Nhiều chủ đầu tư phải “thay ngựa giữa dòng”
Cuối năm 2022, 6 gói thầu của Dự án thành phần Xây dựng hệ thống hạ tầng xã hội Khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn thuộc Dự án Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành đều xảy ra tình trạng thi công trì trệ, khối lượng thấp không đảm bảo yêu cầu dù Chủ đầu tư liên tục đốc thúc. Cuối cùng, Chủ đầu tư phải chấm dứt hợp đồng, tìm nhà thầu thay thế.
Tại Quảng Nam, Công ty CP Giao thông công chính Tam Kỳ vừa xin chủ đầu tư tạm dừng thi công 14 gói thầu với lý do không đủ nguồn lực để thi công.
Cuối tháng 2/2023, Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi An Giang ra quyết định đơn phương chấm dứt hợp đồng Gói thầu số 07 Thi công xây dựng hạng mục trạm bơm thuộc Dự án Đầu tư xây dựng công trình trạm bơm tiểu vùng Bến Bàng, xã Vĩnh Phước, huyện Tri Tôn đối với Công ty TNHH Xây dựng Hoài Lộc. Lý do là sau khi ký hợp đồng, Nhà thầu không thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng, làm ảnh hưởng đến tiến độ của công trình và kế hoạch phục vụ sản xuất nông nghiệp.
Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh vừa thông báo đơn phương chấm dứt hợp đồng thi công Gói thầu 01.XL Xây dựng tuyến đường và các công trình trên tuyến thuộc Dự án Đường giao thông nội vùng khu trung tâm hành chính huyện Lộc Hà (giai đoạn 2) đối với Công ty CP Tư vấn xây dựng Phương Nam. Theo Chủ đầu tư, mặc dù liên tục đôn đốc, thông báo mời họp bàn giải pháp thi công, song Nhà thầu không dự họp, không huy động nhân lực, vật lực theo yêu cầu, dẫn đến chưa phát sinh khối lượng hợp đồng, ảnh hưởng nghiêm trọng tới tiến độ Dự án.
Nâng cao chất lượng lựa chọn nhà thầu
Ngoài các lý do khách quan, câu chuyện nhà thầu thiếu năng lực làm chậm trễ các dự án là hiện hữu và nhiều địa phương đang tăng cường giải pháp xử lý.
Tại Đồng Nai, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Hồng Lĩnh đề nghị xem lại chất lượng của các đơn vị tư vấn, nhà thầu. Chủ đầu tư phải phối hợp để thẩm định năng lực của nhà thầu, đơn vị tư vấn, tránh tình trạng thay thế nhà thầu giữa chừng. “Ban Cán sự Đảng UBND Tỉnh cần đánh giá lại năng lực của các nhà thầu, công bố các nhà thầu yếu kém. Đồng thời, không cho phép nhà thầu yếu kém tham gia đấu thầu các công trình, dự án tại địa phương”, ông Lĩnh chỉ đạo.
Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Nguyễn Tấn Tuân vừa có văn bản yêu cầu tiếp tục thực hiện nghiêm túc các nội dung chỉ đạo về chấn chỉnh công tác đấu thầu. Đặc biệt, để đảm bảo nguyên tắc cạnh tranh, công bằng, hiệu quả trong lựa chọn nhà thầu, cần bảo đảm công khai, minh bạch toàn bộ quá trình phát hành hồ sơ mời thầu, tiếp nhận hồ sơ dự thầu.
“UBND Tỉnh giao Sở Kế hoạch và Đầu tư chịu trách nhiệm phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị, địa phương; tăng cường theo dõi, hướng dẫn, thanh tra, kiểm tra, giám sát, kịp thời chấn chỉnh, xử lý các hành vi vi phạm trong hoạt động đấu thầu trên địa bàn Tỉnh. Kiên quyết không để lọt nhà thầu yếu vào thi công các dự án trọng điểm”, ông Nguyễn Tấn Tuân nhấn mạnh.
Tại Sơn La, UBND Tỉnh chỉ ra thực trạng một số chủ đầu tư chưa quan tâm đến việc xác minh tính hợp pháp của hợp đồng tương tự, bảo lãnh dự thầu, bảo lãnh thực hiện hợp đồng, cam kết cung cấp tín dụng, dẫn tới nhà thầu được lựa chọn chưa đủ năng lực. Tỉnh yêu cầu tăng cường thanh tra, kiểm tra chuyên sâu các gói thầu quy mô lớn, phức tạp, các gói thầu thực hiện chỉ định thầu, dự án chỉ định nhà đầu tư, từ đó chỉ ra sai sót để có hướng khắc phục triệt để.
Để khắc phục những bất cập dẫn tới giảm hiệu quả đầu tư công, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông Hồ Văn Mười vừa yêu cầu các chủ đầu tư, bên mời thầu tổ chức lựa chọn nhà thầu hiệu quả, theo đúng quy định. Trong mọi trường hợp, chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm nếu lựa chọn tư vấn đấu thầu không đáp ứng yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm dẫn đến xảy ra sai sót từ phía tư vấn đấu thầu hoặc tư vấn đấu thầu có hành vi bị cấm trong đấu thầu. Quá trình thực hiện phải có sự giám sát, kiểm tra của chủ đầu tư, không được phó mặc cho đơn vị tư vấn đấu thầu. “Các chủ đầu tư, bên mời thầu phải chịu trách nhiệm toàn diện trước pháp luật, trước UBND Tỉnh và Chủ tịch UBND Tỉnh nếu để xảy ra tình trạng chậm tiến độ hoặc vi phạm pháp luật trong công tác đấu thầu và trong quá trình triển khai thực hiện”, ông Hồ Văn Mười chỉ đạo.
Tác giả: Văn Huyền
