Thiệt hại của Nhà nước trong vụ án này được cho là 725 tỷ đồng. Đây là vụ án kinh tế thứ 4 cựu bộ trưởng Giao thông vận tải (GTVT) Đinh La Thăng bị buộc trách nhiệm.

Cơ quan công tố cáo buộc, tháng 2/2012, do quen biết Đinh Ngọc Hệ (tức Út "Trọc", Phó giám đốc Tổng Công ty Thái Sơn, Bộ Quốc phòng), ông Thăng đã chỉ đạo Dương Tuấn Minh (Tổng giám đốc Tổng Công ty Cửu Long, quản lý cao tốc Trung Lương) tạo điều kiện để công ty của thượng tá quân đội mua được quyền thu phí. Do Công ty Yên Khánh của mình không có năng lực tài chính, đang kinh doanh thua lỗ, không đủ điều kiện tham gia đấu giá, Hệ chỉ đạo cấp dưới làm hồ sơ giả và mua được quyền thu phí cao tốc Trung Lương với giá 2.004 tỷ đồng.

Cáo trạng cho rằng, nhờ sự giúp đỡ của ông Thăng, Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường và nhiều người khác, Hệ và đồng phạm có cơ hội sử dụng phần mềm giấu doanh thu, chiếm đoạt 725 tỷ đồng của Nhà nước.

Ông Đinh La Thăng tại toà. Ảnh: Hữu Khoa.

Trong 7 ngày xét xử, nhiều lần ông Thăng phủ nhận có quen biết Hệ trước khi Bộ GTVT cho đấu giá quyền thu phí cao tốc; không gọi điện tác động cấp dưới để doanh nghiệp của ông này trúng đấu giá; đã giao nhiệm vụ cho ông Nguyễn Hồng Trường thực hiện xuyên suốt đề án.

Cựu bộ trưởng nói cả quá trình thực hiện đề án chỉ ký một văn bản trình Thủ tướng, một văn bản thành lập Hội đồng đấu giá và một bút phê vào tờ trình của Thứ trưởng Nguyễn Văn Thể (hiện là Bộ trưởng GTVT) khi Công ty Yên Khánh vi phạm nghĩa vụ thanh toán tiền - tức là lúc việc chuyển giao quyền thu phí cho doanh nghiệp đã hoàn tất.

Theo đó, ông Thăng cho rằng không thể bị cáo buộc "chịu trách nhiệm chính" về vụ án. Ông chỉ nhìn nhận có trách nhiệm hành chính - chính trị vì là người đứng đầu Bộ GTVT, không chịu trách nhiệm hình sự.

Nguyên thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường thừa nhận là người chịu trách nhiệm xuyên suốt quá trình xây dựng đề án bán quyền thu phí. Trong một năm rưỡi đó ông không bị ai tác động, không biết hồ sơ của Công ty Yên Khánh bị làm giả vì có dấu đỏ, chữ ký xanh, bảo lãnh của ngân hàng.

Ông Đinh Ngọc Hệ khai không quen biết Bộ trưởng Đinh La Thăng trước khi tham gia đấu giá và không nhờ vả ông này. Bị cáo cũng cho rằng Nhà nước không bị thiệt hại, bởi số tiền thu phí 725 tỷ đồng, nếu có, thuộc về Công ty Yên Khánh.

Cựu thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường bị đưa về trại giam, chiều 21/12. Ảnh: Hữu Khoa.

VKS khẳng định truy tố các bị cáo đúng pháp luật. Hồ sơ vụ án có rất nhiều tài liệu chứng minh ông Thăng biết rõ quá trình thực hiện đề án mua bán quyền thu phí; có mối quan hệ giữa hành vi cố ý làm trái của các bị cáo thuộc Bộ GTVT với hành vi chiếm đoạt tài sản của Hệ. Từ hành vi của ông Thăng và các bị cáo này, Hệ mới có cơ hội chiếm đoạt được tài sản của Nhà nước.

Từ đó VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt ông Thăng mức án 10-11 năm tù; nguyên thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường 5-6 năm tù cùng về tội Vi phạm quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí.

Với vai trò đồng phạm, bị cáo Nguyễn Chí Thành (quyền vụ trưởng Tài chính, Bộ GTVT) và Lê Trung Cường (chuyên viên) bị đề nghị 3-4 năm tù; Dương Tuấn Minh và Dương Thị Trâm Anh 5-6 năm tù; Nguyễn Thu Trang (nguyên Phó phòng Đầu tư và quản lý đấu thầu - Tổng công ty Cửu Long) 3-4 năm.

Bị cáo Đinh Ngọc Hệ bị đề nghị mức án chung thân về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi; buộc bồi thường toàn bộ 725 tỷ đồng chiếm đoạt của nhà nước và 3 tỷ đồng trong vụ mua căn biệt thự Công ty Licogi 13.

12 người bị cáo buộc đồng phạm của Hệ về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản bị đề nghị mức án 2-8 năm tù.

Cựu thượng tá quân đội Đinh Ngọc Hệ. Ảnh: Hữu Khoa.

Năm 2018, ông Thăng bị phạt 30 năm tù (mức cao nhất của hình phạt có thời hạn) trong hai vụ án xảy ra tại Tổng Công ty cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và Ngân hàng TMCP Đại Dương. Hồi đầu năm, ông tiếp tục bị đề nghị truy tố trong vụ án chỉ định nhà thầu thực hiện dự án Ethanol Phú Thọ, gây thiệt hại hơn 600 tỷ đồng.

Ngoài vụ án này, Đinh Ngọc Hệ đang phải thi hành 30 năm tù cho hai bản án của Tòa án quân sự Trung ương và Tòa án Quân chủng Hải quân Bộ Quốc phòng về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong thi hành công vụ; Sử dụng tài liệu giả của cơ quan tổ chức và Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Tác giả: Dương Trang