Phần chất vấn thống đốc NHNN được đông đảo cử tri quan tâm và chờ đợi

Mở đầu phiên chất vấn, Thống đốc đã trình bày về kết quả công tác hoạt động điều hành của Ngân hàng Nhà nước.

Theo đó, trong 9 tháng đầu năm, Ngân hàng Nhà nước luôn bám sát các chủ trương của Đảng, nghị quyết của Quốc hội, tham mưu cho Chính phủ để điều hành hệ thống Ngân hàng và dẫn dắt nền kinh tế. Trong bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước còn nhiều khó khăn nhưng NHNN vẫn nỗ lực điều hành, thực hiện những giải pháp quyết liệt để đạt những mục tiêu đã đề ra; đồng thời, cũng tích cực lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của cử tri, đại biểu Quốc hội, bám sát thực tiễn để kịp thời đưa ra những điều chỉnh phù hợp. Cụ thể, dưới sự dẫn dắt của NHNN, 3 quý đầu năm nền kinh tế đã cơ bản đạt được mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, mặt bằng lãi suất được giảm, tình trạng “nợ xấu” được từng bước cải thiện, dự trữ ngoại hối tăng cao, thực hiện xong bước 1 của đề án tái cấu trục hệ thống ngân hàng. Đặc biệt, mới đây các tổ chức đánh giá tín nhiệm nổi tiếng quốc tế như Moody’s và S&P đã tiến hành nâng một bậc tín nhiệm đối với hệ thống ngân hàng Việt Nam, và 10 ngân hàng trong nước cũng được các tổ chức này nâng xếp hạng đánh giá.

Ngay đầu phiên chất vấn, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thuý đã đặt câu hỏi về trách nhiệm của Thống đốc trong sai phạm của ngành ngân hàng. Trả lời câu hỏi trên, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình cho biết: “Dù tất cả các sai phạm đó xảy ra ở đâu, khi nào, dù thời đó tôi có làm Thống đốc hay chưa nhưng đến bây giờ tôi làm thống đốc vẫn thuộc trách nhiệm của Thống đốc NHNN và tôi xin nhận hoàn toàn trách nhiệm những sai phạm đó”.

Tuy nhiên, quan điểm của NHNN là không hình sự hóa quan hệ dân sự, mà chỉ là phát hiện sai phạm để tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng khắc phục. Chỉ đến khi các tổ chức tín dụng không khắc phục được, làm hại đến tài sản nhân dân thì mới xử lý hình sự.

Xử lý nợ xấu chính là vấn đề nóng nhất trong phiên chất vấn. Rất nhiều câu hỏi xoay quanh vấn đề này và yêu cầu trả lời từ phía người đứng đầu NHNN. Các đại biểu cũng xoáy sâu vào hoạt động cũng như hiệu quả xử lý nợ xấu của Công ty quản lý tài sản các tổ chức tín dụng Việt Nam VAMC.

Cụ thể, đến thời điểm này, các TCTD đã trích lập được 78.000 tỷ đồng từ khoản dự phòng rủi ro để tăng vốn điều lệ.

Về câu hỏi của các đại biểu về tình trạng “nợ xấu” có chiều hướng gia tăng trong 9 tháng đầu năm. Thống đốc giải thích, điều này xuất phát từ 2 lý do: vì TCTD trích lập xử lý nợ xấu vào các tháng cuối năm nên trong năng số lượng nợ xấu sẽ tích tụ và tăng lên, ngoài ra, vào tháng 6/2014 hệ thống ngân hàng bắt đầu đưa vào áp dụng QĐ 02, thông tư 09  về phân loại nợ, cho phù hợp với thông lệ quốc tế, các quy định chặt chẽ này cũng góp phần làm gia tăng tỷ lệ nợ xấu.

Nhiều đại biểu bày tỏ sự quan tâm về hoạt động của Công ty quản lý tài sản các tổ chức tín dụng VAMC và hiệu quả của Công ty trong công tác xử lý nợ xấu. Thống đốc trả lời là tính tới nay thì VAMC cũng mới chính thức tròn 1 tuổi đi vào hoạt động. Theo thống kê, VAMC đã mua vào được 86.000 tỷ nợ xấu.

Giải thích về bản chất của VAMC có khác gì so với các tổ chức tương tự của nước ngoài. Thống đốc thẳng thắn cho biết, VAMC không có nguồn lực tài chính để có thể mua đứt bán đoạn khi vốn điều lệ hiện nay chỉ có 500 tỷ đồng, và kế hoạch của NHNN là sẽ tăng mức vốn của Công ty này lên mức 2000 tỷ, tuy nhiên con số này vẫn rất khiêm tốn so với mục tiêu mua vào 200.000 tỷ nợ xấu.

Khi các khoản nợ xấu đc bán cho VAMC, thì tại NH các khoản đó sẽ không còn là “nợ xấu” nữa, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, cá nhân có thể tiếp tục đi vay để phát triển kinh tế. Các khoản nợ xấu sẽ được VAMC cơ cấu lại thời gian và lãi suất.

Ngoài khó khăn về mặt tài chính, VAMC gặp phải những trở ngại về cơ chế như pháp lý để có thể tiến hành bán và xử lý các khoản nợ xấu. Trả lời câu hỏi về việc có cần một luật riêng cho VAMC, thống đốc đồng tình với quan điểm trên, tuy nhiên, cũng chia sẻ trong thời gian gấp nên phải đi 2 bước dài hạn và ngắn hạn.

Theo vị tư lệnh ngành ngân hàng, trong công tác điều hành và xử lý nợ xấu và tái cấu trúc hệ thống ngân hàng, NHNN đã thực hiện “bắt bệnh đúng”, “chữa bệnh đúng” và có liều lượng phù hợp với sức khoẻ từng “con bệnh”.

Về “liều lượng”, Thống đốc Bình cho biết, chỉ cần có 10%GDP NHNN sẽ xử lý ngay đươc vấn đề nợ xấu mà không cần đợi đến năm 2015 theo đề án, tuy nhiên do không được sử dụng NSNN nên NHNN không có đủ “liều lượng” để xử lý nhanh và dứt điểm vấn đề trên.

Bên cạnh đó, Thống đốc cũng cho biết việc vân dụng thông lệ quốc tế cần phải căn cứ vào Việt Nam. Thống đốc chia sẻ, việc đưa ra thông tư 02 là để các NHTM biết mục tiêu và chuẩn mực mà hê thống cần phải hướng đến và đạt theo chuẩn quốc tế.

Ninh Giang