Theo các điều luật do EU ban hành vào cuối năm 2020, liên minh có quyền giữ lại các khoản tài trợ từ ngân sách chung dành cho những nước thành viên bị Brussels đánh giá là đang chống lại các quy định của khối. Nước hiện đứng đầu danh sách đen này là Ba Lan, nơi chính phủ của Thủ tướng Mateusz Morawiecki vừa cho triển khai một loạt chính sách bị coi là "đi ngược lại luật pháp EU".

"Chúng tôi mong đợi Ủy ban châu Âu (EC) sẽ hành động một cách nhất quán và tuân theo những gì Chủ tịch von der Leyen đã phát biểu trong phiên thảo luận toàn thể gần đây nhất của chúng ta về chủ đề này. Lời nói cần phải được biến thành hành động", Chủ tịch Nghị viện châu Âu Maria Sassoli cho biết sau thông báo khởi kiện EC ngày 29/10.

Warsaw từ lâu đã mâu thuẫn với Brussels về các tiêu chuẩn dân chủ và tính độc lập của cơ quan tư pháp. Song, việc Tòa án Hiến pháp Ba Lan ngày 7/10 ra phán quyết rằng một số phần trong luật pháp EU không phù hợp với hiến pháp của nước này, đã đẩy Warsaw và Brussels vào thế đối đầu hoàn toàn.

Tòa án Công lý châu Âu hồi đầu tuần này ra lệnh cho Ba Lan nộp phạt 1 triệu Euro mỗi ngày cho đến khi điều chỉnh hệ thống tư pháp trong nước phù hợp với các tiêu chuẩn của EU. Trước đó, EC cũng yêu cầu Warsaw đảo ngược một số quy định mới với các tòa án để đổi lấy việc được giải ngân những khoản vay và tài trợ trị giá 36 tỷ Euro nhằm giúp Ba Lan phục hồi sau đại dịch Covid-19.

Tuy nhiên, Warsaw lên án các động thái trên là "những biện pháp xử phạt bất hợp pháp". Thủ tướng Ba Lan cũng cảnh báo nước này sẽ "tự vệ" nếu EU "gây chiến" bằng cách giữ lại tài trợ.

Tác giả: Tuấn Anh