Đoàn kiểm tra theo quyết định số 891/QĐ-UBND ngày 2/4/2021 của UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu về kiểm tra việc phát triển điện mặt trời, vừa có báo cáo kết quả kiểm tra tình hình phát triển điện mặt trời trên địa bàn huyện Châu Đức.

Đoàn kiểm tra do ông Trương Văn Thôi - Phó Giám đốc Sở Công thương tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu làm trưởng đoàn đã chỉ ra nhiều sai phạm về đất đai; điều kiện đưa vào khai thác, sử dụng; giấy phép hoạt động kinh doanh, dịch vụ trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi… tại hai dự án Nhà máy điện mặt trời Hồ Tầm Bó và Nhà máy điện mặt trời Hồ Gia Hoét, đều nằm ở địa bàn xã Quảng Thành, huyện Châu Đức.

Dự án Nhà máy điện mặt trời Hồ Tầm Bó của Công ty TNHH phát triển năng lượng CY (gọi tắt Công ty năng lượng CY) và Nhà máy điện mặt trời Hồ Gia Hoét của Công ty TNHH đầu tư năng lượng tự nhiên DTD (gọi tắt Công ty năng lượng DTD), được UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phê duyệt chủ trương đầu tư, cho thuê diện tích sử dụng mặt hồ vào năm 2019 - 2020. Cụ thể, nhà máy điện mặt trời Hồ Tầm Bó là 41,38ha và nhà máy điện mặt trời Hồ Gia Hoét 1 là 40ha.

Đến tháng 12/2020, hai nhà máy điện này đưa vào hoạt động với tổng công suất khoảng 70 MWp.

Đây là hai dự án điện mặt trời nổi được xây dựng trên hồ duy nhất ở Bà Rịa - Vũng Tàu, với diện tích sử dụng rất lớn.

Tuy nhiên, trong khi chưa hoàn thành các thủ tục pháp lý liên quan theo quy định, hai dự án nhà máy điện mặt trời nổi trên đã đưa vào vận hành, khai thác thương mại.

Hàng loạt sai phạm, bị xử phạt nửa tỷ đồng

Theo báo cáo của đoàn kiểm tra, tại thời điểm kiểm tra cả hai dự án nhà máy điện mặt trời trên đều chưa hoàn thành thủ tục thuê đất theo quy định của Luật đất đai, các hạng mục nhà điều hành, trạm biến áp, đường dây đấu nối… đã lấn chiếm đất để xây dựng.

Cụ thể, tại dự án Nhà máy điện mặt trời Hồ Tầm Bó, Công ty năng lượng CY mới hoàn thành thủ tục thuê đất đối với diện tích đất có mặt nước là 327.844,1m2, diện tích còn lại chưa hoàn thành thủ tục cho thuê đất.

Công trình điện mặt trời nổi trên hồ Tầm Bó của Công ty năng lượng CY. Ảnh: N.L

Tương tự, dự án Nhà máy điện mặt trời Hồ Gia Hoét, Công ty năng lượng DTD mới hoàn thành thủ tục thuê đất đối với diện tích đất có mặt nước là 335.696,8m2.

Việc hai công ty trên sử dụng đất trên thực địa mà chưa hoàn thành các thủ tục giao, cho thuê đất theo quy định là hành vi lấn, chiếm đất quy định tại khoản 2 Điều 3 Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 của Chính phủ. Do đó, ngày 10/5/2021, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty năng lượng CY số tiền 340 triệu đồng.

Các hạng mục nhà điều hành, trạm biến áp do Công ty năng lượng CY xây dựng lấn, chiếm đất. Ảnh: Q.H

Ngoài xây dựng công trình lấn chiếm đất, hai nhà máy trên còn vi phạm về việc chưa đủ điều kiện đưa vào khai thác, sử dụng theo quy định của Luật Xây dựng nhưng vẫn đưa vào vận hành thương mại (chưa báo cáo và trình Sở Công thương kiểm tra công tác nghiệm thu). Với hành vi này, ngày 20/9/2022, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu lần lượt ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính hai công ty này tổng số tiền 160 triệu đồng.

Tiếp đó, hai công trình nhà máy này chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép hoạt động kinh doanh, dịch vụ trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi và chưa tuân thủ quy định về đăng ký doanh nghiệp.

Ngoài sai phạm tại 2 nhà máy điện mặt trời trên, đoàn kiểm tra còn phát hiện nhiều tồn tại khác về đầu tư, đất đai, xây dựng và môi trường liên quan đến các dự án, công trình sử dụng mái công trình để lắp đặt hệ thống điện mặt trời của một số hộ kinh doanh tại huyện Châu Đức.

Công trình điện mặt trời nổi trên hồ Gia Hoét 1 của Công ty năng lượng DTD. Ảnh: Q.H

Trước những vi phạm, đoàn kiểm tra đã kiến nghị UBND tỉnh này chỉ đạo các sở ngành, đơn vị liên quan phối hợp tăng cường công tác giám sát, thanh kiểm tra việc chấp hành pháp luật về phát triển điện mặt trời trên địa bàn, để kịp thời ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm.

Tác giả: Quang Hưng