Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa công bố kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật trong công tác quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai, quản lý và khai thác tài nguyên khoáng sản, bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh Kiên Giang giai đoạn 2011 - 2017, qua đó đã xác định hàng loạt sai phạm trong công tác quản lý Nhà nước.

Theo kết luận thanh tra, trong giai đoạn từ năm 2016 đến tháng 6/2018, UBND huyện Phú Quốc và UBND các xã, thị trấn trực thuộc đã buông lỏng quản lý về đất đai, về trật tự xây dựng đô thị, dẫn tới nhiều tổ chức, cá nhân xây dựng hạ tầng trái phép trên đất nông nghiệp nhằm mục đích phân lô, tách thửa đất nông nghiệp với diện tích nhỏ để chuyển nhượng.

Người dân địa phương tranh chấp đòi lại lối đi bị chủ đầu tư một dự án tại ấp Cửa Lấp, xã Dương Tơ tự ý rào lại. (Ảnh: Khoa Nam)

Đáng chú ý, từ tháng 1/2016 đến tháng 6/2017, Sở Tài nguyên - Môi trường tỉnh Kiên Giang cho phép tách 17.808 thửa đất nông nghiệp với diện tích nhỏ (dưới 500m2) trên địa bàn huyện Phú Quốc, dẫn tới tình trạng chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn huyện đảo này diễn ra hết sức phức tạp, gây khó khăn trong công tác quản lý đất đai.

“Việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp của các thửa đất được phân lô không vì mục đích sản xuất nông nghiệp, gây khó khăn cho công tác quản lý đất đai và đặc biệt trong việc thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng để thực hiện các dự án đầu tư theo quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt”, kết luận thanh tra nêu rõ.

Kết luận thanh tra cũng xác định Sở Nông nghiệp - Phát triển nông thôn tỉnh Kiên Giang, Ban Quản lý rừng phòng hộ Phú Quốc và Vườn Quốc gia Phú Quốc đã buông lỏng quản lý, dẫn tới tình trạng các hộ dân lấn chiếm đất rừng diễn ra trong một thời gian dài nhưng chậm được ngăn chặn xử lý. Thậm chí, có một số hộ dân được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chồng lấn với diện tích dã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Vườn Quốc gia Phú Quốc.

Mặt khác, việc UBND tỉnh Kiên Giang không giao cho chủ rừng hoặc đơn vị có chức năng khai thác để khai thác tận thu gỗ rừng tại dự án Khu du lịch sinh thái Bãi Dài do CTCP Đầu tư phát triển du lịch Phú Quốc làm chủ đầu tư là vi phạm pháp luật.

Mặc dù hiện nay, UBND tỉnh Kiên Giang đã tổ chức phân loại, định giá số lượng gỗ và CTCP Đầu tư phát triển du lịch Phú Quốc đã nộp vào ngân sách nhà nước hơn 16 tỉ đồng tiền tận thu gỗ, song Thanh tra Chính phủ vẫn cảnh báo nguy cơ thất thoát hơn 12.930m3 gỗ.

Theo kết luận của cơ quan thanh tra, trong giai đoạn từ tháng 1/2016 đến 31/12/2017, Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang phê duyệt không đúng thẩm quyền đơn giá đất cụ thể để làm căn cứ thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với 16 dự án, là vi phạm quy định của luật Đất đai.

Sở Tài chính tỉnh Kiên Giang xác định sai giá đất cụ thể để làm căn cứ thu tiền sử dụng đất đối với CTCP Sài Gòn Sovico Phú Quốc, chủ đầu tư khu du lịch sinh thái đảo Phú Quốc, phải truy thu về ngân sách nhà nước số tiền hơn 17 tỷ đồng.

UBND tỉnh Kiên Giang xác nhận ưu đãi cho Công ty TNHH Ngôi Sao, chủ đầu tư khu du lịch sinh thái Ngôi Sao không đúng quy định pháp luật, phải truy thu cho ngân sách hơn 62 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, Cục Thuế tỉnh Kiên Giang giảm 50% tiền sử dụng đất đối với một số chủ đầu tư chưa đúng quy định, phải thu hồi số tiền hơn 255 tỷ đồng.

Quá trình thanh tra còn làm rõ UBND tỉnh Kiên Giang chưa chú trọng đúng mức đến công tác bảo vệ môi trường nói chung, trong đó có việc xử lý rác thải, nước thải; đặc biệt là trên địa bàn huyện Phú Quốc...

Ngoài ra, trong thời kỳ từ năm 2011 - 2014, toàn bộ 145/145 đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn tỉnh Kiên Giang không lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chi tiết, vi phạm luật Đất đai 2003.

Mặt khác, Thanh tra Chính phủ cho rằng, việc chưa kiểm tra, giám sát thường xuyên đã dẫn đến nhiều dự án đầu tư chậm tiến độ trong thời gian dài; có trường hợp đã được gia hạn tiến độ nhiều lần nhưng chậm được xử lý theo quy định, gây lãng phí nguồn tài nguyên đất, đặc biệt là các dự án đầu tư trên địa bàn huyện Phú Quốc.

"Trên cơ sở kết quả thanh tra, TTCP đề nghị UBND tỉnh Kiên Giang đạo các cơ quan chức năng thực hiện các bước theo quy định của pháp luật để xem xét thu hồi chủ trương đầu tư, thu hồi đất đối với 43 dự án đầu tư chậm tiến độ nhiều năm", kết luận của TTCP nêu rõ.

Kết luận thanh tra nhấn mạnh Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang thời kỳ 2011 - 2017 chịu trách nhiệm trong công tác chỉ đạo, điều hành chung; thủ trưởng các sở, ngành và chủ tịch UBND các huyện, thành phố trực thuộc chịu trách nhiệm chính đối với vi phạm, thiếu sót tại kết luận thanh tra.

TTCP nêu rõ Chủ tịch và các Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang có liên quan kiểm điểm trách nhiệm để xảy ra những thiếu sót, vi phạm nêu trên. Đồng thời, tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm những tập thể, cá nhân có sai phạm.

Thảo Nhi