Sự ổn định này có sự đóng góp từ cả những yếu tố trong nước và sự hậu thuẫn của các nhân tố quốc tế.  

 Ảnh minh họa

Những yếu tố “khác lạ” trên thị trường ngoại hối trong nước

Năm 2019 mới chỉ trôi qua được hơn 1 tháng nhưng trên thị trường ngoại hối đã bắt đầu xuất hiện nhiều diễn biến “lạ” và phát đi những tín hiệu đầu tiên về xu hướng của tỷ giá trong thời gian sắp tới.

Theo đó, ngay ngày giao dịch đầu tiên của năm 2019 (2/1), Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nâng giá mua vào USD thêm 500 đồng lên mức 23.200 VND/USD. Đáng chú ý, đây là lần đầu tiên trong gần một năm qua, nhà điều hành thay đổi giá mua vào USD.

Với việc điều chỉnh này, giá mua vào USD của NHNN đã chuyển từ trạng thái thấp hơn trước đó trong năm 2018 sang cao hơn giá mua USD được các ngân hàng niêm yết.

Trao đổi với tờ VnEconomy một lãnh đạo của NHNN cho biết, bên cạnh yêu cầu nâng giá để phản ánh đúng thị trường thì trong hệ thống ngân hàng có biểu hiện dư cung ngoại tệ, việc điều hành hướng tới khơi thông hợp lí…

Trong một diễn biến khác, tại buổi họp Chính phủ thường kỳ sáng nay (31/1), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, trong tháng 1, NHNN đã mua vào hơn 4 tỉ USD dự trữ ngoại hối.

Bất chấp động thái mua ròng mạnh của NHNN, giá USD trên cả thị trường ngân hàng và thị trường chợ đen đều diễn biến ổn định thậm chí giảm trong hơn một tháng qua, cho dù đây là khoảng thời gian các doanh nghiệp có nhu cầu lớn về ngoại tệ để nhập khẩu hàng hóa cho dịp Tết.

Theo đó, tại Vietcombank tỷ giá mua – bán USD niêm yết cho ngày 13/2 là 23.155 - 23.245 VND/USD, giá mua và giá bán tương đương với với mức đóng cửa năm 2018.

Trên thị trường chợ đen, xu hướng sụt giảm còn diễn ra rõ ràng hơn khi tính từ đầu năm giá USD đã giảm khoảng 40 đồng/USD ở cả hai chiều mua và bán, giao dịch ở mức 23.210 - 23.240 VND/USD.

Đáng chú ý, hiện tại giá bán USD chợ đen đã xuống thấp hơn giá bán USD tại các ngân hàng từ 10 - 20 đồng/USD. Đây là một diễn biến lạ, khác hẳn tình trạng giá chợ đen cao hơn giá ngân hàng trong suốt gần 6 tháng cuối năm 2018.

Nguyên nhân từ đâu?

Sự “khác lạ” của thị trường ngoại tệ trong khoảng thời gian đầu năm 2019 có sự đóng góp của cả yếu tố bên trong và sự hậu thuẫn của thị trường quốc tế. Theo đó, yếu tố bên trong bao gồm sự gia tăng của các nguồn cung ngoại tệ và hoạt động điều hành chủ động của NHNN. Yếu tố hậu thuẫn bên ngoài đến từ xu hướng ôn hòa trong chính sách tiền tệ của Fed và sự phục hồi của đồng nhân dân tệ.

Nguồn cung ngoại tệ dồi dào

Phát biểu tại chương trình Xuân quê hương 2019, Tổng Bí thư - Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cho biết lượng kiều hối đổ về Việt Nam trong năm 2018 ước đạt khoảng 16 tỉ USD. Con số này gấp hơn 100 lần so với năm 1993 và tăng 2,2 tỉ USD so với năm 2017.

Như thông lệ hàng năm những ngày cận Tết cũng là thời gian cao điểm kiều hối tập trung chuyển về nước, chưa kể Việt kiều về quê ăn Tết mang theo ngoại tệ. Do đó, có thể một nguồn cung ngoại tệ lớn đã được bổ sung vào thị trường thông qua dòng kiều hối trong những tháng gần Tết.

Bên cạnh đó, trong tháng 1/2019, Vietcombank cho biết đã phát hành riêng lẻ thành công hơn 111 triệu cổ phiếu mới cho quỹ đầu tư quốc gia của Singapore (GIC Private Limited - GIC) và Ngân hàng Mizuho của Nhật Bản (Mizuho Bank Ltd) và thu về khoảng khoảng 265 triệu USD. Và đây cũng là một nguồn cung ngoại tệ khá lớn cho hệ thống ngân hàng trong giai đoạn cận Tết.

Như vậy, trong những tháng đầu năm 2019 nguồn cung ngoại tệ đã có nhiều diễn biến thuận lợi và có thể là nguyên nhân chính góp phần làm lặng sóng “tỷ giá”.

Ngoài ra, một yếu tố khác giúp tỷ giá ổn định trong thời gian vừa qua chính là phương thức điều hành chủ động của NHNN thông qua động thái bán ngoại tệ kỳ hạn (forward) cho các tổ chức tín dụng trong hai ngày 23/11 và 26/11/2018.

Trong đó, đáng chú ý, ngày đến hạn (ngày các nhà băng nhận về USD) của đợt mua này là ngày 31/1/2019, tức trước Tết Nguyên đán hai tuần. Việc bán kì hạn ngoại tệ như một cam kết "bảo hiểm" nguồn cung, giãn cầu ngoại tệ nhằm tạo sự ổn định cho thị trường ngoại tệ.

Sự ôn hòa hơn của Fed và xu hướng hồi phục của đồng Nhân dân tệ

Trong những tháng gần đây Fed đã tỏ ra “ôn hòa” hơn trong các động thái chính sách của mình. Rõ ràng nhất là tại cuộc họp chính sách tháng 1/2019, Fed đã quyết định giữ nguyên mức lãi suất cho vay qua đêm trong khoảng 2,25 – 2,5%.

Bên cạnh đó, một động thái đánh dấu sự thay đổi lớn trong hoạt động điều hành của Fed là khi cơ quan này đã bỏ cụm từ thể hiện có thể nâng lãi suất thêm (further gradual increases) như đã đề cập trong các cuộc họp trước đó. Điều này báo hiệu sự linh hoạt hơn trong quá trình điều hành chính sách tiền tệ.

Phản ứng trước các thông tin từ Fed, chỉ số US dollar Index đo lường sức mạnh của đồng bạc xanh đã liên tục lao dốc trong tháng 1/2019 và có lúc đã chạm mức thấp nhất trong gần 3 tháng.

Mặc dù đồng USD đã bắt đầu hồi phục trở lại trong những ngày gần đây do lo ngại về xung đột thương mại Mỹ - Trung nóng trở lại và nhà đầu tư quay về tìm kiếm nơi trú ẩn an toàn tại đồng USD. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia quốc tế nhận định với xu hướng ôn hòa hơn của Fed thì đồng bạc xanh khó có khả năng tăng giá mạnh trong năm 2019.

Trước đó, đồng USD đã liên tục tăng giá trong những tháng cuối năm 2018 do các động thái tăng lãi suất của Fed. Và khi Fed trở nên ôn hòa hơn, đồng USD thiếu đi một phần hậu thuẫn khiến cho nó trở nên yếu hơn, điều này tác động làm ổn định tỷ giá trong nước.

Cùng với sự ổn định trở lại của đồng bạc xanh, đồng nhân dân tệ của Trung Quốc cũng đã có một khoảng thời gian tăng giá mạnh. Theo đó, tính từ đầu năm tới nay đồng nhân dân tệ đã tăng khoảng 1,1% so với đồng USD và tăng khoảng 3% so với mức đáy được tạo lập vào cuối tháng 10. Với mối quan hệ kinh tế chặt chẽ giữa Việt Nam và Trung Quốc, việc đồng nhân dân tệ phục hồi trở lại đã làm giảm sức ép mất giá của tiền đồng.

Diễn biến tỷ giá CNY/USD trong 6 tháng trở lại đây (Nguồn: Bloomberg)

Theo Kinh tế & Tiêu dùng