Ông Vũ Huy Hoàng làm Bộ trưởng Công Thương từ 8/2007 đến 4/2016, chịu trách nhiệm về quản lý ngành công thương và có quyền, nghĩa vụ của chủ sở hữu nhà nước với doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp khác thuộc Bộ Công Thương, trong đó có Tổng công ty Cổ phần Bia Rượu Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) .

Từ 2008 đến khi nhà nước thoái vốn vào năm 2017, vốn nhà nước tại Sabeco chiếm 89,59% nên đây được coi là "doanh nghiệp nhà nước". Bộ Công Thương là đại diện chủ sở hữu nhà nước với phần vốn góp tại Sabeco, Vụ Công nghiệp nhẹ theo dõi, quản lý chính.

Sabeco quản lý khu đất số 2-4-6 Hai Bà Trưng, phường Bến Nghé, quận 1, TP HCM, rộng 6.080 m2 được dùng để sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp, nộp tiền thuê đất hàng năm.

Ông Hoàng lúc bị khởi tố tháng 7/2020. Ảnh: Bộ Công an.

Theo cáo buộc của VKSND Tối cao, từ năm 2012 đến 2016, ông Hoàng với vai trò người đứng đầu Bộ Công Thương đã chỉ đạo Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa và ông Phan Chí Dũng, Vụ trưởng Công nghiệp nhẹ, ra các văn bản yêu cầu Sabeco dùng quyền sử dụng khu đất tại số 2-4-6 Hai Bà Trưng và tiền của Sabeco để góp vốn với các doanh nghiệp tư nhân thành lập Sabeco Pearl.

Sabeco sau đó dùng pháp nhân Sabeco Pearl để thực hiện dự án xây dựng khách sạn 6 sao, trung tâm thương mại, hội nghị, hội thảo và văn phòng cho thuê tại khu đất này.

Sabeco Pearl không thuộc đối tượng được thuê đất chỉ định. Tuy nhiên dựa vào đề nghị của Sabeco, ông Nguyễn Hữu Tín, Phó chủ tịch UBND TP HCM, cùng thuộc cấp đã giao cho Sabeco Pearl được làm chủ đầu tư dự án, nộp tiền thực hiện nghĩa vụ tài chính và thuê đất không qua đấu giá. Giá trị quyền sử dụng đất tại thời điểm ban hành quyết định cho thuê là 1.000 tỷ đồng, trong khi thực tế 3.800 tỷ đồng, cáo trạng nêu.

Cùng thời gian này, Chính phủ ban hành nghị quyết yêu cầu các tập đoàn kinh tế, tổng công ty Nhà nước tập trung vốn đầu tư vào các ngành kinh doanh chính, không đầu tư ngoài ngành nhất là các lĩnh vực tài chính, bất động sản. Với tổng công ty đã đầu tư vào các lĩnh vực này phải sớm có kế hoạch thoái vốn, tiến tới chấm dứt kinh doanh.

VKSND Tối cao cáo buộc dù có nghị quyết song ông Hoàng và hai thuộc cấp ở Bộ Công thương vẫn chỉ đạo Sabeco thực hiện đầu tư dự án bất động sản khi đây không phải ngành kinh doanh chính. Sau khi Sabeco thực hiện xong các thủ tục pháp lý đầu tư dự án cho liên danh Sabeco Pearl đã đề nghị UBND TP HCM chấp thuận bổ sung chức năng căn hộ ở cho dự án.

Ông Hoàng chỉ đạo Sabeco thoái toàn bộ vốn góp (chuyển nhượng vốn) của Sabeco trong dự án này để doanh nghiệp tư nhân tham gia liên doanh. Từ đó, Sabeco hoàn tất việc chuyển quyền quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước là khu đất 6.080 m2 tại số 2-4-6 có giá trị hơn 3.800 tỷ đồng sang cho tư nhân trái pháp luật; gây thiệt hại hơn 2.700 tỷ đồng.

Trong vụ án này, ông Hoàng bị cáo buộc có vai trò chính, trực tiếp gây ra thiệt hại trên. Bà Hồ Thị Kim Thoa và Phan Chí Dũng bị xác định là đồng phạm giúp sức cho ông Hoàng. Hai bị can trực tiếp ký các văn bản đề xuất ông Hoàng và lãnh đạo Bộ duyệt chủ trương cho Sabeco thực hiện dự án bất động sản trong khi đây không phải là ngành nghề kinh doanh chính.

Bà Thoa và ông Dũng cũng tham mưu cho lãnh đạo Bộ chỉ đạo Sabeco thoái toàn bộ cổ phần góp vốn tại Sabeco Pearl và duyệt giá cổ phần làm giá khởi điểm để đấu giá thấp hơn giá trị thực tế.

Khu đất vàng 2-4-6 Hai Bà Trưng. Ảnh: Hữu Khoa.

Liên quan vụ án, hàng loạt người khác như ông Nguyễn Đăng Tuất (nguyên chủ tịch HĐQT Sabeco, phụ trách phân ban quản lý vốn nhà nước) cùng nhiều lãnh đạo Sabeco và thứ trưởng Bộ Công thương Cao Quốc Hưng, bị nhận định có sai phạm nhưng chủ yếu thực hiện theo mệnh lệch, chỉ đạo của cấp trên nên không bị xử lý hình sự. Tuy nhiên, cơ quan điều tra kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý nghiêm về mặt Đảng và chính quyền với những người này.

Hiện, nhà chức trách đề nghị UBND TP HCM ngừng mọi giao dịch, chuyển nhượng cổ phần, thay đổi người đại diện pháp luật của Công ty cổ phần Đầu tư Quảng trường Mê Linh (tiền thân của Sabeco Pearl); giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh tại trụ sở là khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng...

Từ những sai phạm trên, ông Hoàng, Dũng bị truy tố về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí, theo khoản 3 điều 219 Bộ luật Hình sự; khung hình phạt 10-20 năm tù. Bà Thoa đã bỏ trốn, cơ quan điều tra đã tạm định chỉ điều tra bị can và phát lệnh truy nã để khi nào bắt được sẽ xử lý sau.

8 cựu cán bộ của TP HCM cùng bị truy tố về tội Vi phạm các quy định về quản lý đất đai, theo khoản 3 điều 229 Bộ luật Hình sự, gồm: ông Nguyễn Hữu Tín (63 tuổi, cựu phó Chủ tịch UBND TP HCM), Lâm Nguyên Khôi (65 tuổi, cựu phó giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư), Đào Anh Kiệt (63 tuổi, cựu giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường), Lê Văn Thanh (58 tuổi, cựu phó chánh Văn phòng UBND thành phố), Lê Quang Minh (63 tuổi, cựu trưởng phòng Phát triển hạ tầng, Sở Kế hoạch và Đầu tư), Nguyễn Thanh Chương (46 tuổi, cựu trưởng phòng Đô thị, Văn phòng UBND TP HCM), Trương Văn Út (50 tuổi, cựu phó phòng Quản lý đất, Sở Tài nguyên và Môi trường), Nguyễn Lan Châu (45 tuổi, cựu chuyên viên Phòng Quản lý đất, Sở Tài nguyên và Môi trường). Trong 10 bị can, ông Hoàng, Khôi, Thanh, Minh, Châu được áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú.

Vụ án sẽ được xét xử từ ngày 7/1 đến 14/1 tại TAND Hà Nội.

Đây là vụ án thứ 2 ông Tín và Kiệt hầu toà do liên quan giao "đất vàng" ở Sài Gòn trái quy định. Đầu năm 2020, ông Tín bị phạt 7 năm tù, Kiệt 6 năm 6 tháng tù vì giao "đất vàng" cho Phan Văn Anh Vũ.

Tác giả: Phạm Dự