Cục Thuế cho biết đang đẩy mạnh kiểm soát đối với các doanh nghiệp thua lỗ nhiều năm, không phát sinh doanh thu nhưng vẫn liên tục kê khai lỗ, trong bối cảnh ngành thuế vừa tổ chức cuộc họp chiều 25/11 để triển khai đồng bộ ba chuyên đề chống thất thu, gồm doanh nghiệp kinh doanh vàng, doanh nghiệp lỗ kéo dài và công tác hoàn thuế.

Cục Thuế triển khai ba chuyên đề chống thất thu, tập trung vào doanh nghiệp kinh doanh vàng, doanh nghiệp thua lỗ nhiều năm và công tác hoàn thuế   

Tại cuộc họp, đại diện Ban Kiểm tra cho hay quá trình rà soát hoạt động kinh doanh vàng xuất hiện nhiều dấu hiệu rủi ro như mua bán qua cá nhân nhưng không xuất hóa đơn, thực hiện ủy quyền sai quy định và kê khai doanh thu không sát thực tế. Ban Kiểm tra đề nghị giao các địa phương kiểm tra theo danh sách doanh nghiệp đã được xác định có rủi ro, đồng thời rà soát toàn bộ tổ chức, hộ và cá nhân kinh doanh vàng bạc, đá quý trên địa bàn. Việc kiểm tra tập trung vào việc chấp hành pháp luật thuế và sử dụng hóa đơn chứng từ, bảo đảm phát hiện, xử lý sớm sai phạm nhưng không gây ảnh hưởng đến quá trình phục hồi sản xuất ở những khu vực chịu thiệt hại do thiên tai. Các thuế địa phương được yêu cầu bố trí đầy đủ nguồn lực và thực hiện nghiêm chỉ đạo tại Công văn 221/CT-KTr ban hành ngày 11/11/2025.

Báo cáo tại cuộc họp ghi nhận tỷ lệ doanh nghiệp khai lỗ nhiều năm ở mức cao, đặc biệt trong khối doanh nghiệp nhỏ và vừa, với nhiều dấu hiệu bất thường như không phát sinh doanh thu nhưng vẫn liên tiếp báo lỗ, phát sinh các khoản chi không phục vụ sản xuất kinh doanh, trích lập dự phòng không đúng quy định hoặc có giao dịch liên kết không tuân thủ nguyên tắc so sánh độc lập. Từ các cuộc kiểm tra đối với doanh nghiệp rủi ro cao, cơ quan thuế bước đầu đã phát hiện nhiều vi phạm. Ban Kiểm tra kiến nghị tiếp tục đánh giá rủi ro và yêu cầu các địa phương đưa nhóm doanh nghiệp lỗ kéo dài vào kế hoạch kiểm tra năm 2026, đồng thời rà soát dữ liệu, hoàn thiện tiêu chí nhận diện rủi ro và tổng hợp hành vi vi phạm để rút kinh nghiệm. Lực lượng kiểm tra sẽ được tăng cường bồi dưỡng nghiệp vụ nhằm nâng cao năng lực phát hiện gian lận trong mô hình doanh nghiệp lỗ kéo dài, song song với việc đẩy mạnh tuyên truyền để người nộp thuế hiểu rõ chính sách và nâng cao mức độ tuân thủ. 

Đối với chuyên đề chống gian lận hoàn thuế GTGT, Ban Kiểm tra cho biết Cục Thuế đã yêu cầu các địa phương tập trung kiểm tra sau hoàn thuế, nhất là với các mặt hàng rủi ro cao như điện thoại, kim loại màu, dầu ăn đã qua sử dụng và các hồ sơ có giá trị lớn. Nhiều địa phương đã phát hiện các vi phạm như sử dụng địa chỉ trụ sở “ảo”, không có hoạt động kinh doanh thực tế, không thanh toán qua ngân hàng, lập hóa đơn sai thời điểm hoặc xuất khẩu hàng hóa có nguồn gốc bất thường. Ban Kiểm tra đề xuất tiếp tục yêu cầu các địa phương khẩn trương hoàn tất công tác kiểm tra hoàn thuế trong hai tháng cuối năm, đồng thời đẩy mạnh kiểm soát gian lận hóa đơn và siết chặt quản lý toàn bộ chuỗi giao dịch từ đầu vào đến đầu ra.

Chỉ đạo tại cuộc họp, Cục trưởng Mai Xuân Thành yêu cầu Thủ trưởng các đơn vị tập trung tối đa nguồn lực để hoàn thành ba chuyên đề trọng điểm trong thời gian còn lại của năm. Ông lưu ý tại những địa phương bị thiệt hại do thiên tai, cơ quan thuế phải vừa hỗ trợ doanh nghiệp và hộ kinh doanh bị ảnh hưởng, vừa chủ động khoanh vùng khu vực thiệt hại và đánh giá mức độ phục hồi. Cục trưởng nhấn mạnh yêu cầu tăng cường phối hợp giữa ngành Thuế với lực lượng Công an và các đơn vị liên quan để xử lý dấu hiệu gian lận, trốn thuế, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng dữ liệu số, phân tích rủi ro và các giải pháp AI nhằm nâng cao hiệu quả giám sát. Ông khẳng định việc hoàn thành ba chuyên đề sẽ góp phần chống thất thu ngân sách, xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch và củng cố niềm tin của người dân và doanh nghiệp.

Tác giả: Tuấn Linh