Cách đây gần hai tháng, ngày 12/4/2023, trong thông báo kết luận buổi làm việc của lãnh đạo Bộ GD&ĐT với NXB Giáo dục Việt Nam có đoạn: “Cân nhắc thời điểm đăng tải sách giáo khoa PDF trong trường hợp sách giáo khoa chậm tiến độ, công bố rộng rãi để xã hội biết và đảm bảo ngưởi dùng dễ tiếp cận và dễ sử dụng.”

Điều này tạo nên một làn sóng phản ứng trong dư luận. Trước tình hình này, đại diện NXB Giáo dục Việt Nam, ông Nguyễn Văn Tùng, đã phải đăng đàn, trấn an dư luận. Ông Tùng cho biết, sách giáo khoa các lớp 4, 8, 11 của NXB Giáo dục Việt Nam dự kiến phát hành ngày 15/6/ 2023.

Ngày 10/5/2023, trong buổi làm việc với Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại trụ sở Văn phòng Chính phủ về vấn đề học phí và sách giáo khoa NXB Giáo dục Việt Nam cho biết: “Tính đến ngày 30/4, tỉ lệ in sách giáo khoa (của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam) theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 cho các khối lớp lớp 4, 8, 11 đạt 79%.”

Trong cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5/2023 diễn ra vào chiều 3/6 tại Hà Nội, giải thích về tình trạng thiếu SGK, nhất là SGK lớp 4, 8, 11 theo chương trình giáo dục phổ thông mới, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cho biết: "Nguyên nhân một phần do các địa phương năm nay chọn sách chậm, một phần chờ phê duyệt giá ở một vài địa phương".

Tuy nhiên, theo lời Thứ trưởng Sơn, hiện tại các địa phương đã phê duyệt đầy đủ các loại sách. Bộ đã mở thầu in gần 80% số sách lớp 4, 8, 11 và sẽ in đủ số lượng này trong tháng 6.

"Đến ngày hôm qua đã tổ chức mở thầu việc in gần 80% số sách, còn khoảng 20% trên cơ sở các địa phương đã báo về đầy đủ để NXB Giáo dục Việt Nam lên kế hoạch tổ chức in. Trong tháng 6 sẽ in đủ 80% và tiếp tục sẽ in hoàn thành để kịp cho năm học mới, đủ sách cho các khối lớp 4, 8, 11. Như vậy sẽ hoàn thành đủ sách cho phổ thông", ông Sơn cho hay.

Nỗi lo thiếu sách trước năm học mới là hoàn toàn có căn cứ.

Làm thế nào để hoàn thành?

Con số 79% sách giáo khoa các lớp 4, 8, 11 của NXB Giáo dục Việt Nam khiến chúng tôi không khỏi băn khoăn, vì bằng nguồn tin của mình, chúng tôi đang có trong tay các thông báo mời nhà cung cấp in sách giáo khoa 4, 8, 11 của NXB Giáo dục Việt Nam.

Theo các thông báo này, thì thời điểm mở hồ sơ dự thầu là 9 giờ 00 phút ngày 21 tháng 5 năm 2023. Theo đó, hàng chục ngày sau NXB Giáo dục Việt Nam mới quyết định được việc lựa chọn đối tác in và cung cấp sách cho các kho tại Hà Nội, Tp.Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và Cần Thơ. Nếu như lựa chọn được đối tác in trong buổi mở hồ sơ mời thầu đó, thì chắc chắn cũng không thể có sách ngay được. Vậy thì sách đâu mà trong báo cáo NXB cho biết đã hoàn thành 79%? Làm thế nào để NXB Giáo dục Việt Nam hoàn thành 79% việc in sách giáo khoa 4, 8, 11 khi chưa lựa chọn được nhà thầu?

Một lí do nữa là, ở thời điểm trên mới có 37/63 tỉnh, thành phố chọn xong sách giáo khoa lớp 4, 8, 11. Còn tới 26 địa phương chưa có quyết định phê duyệt sách giáo khoa, dựa vào đâu NXB Giáo dục Việt Nam tính ra số lượng sách giáo khoa để có con số 79%?

Tính đến ngày 30/4/3023 tỉ lệ in sách giáo khoa của NXB Giáo dục Việt Nam theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 cho các khối lớp 4,8,11 đạt 79%. Trong khi đó, trên thực tế ngày 5/5/2023 Nhà xuất bản mới có công văn mời thầu in sách giáo khoa lớp 4,8,11 để nhập các kho sách ở Hà Nội, Đà Nẵng, Tp.HCM và Cần Thơ. Thời gian mở thầu là 9h ngày 21/5/2023. Như vậy, có nghĩa là số liệu 79% sách giáo khoa mà NXB báo cáo với Phó Thủ tướng đã được in trước khi đấu thầu là không có thực?”.

Tác giả: Khánh Linh