Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết tỷ giá bình quân liên ngân hàng giữa tiền đồng và đô la Mỹ sẽ tăng thêm 1%, tức từ mức 21.036 đồng lên 21.246 đồng/đô la Mỹ, áp dụng từ ngày mai, 19/6/2014. 

Tỷ giá liên ngân hàng được điều chỉnh tăng 1% từ 19-6. Ảnh: TL.

Động thái này không làm thị trường quá ngạc nhiên trong bối cảnh giá đô la Mỹ tại các ngân hàng thương mại đã neo ở mức trần 21.246 đồng/đô la Mỹ từ đầu tháng 6 đến nay. Và những diễn biến trên thị trường rất giống với diễn biến cách đây 1 năm,trước khi NHNN chính thức tăng tỷ giá liên ngân hàng lên 21.036 đồng/đô la Mỹ.

Với biên độ tỷ giá có thể  tăng hay giảm tối đa 1% so với tỷ giá bình quân liên ngân hàng, tỷ giá trần sẽ là 21.458 đồng/đô la, tỷ giá sàn là 21.034 đồng/đô la.

Theo thông cáo báo chí của NHNN, các yếu tố thuận lợi cho quyết định điều chỉnh tỷ giá là chỉ số giá tiêu dùng được kiểm soát ở mức thấp trong 5 tháng đầu năm và tỷ giá đã duy trì ổn định trong gần một năm qua.

Cơ quan này cũng cho rằng trong những tháng đầu năm 2014, thị trường tiền tệ, ngoại hối diễn biến ổn định, cung cầu ngoại tệ vẫn đảm bảo (5 tháng đầu năm cả nước xuất siêu 1,6 tỉ đô la Mỹ, cán cân thanh toán tổng thể thặng dư trên 10 tỉ đô la Mỹ), huy động vốn của hệ thống các tổ chức tín dụng vẫn ở mức cao.

Trong điều kiện lạm phát được kiểm soát ở mức thấp, để góp phần hỗ trợ xuất khẩu trong 6 tháng cuối năm, qua đó hỗ trợ tăng trưởng kinh tế theo mục tiêu đề ra, NHNN chủ động điều chỉnh tăng tỷ giá. Sau khi điều chỉnh tăng tỷ giá, NHNN sẽ đảm bảo thực hiện đồng bộ các biện pháp và công cụ chỉnh sách để ổn định tỷ giá và thị trường ngoại hối trên mặt bằng giá mới.

Sở dĩ động thái này đã được dự báo trước là do trong gần 1 tháng nay, khi tỷ giá có những biến động tăng lên, chạm trần thì NHNN đã không có động thái can thiệp cụ thể nào như không cung cấp thêm nguồn ngoại tệ cho các ngân hàng, cho dù nguồn cung ngoại tệ dạo gần đây khá dồi dào. Điều này đã khiến cho cả thị trường và ngân hàng đều cho rằng khả năng điều chỉnh tỷ giá là rất lớn, và đã có những động thái đón chờ khả năng này.

Theo Phó tổng giám đốc phụ trách ngoại hối của một ngân hàng lớn thì một trong các lý do quan trọng, là hiện tại, áp lực lên tỷ giá do nhu cầu mua ngoại tệ để nhập khẩu hàng hóa là không đáng kể, nhưng tại các ngân hàng, việc cần mua ngoại tệ để đưa trạng thái ngoại tệ về mức dương là có vì đa phần các ngân hàng đã chuyển ngoại tệ thành tiền đồng cho vay với lãi suất cao hơn.

Đồng thời theo một chuyên gia tài chính, hiện tại các ngân hàng được phép duy trì trạng thái ngoại tệ trong ngày ở mức +/- 20% vốn tự có, nên thay vì để trạng thái ngoại tệ âm như trước, các ngân hàng đã tăng lượng ngoại tệ nắm giữ để có lãi khi tỷ giá điều chỉnh thực sự. Và điều này đã trở  thành hiện thực.

Khi nhu cầu mua của các ngân hàng tăng, cùng với nhu cầu nhập khẩu xăng dầu tăng lên, mà không có động thái can thiệp thì tỷ giá liên tục duy trì ở mức trần trong thời gian dài. Lúc này thanh khoản ngoại tệ bắt đầu có dấu hiệu căng thẳng hơn.

Trong khi đó, ở phía doanh nghiệp xuất khẩu, khi tỷ giá duy trì ở mức cao trong thời gian qua đã khiến nhiều doanh nghiệp quyết định không chốt giá bán kỳ hạn cho các ngân hàng mà giữ lại,  kỳ vọng NHNN sẽ điều chỉnh tỷ giá, tạo nên lực ép lên các ngân hàng.

Một mặt khác, trong chương trình "Dân hỏi bộ trưởng trả lời" phát sóng ngày 8-6, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình cho rằng tỷ giá sẽ không điều chỉnh quá 2%, thay vì khoảng 1% như phát biểu của thống đốc từ đầu năm, điều này tạo ra tâm lý chờ đợi sự phá giá mạnh hơn đối với tiền đồng.

"Nếu có điều chỉnh tỷ giá lúc này, không phải do NHNN thiếu ngoại tệ, mà chỉ do NHNN muốn hỗ trợ xuất khẩu sau khi tỷ giá điều chỉnh lần gần nhất là từ ngày 28-6 năm trước" - Vị Phó Tổng giám đốc ngân hàng nói trên nói với TBKTSG Online.