể có Quyết định số 24 thu hồi 74,3 nghìn m2 đất của các hộ gia đình, cá nhân. Ngày 8/2/2012, UBND huyện Ba Bể tiếp tục có Quyết định số 82 thu hồi hơn 5,1 nghìn m2 đất của các hộ gia đình, cá nhân để sử dụng vào mục đích xây dựng công trình tiểu dự án GPMB QL 279, địa phận tỉnh Bắc Kạn thuộc QL 279 đoạn nối QL 3 với QL 2, hạng mục GPMB các nút giao với đường dân sinh và ảnh hưởng thi công di chuyển đường điện.

Trong đơn thư gửi đến An ninh tiền tệ, bà Lục Thị Nhình (SN 1951), trú tại thôn Nà Hán, xã Thượng Giáo, huyện Ba Bể (Bắc Kạn) phản ánh về việc như sau: Năm 1983, gia đình bà Nhình chuyển nơi cư trú từ thôn Nà Mận, xã Thượng Giáo, huyện Ba Bể (Bắc Kạn) đến sinh sống tại thôn Nà Hán, xã Thượng Giáo, huyện Ba Bể (Bắc Kạn) và có mua đất của anh Hoàng Văn Hiển cùng địa phương.

Sau khi mua đất, gia đình bà Nhình đã khai phá, tôn tạo và xây dựng nhà cửa sinh sống trên mảnh đất này cho đến nay. Trong suốt quá trình gia đình sử dụng mảnh đất này vẫn ổn định và không xảy ra tranh chấp với bất cứ ai.

Ngôi nhà 3 tầng của gia đình ông Nguyễn Văn Chớp.

Theo bà Nhình, trước khi có Dự án làm QL 279, UBND xã Thượng Giáo đã đến tiến hành đo đạc diện tích nhà, diện tích đồi để làm Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Theo kết quả đo đạc thực địa, diện tích mảnh đất của gia đình bà Nhình khoảng 10.400 m2.

Bà Nhình cho biết thêm, phía gia đình cũng đã kê khai xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) trên kết quả đo đạc mà chính quyền địa phương đã thẩm định. Trong khi đợi các cơ quan chức năng có thẩm quyền cấp GCNQSDĐ thì có Dự án làm đường 279 nên việc làm GCNQSDĐ bị tạm dừng lại.

“Để thực hiện dự án, UBND huyện Ba Bể đã tiến hành thu hồi đất của nhiều hộ dân trên địa bàn trong đó có gia đình tôi. Theo quyết định số 594/QD-UBND ngày 4/6/2008 của Ủy ban nhân dân huyện Ba Bể thì số diện tích đất gia đình tôi bị thu hồi là 1.968 m2...”, bà Nhình cho biết.

Bà Nhình thông tin thêm, khi thực hiện dự án thì UBND huyện Ba Bể lại thu hồi đất, giải phóng mặt bằng vượt quá số diện tích theo Quyết định số 594/QD-UBND ngày 4/6/2008 của Ủy ban nhân dân huyện Ba Bể. Khi đó phía huyện lại ra Quyết định thu hồi số 24/QĐ-UBND ngày 8/1/2009 thu hồi của gia đình là 6.869 m2, trong đó bao gồm: 1.072 m2 đất trồng cây ăn quả lâu năm, 4.928 m2 đất có rừng trồng sản xuất, 400 m2 đất ở nông thôn, 469 m2 đất trồng cây ăn quả lây năm.

Nhiều  hộ dân nhận đất và xây dựng nhà ở tại khu tái định cư Tiểu khu 1, thị trấn Chợ Rã (Ba Bể) sau khi Nhà nước GPMB và thu hồi đất phục vụ Dự án quốc lộ 279.

Cũng theo gia đình bà Nhình, khi gia đình cũng như nhiều hộ gia đình khác nêu thắc mắc về vấn đề này thì Hội đồng nhân dân huyện Ba Bể đã tổ chức cuộc họp để giải đáp về vụ việc liên quan đến Dự án QL 279.

“Tại cuộc họp này, gia đình tôi cũng có ý kiến rằng: Tại sao làm đường lại thu hồi nhiều đất vậy thì được nguyên chủ tịch huyện khi đó là ông Nguyễn Văn Ba trả lời trước hội đồng nhân dân là các hộ gia đình mất đất, sau khi nhà nước làm đường xong còn thừa thì trừ hành lang giao thông ra phần đất của nhà nào thì vẫn là của nhà đó, được phép sử dụng...”, bà Nhình thông tin thêm.

Liên quan đến vấn đề này, UBND tỉnh Bắc Kạn ban hành Quyết định số 1727/QĐ-UBND ngày 17/10/2013 về việc Điều chỉnh một phần diện tích đất đã giải phóng mặt bằng xây dựng dự án thuộc địa phận xã Thượng Giáo và thị trấn Chợ Rã, nay không sử dụng hết để giao lại cho UBND huyện Ba Bể quản lý theo quy hoạch.

Một số hộ dân vẫn ngang nhiên xây dựng nhà kiên cố trên chính phần đất Nhà nước thu hồi để phục vụ Dự án QL 279.

Văn bản này nêu rõ, thu hồi 129.432 m2 đất UBND huyện Ba Bể đã GPMB để xây dựng công trình QL 279, đoạn qua địa phận xã Thượng Giáo và thị trấn Chợ Rã, nay không sử dụng hết để giao lại cho UBND huyện Ba Bể quản lý theo quy hoạch.

UBND huyện Ba Bể có trách nhiệm tổ chức đóng mốc giới khu đất tại thực địa, quản lý chặt chẽ quỹ đất UBND tỉnh đã thu hồi và giao cho UBND huyện Ba Bể, không để tình trạng người dân lấn chiếm và tái lấn chiếm, sử dụng đất sai mục đích.

Bà Nhình cho biết thêm, thời điểm đó sau khi diện tích đất của gia đình bị thu hồi để phục vụ Dự án QL 279, gia đình bà vẫn chưa nhận được khu đất tái định cư.

Thời điểm đó, do đất thu hồi thực hiện dự án lại chưa làm hết nên phía gia đình bà Nhình và nhiều hộ gia đình khác đã tiến hành dựng quán tạm, trồng cây để phục vụ cuộc sống chờ cấp đất tái định cư. Việc làm này đã bị chính quyền địa phương yêu cầu cưỡng chế và tháo dỡ, khôi phục hiện trạng ban đầu.

Sau đó, gia đình bà Nhình đề nghị được bố trí tái định cư tại vị trí quy hoạch dân cư mật độ cao, Tiểu khu 10, thị trấn Chợ Rã nhưng phía chính quyền không đồng ý. Cũng theo bà Nhình, ngôi nhà kiên cố 3 tầng của gia đình ông Nguyễn Văn Chớp được xây dựng từ năm 2014 đang ở là xây dựng trên đất của gia đình bà bị thu hồi phục vụ dự án QL 279.

Ngoài ra, nhiều hộ dân được nhà nước trả lại phần đất dự án không sử dụng đến, trong đó có gia đình ông Nguyễn Văn Chớp là chú rể của bà Đỗ Thị Minh Hoa – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn, còn gia đình bà Nhình lại không được trả lại.

Theo tìm hiểu của PV, sau khi dự án QL 279 được hoàn thành đoạn qua thị trấn Chợ Rã đã xuất hiện tình trạng người dân lấn chiếm xây dựng nhà cửa, trồng cây. Thậm chí, nhiều hộ gia đình đã tiến hành xây dựng nhà kiên cố, khang trang trên chính phần diện tích đất đã được Nhà nước thu hồi và đến bù.

Liên quan đến vụ việc, chúng tôi đã liên hệ nhiều lần đến UBND huyện Ba Bể để trao đổi thông tin, làm rõ vấn đề người dân phản ánh nhưng đều nhận được câu trả lời từ vị Phó Chánh văn phòng nói rằng, lãnh đạo huyện bận do đang phải tiến họp hành liên quan đến công tác bầu cử Đảng bộ, Hội đồng nhân dân các cấp.

Câu hỏi đặt ra là tại sao nhiều hộ dân bị thu hồi đất 100% để phục vụ Dự án QL 279 ở huyện Ba Bể lại tồn tại tình trạng có hộ được chính quyền địa phương bố trí đất tái định cư tại chỗ, có hộ lại không?

Tại sao một số hộ gia đình được cho là có quan hệ họ hàng với cán bộ địa phương lại có thể tự ý tiến hành san lấp, xây dựng nhà kiên cố trên chính phần diện tích đất đã bị Nhà nước thu hồi khi chưa có hồ sơ cấp đất? 

An ninh Tiền tệ sẽ tiếp tục thông tin./.