Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu tại Washington, DC ngày 4/2/2021. (Nguồn: AFP/TTXVN)

Ngày 4/2, tân Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có bài phát biểu quan trọng đầu tiên về chính sách đối ngoại kể từ khi ông nhậm chức ngày 20/1 vừa qua, trong đó khẳng định nước Mỹ và nền ngoại giao của nước này đang trở lại.

Theo phóng viên TTXVN tại Washington, bài phát biểu trên được đưa ra khi ông Biden có chuyến thăm trụ sở Bộ Ngoại giao và có cuộc gặp với  tân Ngoại trưởng Antony Blinken cùng các nhân viên ngành ngoại giao Mỹ. Cùng đi với ông có Phó Tổng thống Kamala Harris.

Trong bài phát biểu, Tổng thống Biden cam kết về một kỷ nguyên mới đối với nước Mỹ sau khi người tiền nhiệm Donald Trump triển khai chính sách ngoại giao "không có hệ thống."

Tân Tổng thống Biden khẳng định nước Mỹ sẽ cạnh tranh từ một vị thế có sức mạnh bằng cách tái thiết trong nước, hợp tác với các đồng minh và đối tác, đồng thời đổi mới vai trò của Washington trong các thể chế quốc tế và giành lại uy tín và quyền lực đạo đức.

Bài phát biểu của ông Biden đã thể hiện rõ sự khác biệt so với chính sách "Nước Mỹ trước tiên" của cựu Tổng thống Donald Trump, trong đó nổi bật là việc "hàn gắn" mối quan hệ đồng minh vốn bị tổn thương dưới chính quyền tiền nhiệm.

Tổng thống Biden khẳng định mối quan hệ đồng minh là trong số tài sản quý giá nhất của nước Mỹ, đồng thời cam kết Washington sẽ sát cánh với những nước này trong nhiều vấn đề chung như chống biến đổi khí hậu và đại dịch COVID-19.

Ông Biden nêu rõ trong hai tuần qua, ông đã có các cuộc điện đàm với nhiều lãnh đạo các nước đồng minh thân cận nhất, gồm Canada, Mexico, Anh, Đức và Pháp, nhằm tái xây dựng mối quan hệ mà ông cho là bị xói mòn sau 4 năm qua.

Theo Tổng thống Biden, nước Mỹ không thể "vắng mặt" lâu hơn nữa trên trường quốc tế.

Tổng thống Biden cũng cho biết ông sẽ tìm cách khôi phục vị thế và uy tín của Mỹ sau khi xảy ra vụ bạo loạn tại trụ sở Quốc hội Mỹ hôm 6/1 vừa qua.

Bài phát biểu còn đề cập đến quan điểm của chính quyền mới trong việc xử lý loạt điểm nóng, bao gồm cuộc nội chiến tại Yemen, quan hệ thương mại với Trung Quốc và căng thẳng với Nga.

Tân Tổng thống Mỹ khẳng định Washington sẽ không nhân nhượng liên quan đến nhiều vấn đề như an ninh mạng hay can thiệp cuộc bầu cử.

Tuy nhiên, ông Biden cho biết sẵn sàng hợp tác với Kremlin trong một số lĩnh vực, trong đó có Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược mới (New START) mà hai nước mới gia hạn thêm 5 năm.

Ông Biden nhấn mạnh đến chính sách đối ngoại cứng rắn với Trung Quốc trong nhiệm kỳ của mình, nhưng vẫn cho biết sẵn sàng hợp tác với Bắc Kinh nếu điều đó nằm trong lợi ích của Washington.

Liên quan tới tình hình Yemen, Tổng thống Mỹ tuyên bố sẽ không ủng hộ “các chiến dịch tấn công” tại Yemen và chấm dứt toàn bộ hỗ trợ bao gồm các thương vụ bán vũ khí cho đồng minh Saudi Araba để phục vụ cho cuộc chiến này.

Thay vào đó, ông cam kết tăng cường viện trợ nhân đạo cho người dân Yemen và chấm dứt cuộc nội chiến tại quốc gia Bắc Phi này.

Ông cũng bổ nhiệm nhà ngoại giao kỳ cựu Timothy Lenderking làm đặc phái viên của Mỹ về Yemen để hỗ trợ nỗ lực của  Liên hợp quốc trong việc tìm kiếm một lệnh ngừng bắn và nối lại các cuộc hòa đàm.

Một sự thay đổi rõ rệt trong chính sách đối ngoại của ông Biden so với người tiền nhiệm là vấn đề di cư.

Tổng thống Biden cho biết Mỹ sẽ nâng hạn ngạch tiếp nhận người tị nạn lên tới 125.000 người trong tài khóa đầu tiên của nhiệm kỳ, cao hơn nhiều so với mức 15.000 người mà cựu Tổng thống Trump phê chuẩn.

Ông cũng cam kết bảo vệ quyền của người LGBTQ trên toàn thế giới./.

Tác giả: Đặng Huyền-Thanh Hương